Bij elektromagnetische straling wordt de energie overgebracht door elektromagnetische golven. Bij alfastraling worden er alfadeeltjes uitgezonden, een alfadeeltje bestaat uit twee neutronen en twee protonen. Bij alfastraling wordt er een deeltje uitgezonden, het is dus een vorm van deeltjesstraling.
Alfastraling bestaat uit positieve heliumkernen (2 protonen en 2 neutronen) met veel energie. Wordt gestopt door een blad papier. Bètastraling bestaat uit elektronen met veel energie. Wordt gestopt door een plaatje aluminium.
α, of β en γ-straling zijn voorbeelden van straling met een ioniserend vermogen.
Veelgestelde vragen | Ioniserende straling
Alfastraling is zeer ioniserend en gevaarlijk maar is niet heel doordringend. Zelf door 1 cm lucht wordt alfastraling al tegengehouden.
Elektromagnetische straling is de voortplanting door de ruimte van elektrische en magnetische trillingen. Licht, radiogolven en röntgenstraling zijn vormen van elektromagnetische straling. Alle soorten elektromagnetische straling planten zich in vacuüm voort met de lichtsnelheid.
Gammastraling is een vorm van elektromagnetische straling. Gammastraling bestaat uit fotonen net zoals licht.
Radioactieve of beter gezegd ioniserende straling delen we in in alfa-, bèta- en gammastraling. Alfastraling is de gevaarlijkste van de drie.
Ioniserende straling is de verzamelnaam voor straling met hoge energie. Deze straling bereikt ons vanuit de ruimte, wordt uitgezonden door radioactieve stoffen of kan kunstmatig worden geproduceerd, bijvoorbeeld met een röntgentoestel.
Ioniserende straling is een energierijke straling die atomen kan veranderen. Blootstelling aan ioniserende straling kan door deze eigenschap ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid. Deze straling wordt uitgezonden door radioactieve stoffen of ioniserende straling uitzendende toestellen.
Elektromagnetische straling komt voor in vele vormen: gammastralen, röntgenstralen, ultraviolet licht, zichtbaar licht, infrarood licht, radiogolven… Het verschil ligt in de frequentie van de elektromagnetische golf en de daarmee samenhangende energie.
Infrarood is het licht wat we kunnen aanvoelen als warmte, dat voelen we direct aan het zonlicht. Nog langere golven noemen we radiogolven, omdat die straling gebruikt wordt voor radio en andere communicatiemiddelen. Aan de andere kant van het zichtbare licht zit ultraviolet.
Gammastraling is de energiekste straling die er bestaat, radiostraling de zwakste. Eén gammafoton draagt miljoenen malen de energie van een foton zichtbaar licht.
Voor zover bekend zijn elektromagnetische velden niet gevaarlijk voor de gezondheid van mensen. Wetenschappelijke organisaties doen nog onderzoek naar de effecten op de lange termijn.
In totaal is er bij dit ongeval meer de helft van het radioactieve jodium (ruim 4.000 PBq) en ongeveer een derde deel van het radioactieve cesium (ca. 130 PBq) vrijgekomen. Bijna de helft van het radioactief jodium bestond uit Jodium-131, dat een halveringstijd heeft van 8 dagen.
Niet-ioniserende straling. Een belangrijke vorm hiervan is elektromagnetische straling, ook wel elektromagnetische velden genoemd. Deze straling komt bijvoorbeeld van elektrische apparaten, hoogspanningslijnen, zendmasten en mobiele telefoons.
Elektromagnetische velden en optische straling, zoals radiofrequente of microgolfvelden, laser-, ultraviolet- en infraroodstraling, zijn vormen van niet-ioniserende straling.
Ultraviolet of zichtbaar licht, laagfrequente elektromagnetische velden, radiogolven, etc. behoren alle tot de klasse van niet-ioniserende straling. Ioniserende straling kan schadelijk zijn voor het lichaam.
Elektromagnetische straling met golflengten langer dan microgolfstraling (> 1m). De golflengte van radiostraling kan oplopen tot duizenden kilometers. Bijgevolg bezitten alle soorten radiostraling relatief lage frequenties en zijn ze ook relatief laagenergetisch.
Voor mensen is gammastraling erg gevaarlijk, omdat het zoveel energie heeft en moeilijk tegen te houden is. Vaak heb je een dik stuk lood of ongeveer een meter beton nodig om de meeste gammastraling tegen te houden. In het menselijk lichaam kan gammastraling veel schade aanrichten.
De wetgeving hanteert limieten die niet overschreden mogen worden. Voor werknemers die tijdens het werk met ioniserende straling te maken hebben, geldt een maximale effectieve dosis van 20 millisievert (mSv) per jaar.
Verschillende soorten straling hebben een verschillend doordringend vermogen. Alfastraling is groot en dringt niet ver door. Beta straling is klein en dringt wel ver door. Gamma straling en Röntgenstraling bestaan alleen uit energie en dringen heel ver door in andere stoffen.
Alfastraling bestaat uit relatief grote en zware deeltjes die vrijkomen uit een uiteenvallend atoom. We kunnen ze eenvoudig en goed tegenhouden. Een blad papier is daarvoor al voldoende. Alfastralende stoffen zijn eigenlijk alleen belastend voor de gezondheid als we ze via voedsel of ademhaling in ons lichaam krijgen.
Na het afleggen van een bepaalde afstand heeft een α-deeltje al zijn energie overgedragen. Het vangt daarna twee vrije elektronen in, en wordt daarmee een neutraal heliumatoom. Het is dan zijn ioniserend vermogen kwijt geraakt. De afstand waarop dat het geval is noemen we de dracht van de α-deeltjes.
Röntgenstraling (vroeger, en in sommige talen nog steeds, x-stralen), vernoemd naar de ontdekker ervan, Wilhelm Röntgen, is elektromagnetische straling, in het elektromagnetisch spectrum liggend tussen ultraviolet licht en gammastraling.