Een bipolaire stoornis is een ernstige psychische aandoening die niet vanzelf overgaat en voorkomt bij 1 tot 2 procent van de Nederlandse bevolking.
Het is een ernstig ziektebeeld dat gespecialiseerde zorg nodig heeft. Over het algemeen is een psychose goed te behandelen met medicijnen, goede voorlichting en soms psychotherapie. Bij een bipolaire stoornis kunnen de volgende symptomen optreden: Hallucinaties: waarnemingen zonder een externe prikkel.
De levensverwachting van mensen die lijden aan een ernstige psychische stoornis, zoals schizofrenie, zware depressie of een bipolaire stoornis, is tien tot vijftien jaar korter dan gemiddeld, zo blijkt uit een Brits onderzoek. Zij sterven relatief vaak al op vroege leeftijd aan kanker of hartfalen.
Een bipolaire stoornis is niet te genezen, maar met medicijnen en therapie worden de klachten verminderd. De extreme stemmingswisselingen van manie en depressie nemen af en worden soms zelfs voorkomen. Dat gebeurt door een combinatie van: medicijnen.
Bij een bipolaire stoornis heeft u manische periodes en depressieve periodes. Tussendoor zijn er periodes waarin u zich normaal voelt. U bent veel actiever en opgewekter dan u gewend bent. U wordt snel boos als iets niet gaat zoals u het wilt.
Een bipolaire stoornis wordt ook wel een manisch-depressieve stoornis genoemd. Het is een psychiatrische aandoening, waarbij de stemming wisselt tussen zware depressieve en (hypo)manische periodes. Het is een aandoening die verantwoordelijk is voor heel wat psychisch leed.
Zonder behandeling gaan beide stoornissen meestal vanzelf over, maar vooral depressies kunnen vele maanden, soms zelfs jaren voortduren. Bij een manie kunt u lichamelijk helemaal uitgeput raken. Dat kan soms levensgevaarlijk zijn. Een depressie is een belangrijke oorzaak van zelfmoordpogingen en zelfmoord.
Een manie kan door allerlei factoren worden uitgelokt, maar het meest bekend is een gebrek aan slaap. Dat is vaak ook een eerste teken van manie: niet meer kunnen slapen omdat je hoofd niet stil wordt. Veel actiever worden dan bij je past is ook zo'n signaal, en niet stoppen met praten.
Een bipolaire stoornis heeft veel weg van een borderline stoornis, maar de twee persoonlijkheidsstoornis zijn wel verschillend. Een van de grootste verschillen is dat bij een bipolaire stoornis de stemmingsveranderingen een stuk langer duren (weken tot maanden) dan bij een borderline stoornis (uren tot dagen).
Een bipolaire stoornis kenmerkt zich door manische en depressieve perioden die elkaar afwisselen. Hierbij kunnen soms psychoses voorkomen. Er is pas sprake van een schizoaffectieve stoornis als je naast psychoses ook last hebt van andere symptomen die kenmerkend zijn voor schizofrenie.
De meeste mensen hebben vaker en langer depressieve episodes dan manische episodes. Een manische episode duurt – zonder behandeling – gemiddeld twee maanden. Depressieve episodes gemiddeld twee tot vijf maanden (soms veel langer), en een gemengde episode duurt gemiddeld vijf tot twaalf maanden.
Zorg dat u actuele, betrouwbare informatie heeft over de bipolaire stoornis en de mogelijke gevolgen. De stemmingswisselingen en het bijbehorende gedrag komen voort uit de stoornis. Probeer de gebeurtenissen niet op uzelf te betrekken. Het feit dat u de stoornis erkent, betekent niet dat u alles hoeft te accepteren.
Kan je een relatie hebben met iemand die bipolair is? Relaties kunnen altijd. Een manie of depressie kunnen wel druk zetten op de relatie. Je maakt best een goed signaleringsplan.
Manie is een periode van overdreven opgewektheid, waarbij men de realiteit uit het oog verliest. Soms kunnen ingrijpende gebeurtenissen, zoals een bevalling of het overlijden van een naaste, een manie uitlokken. Vaak worden perioden van manie afgewisseld met perioden van depressie.
Het is nog niet bekend hoe een bipolaire stoornis ontstaat. Wel zijn er bepaalde omstandigheden bekend, waarin je meer risico loopt op een manische depressie. Het gaat meestal om een combinatie van biologische, sociale en psychologische factoren. De stemmingsstoornis komt evenveel voor bij mannen als bij vrouwen.
Als lithium niet goed werkt of te veel bijwerkingen veroorzaakt, wordt vaak carbamazepine voorgeschreven. Dit middel heeft hetzelfde effect als lithium: het helpt tegen ernstige stemmingsschommelingen. De voornaamste bijwerkingen zijn: duizeligheid, sufheid, moeheid en misselijkheid.
Een bipolaire stoornis wordt behandeld door of in overleg met een specialistisch team. Bij een ernstige manische episode zijn haloperidol, olanzapine, quetiapine of risperidon de middelen van eerste keus.
Waarschijnlijk openbaart zich een bipolaire stoornis bij 10% van de mensen na het 50ste levensjaar. Dit hoofdstuk gaat over patiënten ouder dan 60 jaar met een bipolaire stoornis.
Er zijn twee veelvoorkomende bipolaire stoornissen: type 1 en type 2. Bij het 'klassieke' type 1 heb je minstens een keer last gehad van een manische periode, afgewisseld met ernstige depressies. Bij een bipolaire stoornis type 2 is er sprake van depressieve periodes afgewisseld met hypomane periodes.
Een bipolaire stoornis type II wordt gesteld als iemand tenminste een keer een hypomanie heeft doorgemaakt, en een keer een depressieve episode, en nog nooit een manische episode heeft doorgemaakt.
Bipolaire stoornis en alcohol. Alcoholmisbruik in combinatie met een bipolaire stoornis komt vaak voor. Enerzijds wordt alcohol soms gebruikt als een poging om de stemming te reguleren. Anderzijds kan overmatig drinken ook een manische of depressieve periode uitlokken.