Gefermenteerde soja
Natto zijn gefermenteerde, erg slijmerige sojabonen. Deze worden geweekt, verhit en gemengd met een speciale bacterie (Bacillus subtilis), daarna starten ze de fermentatie op 40°C, voor een hele dag. Daarna moet het nog een week rijpen in de koelkast bij 0°C.
Gefermenteerd en niet gefermenteerd
Voorbeelden: tempé, miso, natto, sojasaus en plantaardige variaties op yoghurt. Niet-gefermenteerde soja ondergaat dit proces niet en behoudt de natuurlijke smaak, verteerbaarheid, houdbaarheid en voedingswaarde. Voorbeelden: sojadrink, tofu, sojaolie.
De meeste sojaproducten van Alpro zijn arm aan verzadigde vetten, bevatten voldoende onverzadigde vetten, zijn een goede bron van hoogwaardige eiwitten, vitamine B2, B12 en D, en leveren calcium in dezelfde hoeveelheid en met een vergelijkbare biobeschikbaarheid als zuivel.
De basis sojadrink wordt geproduceerd volgens een traditioneel productieproces waarbij de sojadrink wordt gemaakt van hele sojabonen met behulp van uitsluitend water, hitte en mechanische processen (zoals het malen van de sojabonen), zonder gebruik van chemicaliën.
Alpro produceert haar sojabonen uitsluitend in Europa en Canada en streeft naar meer lokale sojateelt. Dit omdat wij het belangrijk vinden dat de bonen duurzaam geproduceerd zijn, niet uit ontboste gebieden komen en niet genetisch gemanipuleerd zijn.
De nadelen van sojaproteïne: Beperkte aanwezigheid van aminozuur methionine. Kan allergieën en kruisallergieën veroorzaken. Bevat structureel gelijkende stoffen als het vrouwelijke hormoon oestrogeen.
Vergelijken we de voedingswaarde van sojamelk met die van dierlijke melk, dan valt op dat er weinig verschil zit tussen de twee. De gewone sojamelk van Alpro bevat zelfs minder suiker (2,4 gram), minder vet (1,8 gram) en meer eiwitten (3,8 gram) dan de gemiddelde dierlijke melk.
Soja en isoflavonen
Soja bevat isoflavonen, stoffen die erg lijken op het hormoon oestrogeen dat het lichaam zelf maakt. Isoflavonen worden ook wel plantaardige oestrogenen of fyto-oestrogenen genoemd. Deze fyto-oestrogenen kunnen invloed hebben op vormen van kanker die gevoelig zijn voor hormonen, zoals borstkanker.
Veel soja stimuleert dus de oestrogeen aanmaak in het lichaam, maar het kan deze ook verstoren. Volgens onderzoek heeft een verstoring effect op de menstruatiecyclus, maar zou het ook de schildklierfunctie beïnvloeden en zo vermoeidheid en futloosheid aanwakkeren.
Een reden om soja uit je dieet te schrappen is dat het phyto-oestrogenen bevat. Ons lichaam beschouwt deze als natuurlijke oestrogenen. Bij mannen kan dit leiden tot een schommelende testosteronspiegel, onvruchtbaarheid, afname van spermacellen en een verhoogde kans op kanker.
Darmklachten, risico op kanker en verstoring van je hormonen
Wetenschappers vermoeden dat ongefermenteerde sojaproducten, zoals sojamelk, sojayoghurt en tofu het risico op kanker verhogen. Ook wordt ongefermenteerde soja in verband gebracht met darmklachten, schildklierproblemen en verstoring van je hormoonhuishouding.
Langdurige blootstelling aan oestrogeen zou kunnen leiden tot borstkanker en daarom wordt inname van soja-supplementen bij hormoongevoelige borstkanker in elk geval afgeraden. Maar bij niet-hormoongevoelige borstkanker zou het consumeren van enkele sojaproducten per dag juist gunstig zijn.
Wat is gefermenteerde zuivel? Gefermenteerde zuivelproducten worden gemaakt door melkzuurbacteriën toe te voegen aan melk. Deze 'fermenten' zetten lactose (melksuikers) om in melkzuren, waardoor de smaak en de structuur van de melk verandert.
Sojayoghurt is een gefermenteerd product, net als yoghurt die van koemelk wordt gemaakt. Aan de sojamelk worden de melkzuurbacteriën Lactobacillus bulgaricus en Streptococcus thermophilus toegevoegd. Deze bacteriën zetten suikers om in melkzuur.
Zowel tofu als tempeh is gemaakt van sojabonen. Het verschil is dat tofu niet gefermenteerd is en tempeh juist weer wel. Tofu is tegenwoordig te koop in iedere supermarkt, maar ook in toko's en biologische winkels.
Soja kan je natuurlijke hormoonbalans verstoren
Ook bij de gezondheidsrisico's komen die isoflavonen terug. Deze stof kan namelijk ook een negatief effect op je lichaam hebben. Het eten van soja kan je lichaam stimuleren of hinderen om oestrogeen aan te maken. Dit heeft effect op je natuurlijke hormoonbalans.
Melk kun je door sojadrink vervangen, mits er calcium en vitamine B12 aan toegevoegd is. Van alle zuivelvervangers is sojadrink wat betreft voedingswaarde de beste vervanger. Het lijkt op die van halfvolle melk wat betreft eiwit en energie. Calcium, vitamine B2 en B12 worden vaak toegevoegd en soms ook vitamine D.
Wat betreft voedingsstoffen wijkt amandelmelk af van koemelk en de meest klassieke melkvervanger sojamelk. Amandelmelk bevat minder calorieën en veel minder eiwitten. Het kleine percentage aan vet in de melkvervanger omvat gezond, onverzadigd vet.
Je kan het zonder problemen verwarmen. Ik gegruik Alpro Soja drink om havermoutse pap te maken en dat gaat prima.
Van alle zuivelvervangers is sojadrink wat betreft voedingswaarde de beste vervanger. Deze lijkt behoorlijk op die van halfvolle melk. Zo zitten er net zo veel eiwitten en kilocalorieën in. Calcium, vitamine B2 en B12 worden vaak toegevoegd.
De gezondste plantaardige melk
Qua voedingswaarde scoren sojamelk, amandelmelk en havermelk het beste. Rijstmelk scoort het slechtst, met weinig vitaminen en mineralen en relatief veel calorieën en suikers. Kijkend naar eiwitten steekt sojamelk met kop en schouders boven de andere plantaardige melken uit.
Wel is het goed rekening te houden met soja, want dat bevat een hormonale stof die de werking van de schildklier mogelijk kan vertragen. Hoewel niet bewezen, is het voor mensen met een vertraagde schildklierwerking verstandig terughoudend te zijn met het gebruiken van soja. Zo adviseert ook het RIVM.
Plantaardige melk
Er zijn een paar dingen waar je op moet letten: "In tegenstelling tot koemelk bevat sojamelk van nature geen vitamine b2 en b12 en calcium. Om toch van de gezondheidsvoordelen te genieten, kun je op de verpakking kijken of deze twee nutriënten achteraf zijn toegevoegd aan de drink.
De basisvarianten (sojaboon (edamame), tofu (tofoe/tahoe), tempé) hebben gezondheidsvoordelen en vind je terug bij de peulvruchten in de donkergroene zone. Varieer zeker ook met andere peulvruchten. Sojadrank vind je in de lichtgroene zone terug, als alternatief voor melk(producten).