Nederland telt zo'n 4,4 miljoen mantelzorgers. Doorvertaald naar het werk betekent dit, dat ongeveer 1 op de 5 medewerkers mantelzorger is. Het aandeel werkende mantelzorgers is in 10 jaar sterk toegenomen en blijft toenemen. Daarmee is mantelzorg niet alleen een thema in de privéomgeving.
Uit onderzoek van SCP in 2019 blijkt dat veel mensen in Nederland mantelzorg verlenen. Ongeveer 35% van de 16-plussers (circa 5 miljoen mensen) geven mantelzorg aan bekenden of naasten. Ongeveer 825.000 mensen helpen langdurig (langer dan drie maanden) en intensief (meer dan acht uur per week).
In 2019 voelt in totaal ongeveer 9,1% van de mantelzorgers van 16 jaar en ouder zich overbelast door de zorgtaak (ongeveer 460.000 volwassenen).
Minder mantelzorgers beschikbaar per oudere
Tussen 2018 en 2040 zal naar verwachting de omvang van de groep ontvangers van mantelzorg onder de zelfstandig wonende 75 plussers met bijna 70 procent stijgen: van 230.000 in 2018 naar bijna 390.000 personen in 2040.
Mantelzorgcompliment. Het Mantelzorgcompliment is een bedrag van 200,- euro waarmee de overheid haar waardering voor mantelzorgers laat blijken. Om dit jaarlijkse bedrag te ontvangen moet diegene waarvoor je zorgt een aanmeldingsformulier van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) invullen.
Het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden is er voor wie lange tijd niet voor zichzelf kan zorgen. Het geld kan ook worden gebruikt om de kosten voor mantelzorgers te vergoeden. Op dit moment bedraagt de vergoeding 130 euro per maand.
Iemand is mantelzorger als de zorg al minimaal 3 maanden duurt, of zorg biedt voor minimaal 8 uur per week. CBS hanteert een definitie waarbij de mantelzorger zorg verleent aan iemand die langere tijd ziek, hulpbehoevend of gehandicapt is.
De meeste mantelzorgers zijn 40 jaar of ouder. Gemiddeld geeft bijna een vijfde deel van de Nederlanders in deze leeftijdscategorie aan te zorgen voor iemand uit zijn of haar omgeving. De meeste mantelzorgers (22 procent) zijn te vinden in de leeftijdsgroep van 50 tot en met 74 jaar.
Nederland telt zo'n 4,4 miljoen mantelzorgers. Doorvertaald naar het werk betekent dit, dat ongeveer 1 op de 5 medewerkers mantelzorger is. Het aandeel werkende mantelzorgers is in 10 jaar sterk toegenomen en blijft toenemen. Daarmee is mantelzorg niet alleen een thema in de privéomgeving.
Mantelzorg wordt gegeven door één of meerdere personen. Eén zorgbehoevende persoon kan meerdere mantelzorgers hebben. Mantelzorg vloeit voort uit de sociaal-emotionele relatie die iemand heeft met de persoon voor wie hij zorgt.
Jazeker, want mantelzorg is niet verplicht. Maar let op: ben je een gezonde huisgenoot (dus inwonend) van iemand die zorg nodig heeft - bijvoorbeeld je echtgenoot of echtgenote - dan wordt wél verwacht dat je de huishoudelijke taken op je neemt. Schoonmaken, ramen lappen, boodschappen doen en dergelijke.
Voor het opbouwen van een prettig contact en fijne samenwerking kan de COUP-werkwijze helpen. COUP is de afkorting van Contact leggen, Ondersteunen, Uitnodigen en Participeren.
Waarom is mantelzorg zo belangrijk? Mensen kunnen dankzij de mantelzorg vaak langer thuis blijven wonen en contacten met hun eigen vertrouwde kring mensen onderhouden. Die contacten blijven dankzij mantelzorg ook na een eventuele verhuizing naar een verzorgings- of verpleeghuis in stand.
Onder mantelzorg vallen allerlei soorten van hulp en zorg: huishoudelijke hulp, praktische steun, verzorging, verpleging, begeleiding, toezicht en emotionele steun. De zorg of hulp die u geeft, is anders of meer dan mensen normaal gesproken (in een gezin) aan elkaar geven.
Mantelzorger ben je als je op regelmatige basis zorgt voor een partner, ouder, een kind, schoonouder, een buur of een vriend die omwille van ziekte, handicap, ouderdom, psychische kwetsbaarheid of een verslavingsproblematiek extra zorg nodig heeft. Je doet dit omdat je met de persoon een affectieve, sociale band hebt.
Lichamelijke klachten: hoofd- of buikpijn, hyperventilatie, pijn in nek, schouders of rug, duizeligheid, vermoeidheid. Je kunt ook minder eetlust krijgen of juist voortdurend honger hebben. Psychische klachten: schuldgevoelens, concentratieproblemen, vergeetachtigheid, lusteloosheid, slaapproblemen, piekeren.
Hulp inschakelen: respijtzorg
Als u bij de mantelzorg hulp nodig heeft, kunt u een vrijwilliger of betaalde zorgverlener inschakelen. Dit heet respijtzorg. Er zijn verschillende soorten respijtzorg.
Ruim 12% van de Nederlanders geeft mantelzorg
In 2021 gaf 12,3% van de personen van 16 jaar en ouder mantelzorg.
Vanuit de richting Gedrag & Maatschappij werkte 35 procent van de vrouwen en 14 procent van de mannen met een wo-master vier jaar later in de gezondheids- en welzijnszorg, van de hbo-bachelors was dat 60 procent van de vrouwen en 37 procent van mannen.
Een officieel bewijs dat je mantelzorger bent bestaat niet. Toch vragen steeds meer organisaties erom. Bijvoorbeeld als mantelzorgers medehuurderschap of een urgentieverklaring voor een sociale huurwoning willen krijgen, of vanwege vrijstelling van sollicitatieplicht. Of wanneer er een mantelzorgwoning geplaatst wordt.
Thuiszorg is hulp aan huis door professionele zorgverleners. Die krijgen hier ook voor betaald. Mantelzorg is hulp die u krijgt van een familielid, vriend, kennis of buurman/-vrouw. Dit is vrijwillige hulp; zij krijgen hier dus niet voor betaald.
Mantelzorg is niet verplicht
Deze zorg is meer dan je normaal gesproken van elkaar kunt verwachten. Ook mantelzorg is niet verplicht. Het komt niet alleen voor dat de mantelzorger dingen niet wil doen, het komt ook voor dat de zorgvrager de mantelzorger niet wil belasten. De gemeente kan mantelzorg niet verplichten.