Een bipolaire stoornis valt onder de psychotische stoornissen. Een psychose is een toestand waarbij iemand zijn grip op de realiteit kwijt is. Hij ziet of hoort soms dingen die er niet zijn (hallucinaties) en is overtuigd van bepaalde ideeën die niet kloppen (wanen).
Als je dit allemaal bekend in de oren klinkt, dan kan het zijn dat je last hebt van een bipolaire stoornis. In Nederland lijdt iets meer dan 1 procent van de bevolking aan deze persoonlijkheidsstoornis, die zich kenmerkt door een afwisseling van depressieve en manische buien.
Dit is een psychische aandoening met (hypo)manische en depressieve episodes, onderbroken door stabiele periodes. Het wordt daarom ook wel manisch-depressieve stoornis genoemd. Bipolariteit is te herkennen aan uitersten in stemming en activiteit.
Een bipolaire stoornis is een ernstige psychische aandoening die niet vanzelf overgaat en voorkomt bij 1 tot 2 procent van de Nederlandse bevolking.
Wat zijn kenmerken van bipolariteit? Kenmerken van een bipolaire stoornis kunnen heel verschillend zijn, deze stemmingsstoornis kent namelijk twee 'polen' van manie en depressie. Bij een manie ben je uitgelaten, hyperactief, niet te stuiten. Bij een depressie juist somber, heb je nergens interesse meer in.
Bij een bipolaire stoornis heeft u manische periodes en depressieve periodes. Tussendoor zijn er periodes waarin u zich normaal voelt. U bent veel actiever en opgewekter dan u gewend bent. U wordt snel boos als iets niet gaat zoals u het wilt.
De levensverwachting van mensen die lijden aan een ernstige psychische stoornis, zoals schizofrenie, zware depressie of een bipolaire stoornis, is tien tot vijftien jaar korter dan gemiddeld, zo blijkt uit een Brits onderzoek. Zij sterven relatief vaak al op vroege leeftijd aan kanker of hartfalen.
Een bipolaire stoornis is niet te genezen, maar met medicijnen en therapie worden de klachten verminderd. De extreme stemmingswisselingen van manie en depressie nemen af en worden soms zelfs voorkomen. Dat gebeurt door een combinatie van: medicijnen.
Gelukkig zijn er veel mensen met een bipolaire stoornis die hun werk goed aan kunnen en tevreden zijn over hun werk. Maar er zijn ook veel mensen met een bipolaire stoornis die niet meer kunnen werken of werken in een baan beneden hun niveau.
Een bipolaire stoornis kenmerkt zich door manische en depressieve perioden die elkaar afwisselen. Hierbij kunnen soms psychoses voorkomen. Er is pas sprake van een schizoaffectieve stoornis als je naast psychoses ook last hebt van andere symptomen die kenmerkend zijn voor schizofrenie.
Een manie kan door allerlei factoren worden uitgelokt, maar het meest bekend is een gebrek aan slaap. Dat is vaak ook een eerste teken van manie: niet meer kunnen slapen omdat je hoofd niet stil wordt. Veel actiever worden dan bij je past is ook zo'n signaal, en niet stoppen met praten.
Bij een bipolaire stoornis heeft u manische en depressieve periodes. In een manische periode bent u veel opgewekter, actiever en zelfverzekerder dan u gewend bent. Of u voelt zich opgejaagd, doet dingen zonder er goed over na te denken en wordt sneller boos dan normaal.
Zorg dat u actuele, betrouwbare informatie heeft over de bipolaire stoornis en de mogelijke gevolgen. De stemmingswisselingen en het bijbehorende gedrag komen voort uit de stoornis. Probeer de gebeurtenissen niet op uzelf te betrekken. Het feit dat u de stoornis erkent, betekent niet dat u alles hoeft te accepteren.
Stel je eigen persoonlijke grenzen en zorg goed voor jezelf. Zoek steun voor jezelf bij begrijpende vrienden, lotgenoten of je huisarts. Volg samen met je dierbare een psycho-educatiecursus (kijk op www.plusminus.nl of informeer bij de ggz instelling in je omgeving). Vraag de ander niet om de knop om te draaien.
De meeste mensen hebben vaker en langer depressieve episodes dan manische episodes. Een manische episode duurt – zonder behandeling – gemiddeld twee maanden. Depressieve episodes gemiddeld twee tot vijf maanden (soms veel langer), en een gemengde episode duurt gemiddeld vijf tot twaalf maanden.
Kan je een relatie hebben met iemand die bipolair is? Relaties kunnen altijd. Een manie of depressie kunnen wel druk zetten op de relatie. Je maakt best een goed signaleringsplan.
een type 1-stoornis wordt gekenmerkt door manische, depressieve en gemengde periodes. een type 2-stoornis wordt gekenmerkt door hypomane en depressieve periodes.
Antidepressiva mogen daarom bij een bipolaire stoornis in principe alleen gebruikt worden in combinatie met lithium, carbamazepine of valproaat. Ook worden ze meestal minder lang achtereen gebruikt dan bij een 'gewone' depressie.
Manie is een periode van overdreven opgewektheid, waarbij men de realiteit uit het oog verliest. Soms kunnen ingrijpende gebeurtenissen, zoals een bevalling of het overlijden van een naaste, een manie uitlokken. Vaak worden perioden van manie afgewisseld met perioden van depressie.
Zonder behandeling gaan beide stoornissen meestal vanzelf over, maar vooral depressies kunnen vele maanden, soms zelfs jaren voortduren. Bij een manie kunt u lichamelijk helemaal uitgeput raken. Dat kan soms levensgevaarlijk zijn. Een depressie is een belangrijke oorzaak van zelfmoordpogingen en zelfmoord.
De oorzaak van een bipolaire stoornis is niet bekend. Meestal zorgen verschillende omstandigheden samen ervoor dat u een bipolaire stoornis krijgt: U kunt erfelijke aanleg hebben voor een bipolaire stoornis. Hoe iemand het precies van zijn ouders erft, is nog niet bekend.
Een bipolaire stoornis wordt behandeld door of in overleg met een specialistisch team. Bij een ernstige manische episode zijn haloperidol, olanzapine, quetiapine of risperidon de middelen van eerste keus.
Een bipolaire stoornis kent veel verschillende symptomen, omdat deze stemmingsstoornis twee 'polen' heeft. Bij een manische periode overheersen kenmerken als uitgelatenheid en opgewonden zijn, terwijl bij een depressie een gevoel van somberheid sterk aanwezig is.
Een bipolaire stoornis type II wordt gesteld als iemand tenminste een keer een hypomanie heeft doorgemaakt, en een keer een depressieve episode, en nog nooit een manische episode heeft doorgemaakt.
Er zijn twee veelvoorkomende bipolaire stoornissen: type 1 en type 2. Bij het 'klassieke' type 1 heb je minstens een keer last gehad van een manische periode, afgewisseld met ernstige depressies. Bij een bipolaire stoornis type 2 is er sprake van depressieve periodes afgewisseld met hypomane periodes.