Met een droge huid kun je best 230V aanraken, bij zweet of ander vocht kan 110V al dodelijk zijn. Voor veiligheid worden spanningen tot 48V als ongevaarlijke laagspanning beschouwd maar bij een natte huid kan het toch een pijnlijke schok opleveren.
Aanraking. Het aanraken van een onder spanning staand deel met wisselspanning boven de 50V is gevaarlijk. Wanneer je in aanraking komt met zo een onder spanning staand deel kan de stroom door het lichaam van deze persoon gaan.
Normaal (in droge toestand) is de weerstand van een menselijk lichaam vrij hoog (10-tallen kilo-ohms) en is de stroom die er zal vloeien bij aanraking van 12V erg klein en en zal je die zelfs niet voelen.
Gelijkstroom-installaties werken over het algemeen met spanningen van 12-24 Volt. Dat is zelden dodelijk, maar er zijn meer gevaren. Het betekend namelijk ook dat de stroomsterktes kleiner zijn. Te klein om, zelfs bij kortsluiting, een stop te laten springen.
Een hoog voltage, maar een relatief lage stroomsterkte veroorzaakt een pijnlijke scheut in het lichaam, maar het geeft geen permanente schade. Zou de ampère hoger zijn geweest dan was het vele malen gevaarlijker geweest. De eenheid van stroomsterkte is ampère.
Als vuistregel kun je aannemen dat een stroom vanaf 10 mA gevaarlijk is, 100 mA kan dodelijk zijn. De grootte van de stroom bij een bepaalde spanning is afhankelijk van de weerstand van de huid op de contactplaatsen waar de stroom binnenkomt en weer uittreedt.
Ook capacitief vindt overdracht plaats, zo bedraagt bv. de capaciteit tussen een staand persoon en de aarde 700pF. Stromen met een sterkte van 100 mA die van arm tot arm door het lichaam lopen kunnen de dood tot gevolg hebben.
Het kan raar klinken, maar van de volts (de spanning) ga je niet dood. Een weidraad bijvoorbeeld kan een schok geven van 60.000 Volt.
30 mA door de hart (arm 1 door je hart en via andere arm terug, bijvoorbeeld als je met beide handen een stroomdraad met spanning vastpak) is genoeg om eraan te overlijden. 1 A overleef je niet. Heel je spierenstelsel zou dan verbranden. Je kan het zien als overbelasting.
Over het algemeen worden spanningen onder de 24 Volt als zwakstroom aangemerkt. Deze stroom kan je veilig aanraken met de blote huid. Door de lage spanning en de gemiddelde weerstand van de menselijke huid kan de stroom door je lichaam niet hoog genoeg oplopen om schade aan te brengen.
De nuldraad of de nulleider is de draad die meestal elektrisch gekoppeld is met de aarde, hij wordt daarom ook wel de neutrale geleider genoemd. Omdat de nuldraad elektriciteit terugleidt staat deze onder spanning, het is daarom belangrijk dat je de draad niet aanraakt, tenzij de stroom eraf is gehaald natuurlijk.
Reacties. Als vuistregel kun je grofweg 1000 Volt per millimeter rekenen. Dus zijn de vonken een centimeter groot, kan de spanning zo maar 10.000 Volt zijn.
Als de stroom hoger is kunnen er brandwonden ontstaan en als de stroom via het hart loopt bestaat het risico op elektrocutie. Een elektrische schok kan door statische elektriciteit of dynamische elektriciteit worden veroorzaakt.
Bel of laat 112 bellen. Zorg voor je eigen veiligheid en haal zo snel mogelijk de stroom eraf. Trek de stekker uit het stopcontact of schakel de stroom uit in de meterkast (draai de stop eruit of zet de schakelaar om). Zodra het slachtoffer niet meer onder stroom staat, kun je eerste hulp verlenen.
Door één groep mag maximaal 16 Ampère aan stroom lopen. Dit gegeven kan eenvoudig worden omgezet naar een maximaal vermogen. Vermenigvuldig hiervoor de stroom met de spanning. 16 Ampère x 220 Volt = 3520 Watt.
DC-spanning is constant en kent geen piek- of effectieve waarden. Daarom geldt een wisselspanning van 50 Volt als veilig, terwijl bij gelijkspanning de grens ligt op 120 volt. Dat geldt voor droge situaties. Bij natte huid is de veilig spanning de helft lager, dus respectievelijk 25 en 60 volt.
230 volt in Nederland
In Nederland staat er 230 Volt op het stopcontact. Daar de stroomsterkte hier 16 Ampère is, betekent dit dat er een vermogen van 3680 Watt geleverd kan worden. Het vermogen wordt immers berekend door de spanning te vermenigvuldigen met de geleverde stroomsterkte.
Elektrische schok uit stopcontacten
Het lichaam, grotendeels gemaakt van water, is natuurlijk een sterke geleider van elektriciteit. Wanneer het lichaam in direct contact komt met elektriciteit, kan elektrocutie met dodelijke afloop optreden.
Wanneer kinderen met speelgoed of hun vinger in het stopcontact zitten, kunnen ze een elektrische schok krijgen. Vaak is het een lichte schok en is een kind alleen geschrokken. Maar in sommige gevallen kan het leiden tot brandwonden of spierscheuren. Ook in dit geval geldt; voorkomen is beter dan genezen.
Elektrische draadversperring
Schrikdraad is niet dodelijk maar bij aanraking alleen onaangenaam. Een afscheiding onder een dodelijke elektrische spanning komt echter ook voor.
Wisselspanning komt thuis uit het stopcontact en op deze spanning werken de meeste elektrische apparaten die wij kennen. In Europa is dit 230 V/50 Hz, in Amerika 120 V of 240 V/60 Hz.
Onder stroom staan lijkt iets onschuldigs maar er kunnen grote onderhuidse letsels optreden. Dit door de warmte en samentrekken van spieren. Letsels die kunnen optreden zijn bijvoorbeeld: brandwonden, botbreuken, bewusteloosheid of een hartstilstand.
Bij een elektrische schok trekken zijn spieren namelijk heel sterk samen en kunnen ze scheuren. Als een spier heel erg krachtig samentrekt, kunnen er zelfs botbreuken optreden. Je kind kan door een elektrische schok ook brandwonden oplopen op de zogenaamde contactplekken.