We kennen onder meer de volgende dwangmiddelen: Het aftappen van telefoonlijnen. Het binnentreden van een woning. Het doorzoeken van voertuigen voor inbeslagneming.
De rechter-commissaris, officier van justitie of burgemeester mag bijvoorbeeld zonder toestemming en zonder machtiging een huis binnentreden. Agenten hebben zo'n machtiging wel nodig. Die machtiging heet ook wel een Awbi-machtiging. nodig.
Het Openbaar Ministerie(OM) wil bijvoorbeeld een huis doorzoeken of een telefoon aftappen. Het OM kan deze dwangmiddelen niet zomaar inzetten. De inzet van een dwangmiddel is altijd verbonden aan bepaalde wettelijke regels. Zo is het doorzoeken van een woning of plaatsen van een telefoontap een inbreuk op de privacy.
Uit het arrest afvoerpijp volgt: Doorzoeken is alles meer dan zoekend rondkijken, er is zeker sprake van doorzoeking wanneer spullen worden kapotgetrokken. Bij betreden mag de politie zoekend rondkijken en toegang verschaffen tot vertrekken in een plaats en daarbij een tussendeur verbreken.
De politie is in mijn woning geweest zonder mijn toestemming
Bijvoorbeeld als ze iets in beslag wil nemen of een verdachte wil aanhouden. Ook mag de politie een woning binnen gaan om directe hulp te verlenen.
Wanneer de politie een voertuig wil doorzoeken, kan dat alleen in zeer specifieke omstandigheden. De Politie kan dus niet “zomaar” een voertuig doorzoeken. In artikel 29 van de Wet Politieambt (WPA) wordt zeer duidelijk aangegeven aan welke voorwaarden moet zijn voldaan alvorens tot doorzoeking kan worden overgegaan.
Inbeslagneming is een dwangmiddel dat alleen bij een verdenking van een strafbaar feit toegepast kan worden ten behoeve van de opsporing van dat feit.
In het Wetboek van Strafvordering wordt een groot aantal dwangmiddelen genoemd, zoals staande houden, aanhouden, in verzekering stellen, in voorlopige hechtenis nemen, in beslag nemen, betreden van plaatsen, onderzoek aan lichaam en kleding en het doorzoeken van vervoermiddelen.
Rechters-commissaris
Zo'n onderzoek wordt geleid door een rechter-commissaris (RC). De RC hoort de verdachten tijdens hun voorgeleiding en ook kan hij getuigen horen. Verder kan de RC speciale dwangmiddelen toepassen zoals het aftappen van telefoons en het verrichten van huiszoekingen.
Voor het binnentreden in een woning zonder toestemming van de bewoner is steeds een schriftelijke machtiging vereist. In de praktijk is het meestal de hulpofficier van justitie die de machtiging afgeeft, maar ook een officier van justitie of een advocaat-generaal kan een machtiging afgeven.
Bij een woning naar binnen mag niet zomaar
Het huisrecht is een grondwettelijk beschermd recht (zie artikel 12 Grondwet en artikel 8 EVRM). Alleen als dat bij de wet is geregeld mag daar een inbreuk op worden gemaakt. Dit betekent dat een woning alleen mag worden betreden met toestemming van de bewoner.
De Algemene wet op het binnentreden is een Nederlandse wet waarin beschreven staat welke personen onder bepaalde omstandigheden een pand mogen binnentreden of een machtiging mogen geven hiervoor. Dit wordt vaak verward met een huiszoeking.
al dan niet toepassen van dwangmiddelen. Het is beveiliger toegestaan aan te houden alleen wanneer er sprake is van een "verdachte"en er tevens "heterdaad" geldt. In beslag nemen, hetgeen alleen na een aanhouding mag.
Artikel 284 Sr stelt in het eerste lid, onderdeel 1°, strafbaar degene «die een ander door geweld of enige andere feitelijkheid of door bedreiging met geweld of enige andere feitelijkheid, gericht hetzij tegen die ander hetzij tegen derden, wederrechtelijk dwingt iets te doen, niet te doen of te dulden».
Bij staande houden, dan word je op straat door de politie aangesproken op iets wat je fout deed (bijvoorbeeld niet stoppen voor rood licht). Je moet je dan identificeren (je ID-bewijs laten zien) en de agent kan je dan een waarschuwing geven of een bekeuring schrijven.
Vaste combinaties van een werkwoord met een voorzetsel plus zelfstandig naamwoord worden meestal los geschreven: in stand houden, onder curatele stellen, ten laste leggen, in beslag nemen, enz.
Denk aan drugs, wapens, auto's, geld, telefoons of vuurwerk.Maar ook gegevens op een computer of bijvoorbeeld een bankrekening. De politie mag om drie redenen beslag leggen: om een strafbaar feit mee te bewijzen, om strafbare spullen van straat te halen of om iets af te pakken dat met crimineel geld is gekocht.
De periode mag niet langer dan vier weken duren en de rechter-commissaris moet er toestemming voor gegeven hebben. Indien de politie deze periode toch wil verlengen, is er toestemming vereist van de officier van justitie.
Grote hoeveelheid informatie. Nadat een smartphone (rechtmatig) is ontgrendeld heeft de politie in beginsel toegang tot alle informatie op het apparaat. De gemiddelde smartphone bevat informatie over locaties en bezigheden van een verdachte. Op die manier kan er een enorme hoeveelheid privégegevens worden uitgelezen.
Hoewel je in beginsel het recht hebt om te filmen, dien je bij publicatie van de opnames rekening te houden met het portretrecht van de agenten. Dit betekent dat je de foto's of video's mag publiceren, maar de agenten onherkenbaar moet maken om hun privacy te waarborgen.
Later heeft de Hoge Raad geoordeeld dat het automatisch uitlezen en uitvoerig onderzoeken van een telefoon een stevige inbreuk op de privacy maakt, en dat de politie dit niet zelfstandig mag doen. Er is dan toestemming van de officier van justitie of zelfs de rechter-commissaris nodig.
Als je de politie niet vrijwillig toestemming geeft je woning te betreden, zal de rechter moeten onderzoeken of er ten tijde van het binnentreden bij de politie voldoende verdenking was om tegen jouw wil je woning te betreden.
Nee, dat mag de politie niet. De advocaat-generaal, de officier van justitie of de hulp officier van justitie dient op grond van artikel 9 Opiumwet en artikel 3 Algemene wet op het binnentreden een machtiging af te geven om het binnentreden van een woning (zonder toestemming van de bewoner) te rechtvaardigen.
Bij zoekend rondkijken mag de opsporingsambtenaar alleen de voor de hand liggende voorwerpen in beslag nemen. Hij mag geen (al dan niet afgesloten) kasten openen. Dat valt immers onder doorzoeken.