Je kunt niezen omdat je verkouden bent, een allergische reactie hebt of gewoon als er iets prikkelends je neus in komt. Door te niezen reinig je je neus en je longen. Lekker gezond dus. Hatsjie!
"De neus filtert, verwarmt en bevochtigt de lucht die je inademt. In de lucht zitten allerlei stofjes die kunnen irriteren, zoals pollen of parfum. Niezen heeft een beschermende functie, want bij het niezen worden de stofjes, die soms gevaarlijk zijn, uit de neus geblazen.
Drie keer niezen
Een serie 'hatsjoes' is handig om met grotere irritaties de strijd aan te gaan, volgens de Amerikaanse KNO-arts Jordan Josephson. De eerste nies brengt de boosdoener in beweging, de tweede geeft hem nog een duw, terwijl de derde nies hem naar buiten schiet.
Meerdere keer na elkaar niezen, komt meer voor dan de single niesjes. Vooral mensen met een allergie zullen meerdere keren na elkaar moeten blazen. Mensen met een verkoudheid hebben meestal genoeg aan één nies.
Het heeft te maken met zenuwen in het gezicht die worden geprikkeld (in dit geval door de zon). De zenuwen van de ogen en de neus liggen dichtbij elkaar. Door zo'n sterke prikkel als het zonlicht kunnen beide zenuwen worden geprikkeld: je knijpt je ogen dicht en moet ook nog niezen!
Last van zo'n irritante nies die net niet doorzet? Kijk dan even in de zon of een andere felle lichtbron, en weldra schalt het bevrijdende 'hatsjie' in het rond. Dit volksgeloof bevat zeker een kern van waarheid, maar lang niet iedereen gaat van licht niezen. Ongeveer een kwart van de mensen doet dat.
Een nies die opgewekt wordt als je naar direct zonlicht kijkt, is een gevolg van de 'photic sneeze reflex' of de 'lichtniesreflex'. Deze term staat ook bekend als 'ACHOO-syndroom': Autosomal Dominant Compelling Helio-Ophthalmic Outburst'. Of anders gezegd, een erfelijke drang om te niezen bij fel licht.
Je kunt niet niezen in je slaap
Wanneer je ligt, zwellen de membranen in je neus op. Hierdoor wordt je neus gevoeliger voor rondvliegende stofdeeltjes. Toch kan je niet niezen, aangezien de spieren tijdens je REM-slaap volledig 'verlamd' zijn, op de oogspieren na.
Als je inademt voor een nies, neemt de druk in de borst toe, als je niest, schiet die druk omlaag. Dat zorgt voor een kleine verstoring van je hartritme, wat over het algemeen snel weer gecorrigeerd wordt door je hart. Ook al voelt het dus alsof je hart even stopt, het is alleen een verandering van het ritme.
Niezen is een reflex die optreedt als het slijmvlies van de luchtwegen (neus en longen) geprikkeld wordt door iets wat er niet thuishoort. De reflex zorgt ervoor dat u veel lucht inademt, die wordt ingesloten in de longen door afsluiting van de stembanden.
Nederlanders blijken uniek in hun soort te zijn als het gaat om gezondheidswensen: na drie keer niezen horen we de leus 'morgen mooi weer', als we het zelf nog niet gezegd hebben.
Meestal is één nies voldoende om de niesprikkel weg te werken. Maar soms is hij hardnekkig en moet je vaak achter elkaar niezen. Dat is niets geks. Je neus blijft de prikkel geven dat er een stofje uit je neus gewerkt moet worden.
"Als je niest, komt er lucht uit je met een snelheid van 241 km per uur.
En dus verbrand je wel degelijk calorieën met niezen. Niet veel, maar toch. Na drie keer niezen ben je twee calorieën kwijt. Het is normaal dat je zeker twee of drie keer op rij niest, omdat je zo die bacteriën kwijtraakt.
"Omdat je lucht met grote kracht in de weefsels blaast, kan een zwakke plek in je luchtweg groter worden en scheuren", zegt Jan. "Je zou ook je trommelvliezen kunnen opblazen. Of zelfs lucht in je hersenen blazen, theoretisch gezien dan." Maar de kans dat dit jou overkomt is heel erg klein, benadrukt de arts.
Niezen is een reflex die wordt veroorzaakt door een gewone verkoudheid, of door een allergie zoals hooikoorts of een stofallergie. In elk geval wordt je neusslijmvlies geprikkeld, er gaat een signaal naar hersenen en dan treedt dus de niesreflex in werking: je ademt opeens veel lucht in.
Je ogen uit je oogkassen niezen is onmogelijk
Sterker nog, het is onmogelijk om je ogen eruit te niezen. Je ogen zitten met oogspieren behoorlijk goed vast in je oogkassen. De ruimte in je neus is bovendien niet verbonden met iets achter je ogen of je oogkassen.
Onder water niezen gaat ongeveer hetzelfde als boven water niezen. Als je voelt dat je moet niezen, houd dan je automaat in je mond, en probeer door je mond te niezen in plaats van door je neus. Adem normaal totdat je niest, houd onderwater nooit je adem in.
Je kunt niet niezen in je slaap
Tijdens het slapen wordt je niesreflex onderdrukt. Dit komt waarschijnlijk doordat slaap dusdanig belangrijk is voor ons lichaam dat andere lichaamsfuncties even geen prioriteit krijgen. Toch wordt de niesreflex in je slaap niet helemaal uitgeschakeld.
Kietelen: Vouw een punt in een zakdoek en kietel voorzichtig de binnenkant van je neus. Frisse lucht: Soms is het al genoeg om frisse lucht in te ademen. Steek bijvoorbeeld je hoofd uit het raam. Neus knijpen: Knijp en friemel aan je neusbrug terwijl je aan het neuriën bent.
Dit is heel normaal en kan komen doordat de baby de ene na de andere verkoudheid heeft. Niezen is een natuurlijke reflex om stoffen en vervuiling uit je luchtwegen en neus te verwijderen. Niezen komt veel voor bij baby's en is meestal niets om je zorgen over te maken.
Dat komt doordat zowel niezen als niesen juist is. Niezen - niesde - geniesd is vermoedelijk het oudst, maar niesen - nieste - geniest komt ook al lange tijd voor. In het Groene Boekje uit 1954 staan beide vormen al. De Dikke Van Dale vermeldt ze allebei sinds 1961.
Banden. Door de groei van je baarmoeder kan het zijn dat je bandenpijn voelt. Dit zijn vaak pijnlijke steken in je liezen. Vooral aan het begin en einde van je zwangerschap voel je deze banden opgerekt worden en soms kunnen ze bij niezen of een plotselinge beweging een venijnige steek geven.
Heb je vaak een loopneus (alleen) in de ochtend? Dan is de kans groot dat je last hebt van huisstofmijtallergie. Zeker wanneer je loopneus gepaard gaat met andere symptomen: tranende, waterige en/of rode ogen.