Kortom, ongeveer de helft van de verwachte nieuwbouw staat grotendeels los van de migratie in de komende jaren. Voor de groei van de bevolking blijven in de huidige woningbouwplannen (tot 2030) derhalve ongeveer 372.000 (de helft van 744.000) woningen over.
Klopt het beeld dat sociale huurwoningen vooral naar statushouders gaan? Nee, ongeveer 10 procent van alle woningen die woningcorporaties verhuren gaan naar asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen.
Migranten wonen minst vaak in een koopwoning
De cijfers over woningbezit zijn tussen 2018 tot en met 2020 per herkomstgroep nagenoeg hetzelfde gebleven. Onder de tweede generatie is het eigenwoningbezit met 19 procent hoger dan onder migranten, maar wel lager dan gemiddeld voor huishoudens in Nederland.
Krijgen vluchtelingen voorrang voor een sociale huurwoning? Er is al jaren een tekort aan sociale huurwoningen in Nederland.Daarom hebben gemeenten aparte regels voor groepen die met spoed een woning nodig hebben. Vluchtelingen die het asielzoekerscentrum moeten verlaten kunnen daar ook onder vallen.
Doorstromen van statushouders
De helft van de 288 flexwoningen gaat de gemeente Amsterdam gebruiken voor sociale huur. De andere helft, het 'COA-aandeel', is niet bedoeld voor asielzoekers, maar voor statushouders.
In heel Nederland ging in 2021 6 procent van de 169.000 vrijgekomen woningen van woningbouwcorporaties naar huishoudens met in elk geval één statushouder. De helft van die groep kreeg in 2021 een verblijfsvergunning, de andere helft had al eerder een verblijfsvergunning gekregen.
,,Eigenlijk is het veel te veel.” Alle 342 Nederlandse gemeenten samen moeten voor het eind van het jaar nog woonruimte vinden voor 32.000 statushouders (asielzoekers met een verblijfsvergunning). In de eerste helft van het jaar waren dat er 'maar' 21.000 en zelfs dat werd niet gehaald.
Een asielzoeker krijgt bij aankomst onderdak, maaltijden en zaken zoals toiletartikelen en wasmiddel. Tijdens de asielprocedure ontvangt een asielzoeker weekgeld voor eten, kleding, toiletartikelen en andere persoonlijke uitgaven.
Gemeenten hebben na de koppeling tien weken de tijd om een geschikte woning te vinden en vervolgens nog twee weken voor de verhuizing." "Het lukt gemeenten dan niet altijd om dat vereiste aantal woningen beschikbaar te stellen voor statushouders, zonder hen voorrang te geven op andere woningzoekenden."
1 Waarom hebben vluchtelingen een huis nodig? Als vluchtelingen een verblijfsvergunning krijgen moeten ze zo snel mogelijk het asielzoekerscentrum (azc) verlaten. Het azc is bedoeld als tijdelijke opvang als nog niet duidelijk is of iemand in Nederland mag blijven.
Zo'n 8 procent van de sociale huurwoningen gaat naar deze zogeheten statushouders. Op dit moment verblijven er volgens het COA zo'n 62.000 mensen in de asielopvang, onder wie bijna 15.700 statushouders.
Hoeveel huishoudens zijn er in Nederland? Begin 2023 waren er 8,3 miljoen particuliere huishoudens in Nederland, waarvan 3,3 miljoen eenpersoonshuishoudens. Gemiddeld wonen er 2,12 mensen in een Nederlands huishouden, in 1963 was de gemiddelde huishoudensgrootte nog 3,52.
Het woningtekort groeit dit jaar, ondanks dat er vorig jaar 90.000 nieuwe huizen bij kwamen. Dat komt grotendeels doordat de bevolking veel sneller groeit dan verwacht, wat op haar beurt geheel wordt veroorzaakt door migratie. Andere oorzaken zijn dat ouderen langer thuis blijven wonen en er minder mensen samenwonen.
Krijgen statushouders voorrang? Oorspronkelijk kreeg elke statushouder voorrang op de 'normale' wachtenden, maar sinds 2017 gebeurt dat niet meer automatisch. Wel kunnen gemeenten ervoor kiezen om achterstanden in hun taakstelling in te halen door tijdelijk meer of alle huurwoningen die vrijkomen te reserveren.
Het tekort aan huizen in ons land neemt in rap tempo toe. Onderzoeksbureau ABF komt op een tekort van 390.000 woningen voor dit jaar. Dat is een toename van 75.000 ten opzichte van 2022. Dat blijkt uit de jaarlijkse Primos-prognose, die ABF in opdracht van de overheid maakt.
De meeste statushouders zijn hun verblijf in Nederland begonnen in de asielopvang. In totaal kregen in de periode 2014 tot en met de eerste helft van 2021 bijna 184 duizend mensen een verblijfsvergunning.
Mensen met een verblijfsvergunning betalen zelf de huur voor hun woning. Zij betalen, net als iedereen, de normale huurprijs.
3.12Inkomen
Het gemiddeld gestandaardiseerd besteedbaar huishoudinkomen van statushouders die een vergunning kregen in 2014 bedroeg 12,3 duizend euro in 2015, 12,7 duizend euro in 2016 en 13,5 duizend euro in 2017. Statushouders uit 2015 kregen in 2016 gemiddeld 12,3 duizend euro en 13 duizend euro in 2017.
Op het totaal aantal vrijkomende sociale huurwoningen van corporaties, wordt gemiddeld 5 tot 10% aan statushouders toegewezen en meer dan 90% aan andere woningzoekenden. In 2022 zijn er in totaal 2,3 miljoen sociale huurwoningen en daar komen er jaarlijks gemiddeld 200.000 van vrij.
Geen sollicitatieplicht
Toch werkt een klein deel van de statushouders dus al tijdens de inburgering. Aan die inburgering zijn ze een paar dagen per week kwijt, er blijft dus wel wat tijd over om te werken. Ze hebben meestal geen sollicitatieplicht, omdat ze nog bezig zijn met de verplichte inburgering.
Mensen met een asielstatus krijgen eerst een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd (5 jaar). Deze vergunning wordt na 5 jaar meestal omgezet in een vergunning voor onbepaalde tijd. Behalve als er belangrijke redenen zijn om de vergunning in te trekken.
Dat staat in het financiële jaarverslag over 2022, dat het COA dinsdag heeft gepubliceerd. In dat jaar steeg het aantal mensen in de asielopvang in Nederland van 36.000 naar 52.000. Het COA gaf in 2022 een bedrag van 1,3 miljard euro uit aan de opvang.
Bijna 70% van de sinds 2014 naar Nederland gekomen statushouders zit in de bijstand, wat gaat om een groep van 150.000 en 200.000 mensen. Slechts een kwart van de statushouders met een verblijfsvergunning heeft momenteel betaald werk. Dit blijkt onderzoek van de Sociaal-Economische Raad (SER).
Rechten en Plichten
Alle asielzoekers hebben recht op opvang wanneer zij niet voldoende middelen hebben om voor zichzelf te voorzien. Het recht op opvang omvangt ook recht op onderdak, leefgeld, toegang tot gezondheidszorg en toegang tot educatie voor minderjarigen.
De Tweede Kamer worstelt met het feit dat statushouders volgens de wet voorrang kunnen krijgen bij het toewijzen van een huurwoning. Statushouders zijn erkende vluchtelingen die na een asielprocedure een verblijfsvergunning hebben gekregen.