Basilicum is een kruid.
Onder 'Kruiden' verstaan wij alle kruidachtige en houtachtige planten die eigenschappen bezitten die voor de mens culinaire, cosmetische of medicinale betekenis hebben. Verse Tuinkruiden gebruikt men niet direct als groente. Men voegt ze aan groente toe om daar een extra smaak mee te combineren.
Waarom is de basilicum goed voor je gezondheid:
Basilicum bevat volop vitamines, mineralen en vezels. Zo bevat het riboflavine (vitamine B2), een belangrijke vitamine voor onder andere je energiestofwisseling en het behoud van een gezonde huid. Ook de vitamines C en K zijn volop in de basilicum te vinden.
Bij verse basilicum bestaat bij meekoken echter het gevaar dat deze zijn smaak verliest, deze moet dus pas op het laatste moment worden toegevoegd. Verse blaadjes basilicum kun je het makkelijkste in kleine stukjes snijden door eerst de blaadjes bij elkaar te doen en op te rollen.
Kun je basilicum rauw eten? Ja, basilicum kan je zeker rauw eten en is dan ook het lekkerst. Als je basilicum gebruikt in een warm gerecht, voeg het kruid dan pas aan het einde van de bereiding toe. Als je de basilicum aan het begin van de bereiding toevoegt kan het kruid een bittere smaak afgeven.
Over het algemeen geldt dat gedroogde kruiden mee moeten koken om de smaak af te kunnen geven, verse kruiden moeten juist niet meekoken. Uitzonderingen daarop zijn o.a. venkel, dille, rozemarijn en laurier. Gedroogde kruiden zijn vaak sterker, dus moet je daar minder van nemen.
Losse blaadjes basilicum kun je enkele dagen in een afgesloten zakje of bakje in de groentelade van de koelkast bewaren. In de diepvries kun je basilicum in een goed gesloten plastic zakje of bakje tot 12 maanden bewaren.
Basilicum is een echt tomatenkruid, maar het past ook uitstekend bij knoflook, uien, pastagerechten en salades. Ook gestoofde groenten zoals courgetten of aubergines smaken heerlijk met wat basilicum. Je mag basilicum laten meekoken: het kruid wint zelfs nog aan smaak.
Gebruik en toepassing van basilicum
Het past goed bij knoflook, tomaten- en groentegerechten (zoals aubergines) en Italiaanse gerechten. Het kruid geeft smaak aan pesto, olie en azijn. Verder is het onderdeel van het kruidenmengsel Provençaalse kruiden. De bladeren van citroenbasilicum passen goed in sauzen en bij kip.
Dé truc zit 'm in het laag genoeg afknippen van de steeltjes. Haal dus niet roekeloos de blaadjes los, maar knip de steeltjes altijd ongeveer een centimeter boven de aarde af. Zo gaat er geen energie naar de rest van het steeltje, maar naar de wortels en krijgt de plant de kans nieuwe blaadjes te groeien.
Geneeskrachtige toepassing
Het is rijk aan vitaminen A en C, calcium en ijzer. Het is dus niet alleen lekker maar ook erg gezond! Vanwege de stimulerende werking wordt het kruid ook vaak gebruikt bij griep en verkoudheid. Zo zou een aftreksel van de plant de spijsvertering bevorderen en helpen tegen verkoudheid.
Verwarm water in een steelpannetje tot het bijna kookt. Draai het gas uit en voeg de verse basilicum toe en het zakje kamillethee. Laat dit ongeveer 6 minuten trekken (je kunt een deksel op het steelpannetje leggen tegen het afkoelen). Wil je de thee nog iets pittiger maken, voeg dan kruidnagel toe.
Voedingsstoffen. Pesto beschikt over vitamine A. Vitamine A helpt bij het behouden van een goed gezichtsvermogen, gezonde huid en tandvlees en is het betrokken bij de weerstand. Naast vitamine A zit er ook vitamine C in pesto.
Knoflook (Allium sativum) is een bolgewas en broertje van de ui, bieslook, sjalot en prei. Oorspronkelijk was knoflook inheems in Centraal Azië, maar zijn faam als voedingsmiddel en medicinaal kruid verspreidde zich snel over de toen bekende wereld.
Knoflook is net als de ui en bieslook een bolgewas dat voor de winter zijn energie in een bol opslaat zodat het in de lente een voorsprong heeft en heel snel kan groeien en bloeien. De plant groeit op goed doorlatende grond en in de volle zon.
Hoewel knoflook niet onder de groep kruiden valt, vermelden we hem wel. Want knoflook is een krachtige smaakmaker met zijn sterke aroma. Knoflook is een bolgewas net als de ui en bieslook. Die hebben echter een milder aroma.
Niet alle kruiden kun je zomaar naast elkaar zetten. Dille en venkel bijvoorbeeld gaan onderling kruisen; de plantjes die hieruit ontstaan hebben veel minder smaak. Om te voorkomen dat jouw kruiden het volgende seizoen een heel andere smaak krijgen, kun je dus maar beter ieder jaar nieuwe zaadjes aanschaffen.
Peterselie is een tweejarig kruid dat graag in de halfschaduw staat op voldoende vochtige en humusrijke grond.
Alternatief voor basilicum
Basilicum is slecht te vervangen door een ander kruid, omdat het zo'n sterke smaak heeft. Wel is het in sommige gevallen, bijvoorbeeld bij pasta's mogelijk het te vervangen door rucola. deze groente heeft een sterke smaak en kan een gerecht daardoor wat diepgang geven.
De vele specerijen zoals kaneel, basilicum e.d. mag je prima eten in de zwangerschap, het klopt dat dit giftig kan zijn maar dit gaat alleen op als je dit binnenkrijgt in zeer grote hoeveelheden.
Gebruik ongeveer 10 verse blaadjes, heel of in stukjes, voor 250 ml kokend water en laat het afgedekt 10 minuten trekken. Als je visioenen hebt van een mooi groen gezondheidsdrankje kom je een beetje bedrogen uit. De thee is bijna kleurloos maar heeft wel een prettige smaak. Je kunt het desgewenst zoeten.
Basilicum & Thaise basilicum: het verschil
De blaadjes van Thaise basilicum zijn allereerst puntiger en steviger. Ook hebben ze vaak een paarse gloed. Qua smaak wijken de twee ook flink af. Thaise basilicum heeft een sterker aroma en is meer anijsachtig.
De bloempjes zijn eetbaar; ze hebben dezelfde smaak als het blad maar dan iets zachter van smaak. Ook tijdens de bloei kun je de blaadjes gewoon oogsten en eten, zonder noemenswaardig smaakverlies.
Van zodra de temperaturen in mei/juni stijgen, kan je de basilicum ook buiten planten in een pot, kruidentafel of moestuinbak. Hou zeker de nachttemperaturen in de gaten wanneer er kouder weer voorspeld wordt. Temperaturen lager dan 12°C zullen de basilicum geen goed doen.
In de oven of in een voedseldroger haal je de blaadjes van de stelen. In een voedseldroger leg je de blaadjes vervolgens op de roosters, zonder dat de blaadjes elkaar overlappen of aanraken. Stel de voedseldroger in op 35 graden. De droogtijd zal ongeveer 12 tot 13 uur bedragen.