Botulisme is een ernstige ziekte die veroorzaakt wordt door de gifstoffen (toxines) van een bacterie, Clostridium botulinum. Bij mensen in Nederland is botulisme zeer zeldzaam. Blauwalgen zijn eigenlijk geen algen of wieren, maar bacteriën. Een andere naam ervoor is cyanobacteriën.
Blauwalg en botulisme zijn twee verschillende problemen die bij warm weer voorkomen. Botulisme is een vergiftiging die slachtoffers maakt onder watervogels. Blauwalgen zitten van nature in het water en kunnen giftige stoffen produceren.
Sommige blauwalgen kunnen zelfs zorgen voor verlammingsverschijnselen of ademhalingsproblemen. Vooral kinderen moeten oppassen, omdat zij kwetsbaarder zijn en – onbewust – soms slokken water binnenkrijgen. Voor bepaalde diersoorten kan blauwalg zelfs dodelijk zijn.
Mensen kunnen botulisme oplopen door het eten van onjuist ingemaakt of bewaard, besmet voedsel.Botulisme bij mensen kan ook optreden door contact met dode vissen en dode watervogels. De meeste vormen van botulisme bij dieren worden echter veroorzaakt door varianten van de toxine die niet schadelijk zijn voor mensen.
Er vormen zich drijflagen, die zich makkelijk ophopen aan de oevers, op stranden of in jachthavens. Zwemmers en watersporters kunnen ziek worden als ze met blauwalg in aanraking komen. Ze krijgen last van irritaties aan de ogen of huid. Andere klachten zijn hoofdpijn, misselijkheid, maag- en darmklachten.
Neem contact op met je huisarts als klachten ontstaan en aanhouden na het inslikken van blauwalg-water." En stuur als het even kan ook een waarschuwingsbericht aan de waterbeheerder van je zwemplek.
Hoewel contact met de algen huidirritatie kan veroorzaken, kunnen de gifstoffen niet gemakkelijk door de huid dringen. Het inslikken van grote hoeveelheden verontreinigd water kan dan ook vaak ziektes veroorzaken .
De kans is klein dat een potje honing is besmet met Clostridium botulinum. Kinderen ouder dan 1 jaar en volwassenen hebben een volledig ontwikkelde darmflora. De kans dat sporen van de botulisme-bacterie overleven is daardoor zeer klein. Vanaf 1 jaar kan iedereen daarom zonder problemen honing eten.
Wanneer je in water gaat zwemmen waar deze stoffen in zitten, kun je jeuk en een rode huid krijgen. Wanneer je deze stoffen ook binnen krijgt, kun je ook hoofdpijn, buikpijn of allergische reacties krijgen.
Het meest bekend is botulisme bij watervogels. Vooral als de buitentemperatuur gedurende een aantal dagen boven de 25 graden blijft, kan het leiden tot massale sterfte. Andere dieren waar regelmatig botulisme bij wordt gevonden zijn paarden, koeien en kippen.
De kans dat je ernstig ziek wordt van zomers zwemmen in water waar veel blauwalg in zit is heel klein. De huid-, oog- en darmklachten zijn meestal na 2 tot 3 dagen over. Spoel de huid goed af onder de douche na het zwemmen of watersporten. Bij ernstige klachten die niet overgaan, raadpleeg je het best een huisarts.
Ziekteverschijnselen die kunnen optreden na blootstelling aan blauwalgen zijn het gevolg van een vergiftiging en niet van een infectie. De patiënt is bijvoorbeeld niet besmettelijk aangezien de cyanobacteriën na inname niet doorgroeien, maar dood gaan in het spijsverteringskanaal van een mens of dier.
Het drinken of consumeren van schadelijke algen
Deze toxines kunnen ook de lever of het zenuwstelsel aantasten. Als u zich zorgen maakt over uw gezondheid, ga dan onmiddellijk naar uw huisarts . Huisdieren en vee kunnen ook worden aangetast door schadelijke algen. Als u denkt dat uw dieren ziek zijn, ga dan naar uw dierenarts.
Bij wondbotulisme kan er zowel sprake zijn van een besmetting met direct het botuline toxine of een besmetting met sporen die in de wond weer uitgroeien tot nieuwe bacteriën. Kinderen en volwassenen met botulisme zullen in de loop van meerdere weken tot maanden herstellen van botulisme.
Sommige blauwalgen zijn giftig.Het is dan ook af te raden om te zwemmen in water waar veel blauwalgen in zitten. Blauwalgen geven huidirritatie en als u blauwalg binnen krijgt kan dat maag-en darmklachten veroorzaken. Vooral kleine kinderen zijn kwetsbaar en stoppen onbewust dingen (ook blauwalgen) in hun mond.
Eind jaren zeventig erkenden Stanier en collega's [44] de prokaryotische aard van de cyanobacteriën en stelden voor om de International Code of Nomenclature for Bacteria te volgen. Volgens de Bergey's Manual of Systematic Bacteriology, en volgens de Stanier-benadering en Rippka et al.
De groei van de botulisme bacterie is onzichtbaar, er verandert niets aan de kleur, geur of smaak.
Botulisme is helaas niet te voorkomen. Het is vaak niet gevaarlijk voor de mens, maar rottende kadavers kunnen wel andere ziekteverwekkers bij zich dragen. Neem daarom een aantal voorzorgsmaatregelen: Raak dode of zieke dieren in of bij het water niet aan.
Belangrijke vroege symptomen zijn diplopie (dubbelzien), dysarthrie (spraakstoornis), dysphonie (stemstoornis) en dysphagie (slikstoornissen) (4 D's), zwakte van de aangezichtspieren, ptosis en verlies van de slikreflex.
De incidentie van botulisme is laag , maar het sterftecijfer is hoog als er geen snelle diagnose en passende, onmiddellijke behandeling (vroegtijdige toediening van antitoxine en intensieve beademing) wordt gegeven. De ziekte kan in 5 tot 10% van de gevallen fataal zijn.
Waterbeheerders van de betreffende wateren (Rijkswaterstaat, gemeente, provincies of waterschappen) ruimen de kadavers zo snel mogelijk op. Verder zijn er geen maatregelen die helpen tegen botulisme. De bacterie verdwijnt vanzelf als het minder warm wordt.
Botulisme bij de hond. Botulisme wordt veroorzaakt door hetzelfde gif dat wordt gebruikt bij een Botox behandeling. Het gif zorgt voor een blokkade van de signaaloverdracht van zenuw naar spier. Een dier dat te veel gif binnenkrijgt, raakt verlamd.
Het is niet aan te raden , hoe mild of ernstig het ook is.
Symptomen van leververgiftiging kunnen uren of dagen duren voordat ze bij mensen of dieren zichtbaar worden. Symptomen zijn onder andere buikpijn, diarree en braken. Niertoxiciteit en neurotoxiciteit. Deze symptomen kunnen binnen 15 tot 20 minuten na blootstelling optreden.
Meer bloed naar maag-darmstelsel
Na het eten zal er meer bloed naar maag en darmen gaan om het voedsel te verteren en op te nemen. Door inspanning te gaan leveren als dit proces nog volop bezig is, zal er veel bloed naar de spieren gaan en onvoldoende bloed ter beschikking zijn voor de spijsvertering.