Papier en karton zijn niet eindeloos recyclebaar, zoals blik of glas. Papiervezels verliezen tijdens het recyclingproces een deel van hun sterkte-eigenschappen; de vezels worden korter bij elke keer dat ze gebruikt worden.
Kranten, folders, enveloppen, wc-rolletjes en kartonnen dozen: het mag allemaal bij het oud papier. Papier kan goed gerecycled worden tot nieuw papier.
Het Europese recyclingpercentage voor papier en karton bedroeg ruim 72% in 2019. 89% van het in Nederland op de markt gebrachte papier en karton wordt gerecycled (2020). Europees bos groeit door duurzaam bosbeheer, Tussen 2005 en 2015 met de omvang van Nederland.
Karton is eigenlijk niets anders dan heel dik papier. Voor de productie van papier en karton worden dan ook dezelfde grondstoffen gebruikt. Deze afvalstroom valt dan ook onder het oud papier en is heel goed te recyclen.
Het papier of karton verlaat de fabriek en gaat naar een grafisch bedrijf. Daar wordt het product bewerkt of bedrukt, afhankelijk van het eindproduct. Briefpapier, tijdschriften, folders en kranten komen direct bij de consumenten terecht, verpakkingen en etiketten gaan eerst naar de verpakkende industrie.
Dit komt omdat er een plastic- en aluminiumlaagje in zit. Ook bakpapier, fotopapier, siliconenpapier (de achterkant van stickervellen en pleisters) en keukenpapier mogen niet in de papierbak. Handig om te weten: kassabonnen mogen sinds 2020 wel in de papierbak!
Oud papier is schoon en droog wanneer het grotendeels vrij is van voedselresten en vloeistoffen. De doos mag wel een paar kruimels en vetvlekken bevatten. Zijn de dozen echt vervuild met etensresten en vet? Dan zijn ze niet geschikt voor recycling en horen ze bij het restafval.
Foto's kun je het beste weggooien bij het restafval: ze bevatten teveel chemische stoffen om als grondstof te kunnen dienen voor bijvoorbeeld nieuw papier. Film bestaat uit celluloid, wat niet recyclebaar is. Deze stoffen zijn niet zo schadelijk dat het materiaal bij het klein chemisch afval moet.
Ongekleurde en onbedrukte papieren servetten, tissues en keukenpapier waarmee je voedsel hebt opgedept (bijvoorbeeld bakvet uit een pan of gemorste saus), mogen bij het groente-, fruit- en tuinafval (gft).
Gooi bijzonder papier zoals vetvrij papier, stickerrugpapier en bakpapier weg bij het restafval. Zulk papier is bewerkt met een siliconen- of waslaagje.
Papier is juist een bijzonder duurzaam product. Het wordt gemaakt van hout, een natuurlijk en hernieuwbaar materiaal. Wanneer jonge bomen groeien, absorberen ze CO2 van de atmosfeer. Bovendien blijft papier zijn hele levensduur koolstof opslaan.
Door de vetvlekken op de dozen zijn die vaak niet meer recyclebaar. Ook andere verpakkingen waar verf-, olie- of etensresten op zitten kun je niet recyclen, zoals gebruikte koffiecupjes (let op: die van Nespresso kun je wel apart inleveren).
Kijken we naar het volume van één boom, dan kunnen daarvan ongeveer 60.000 vellen A4 worden gemaakt. Hoe zit dat? Een boom levert circa 300 kilo papier op.
Prijs oud papier nog nooit zo hoog, maar verenigingen profiteren er niet van. Een kilo oud papier was nog nooit zo duur. De prijs van oud papier en karton is sinds kort 150 euro per ton, dan wel 15 cent per kilo.
Het oud papier en karton wordt machinaal gesorteerd. Het karton wordt in balen geperst en verkocht voor de kartonindustrie. Het oud papier wordt grondstof voor nieuw papier. Via de transportband komt het papier in de 'drumpulper' terecht, waar de oude kranten en tijdschriften verpulpt worden met water en zeep.
Richtprijzen voor ondersoorten oud papier in Europa, gesorteerd, geperst in balen en afgehaald liggen nu tussen € 40 en € 70 per ton. De prijzen zijn afhankelijk van de kwaliteit, het volume, de geografische ligging en het geladen gewicht.
Gooi koffiepads en theezakjes niet bij het groente-, fruit- en tuinafval (gft), maar bij het restafval. In het filterpapier van koffiepads en de meeste theezakjes is kunststof verwerkt. Losse koffie en thee mag niet door de gootsteen, maar hoort in de gft-bak. Restafval wordt in de afvalenergiecentrale verbrand.
Je mag dus niet zomaar alles van plastic of metaal in een pmd-container gooien. Globaal geldt: het moet een verpakking zijn van voeding of cosmetica. Zo mag je eetbakjes van bijvoorbeeld lasagne bij het pmd gooien, maar ook slagroombussen of spuitbussen haarlak. De materialen moeten wel gescheiden zijn.
Een melkpak of ander drinkpak gescheiden weggooien is heel simpel: opvouwen, dop erop en in de zak of bak voor het plastic afval doen. De ene gemeente haalt het op aan huis, bij de andere breng je het zelf naar de inzamelbak. Check bij je gemeente hoe het bij jou is geregeld.
Milieu Centraal zet het op een rij. Een vensterenvelop mag bijvoorbeeld in de papierbak, een vieze pizzadoos bij het restafval. Door afval te scheiden, blijft er minder gewoon huisvuil (of restafval) over.
Bij de gemeentelijke milieustraat (afvalscheidingsstation) staat een bak voor metalen. Daar mag al het metaal in, ook verpakkingen die je gemeente niet op een andere manier inzamelt. Spullen die nog goed zijn, kun je naar de kringloop brengen.
Gooi bijvoorbeeld geen gebruikte tissues in de papierbak, maar taart- of pizzadozen die schoon zijn wel. Drankenkartons horen niet in de papierbak. Deze bevatten namelijk een plastic en/of aluminium laag. Deze verpakkingen horen bij het PBD (plastic, blik en drankenkartons).
Omdat de kaft van een ordners en multomappen vaak geplastificeerd is, mag hij niet – zoals veel mensen denken – bij het oud papier. Zo gaat het opruimen dus wel een tijdje duren! Gelukkig mogen we de map – zonder papieren erin natuurlijk – in zijn geheel bij het restafval kieperen. Dat scheelt weer!
Plakband is ander afval dan papier
Plakband en tape kunnen van verschillende materialen gemaakt zijn, maar meestal is dit afval geen papiersoort. Officieel mag dat dus niet in de papiercontainer.
Stucloper is soms van alléén massief karton zonder toevoegingen. Gewoon karton dus. Dit is voor korte tijd vloeistofdicht. Het is milieuvriendelijk en kan dus zo met het oud papier mee.