AMSTERDAM - “Een van de meest verwaarloosde tragedies van onze tijd.” Zo omschrijft Unicef, het Kinderfonds van de Verenigde Naties het feit dat elk jaar bijna 600 000 vrouwen de dood vinden in of rond het kraambed.
Vanaf de jaren 70 ligt dit aandeel jaarlijks op minder dan 14 per 100 duizend levendgeborenen. Sinds 2007 is dit aandeel zelfs onder de 5 per 100 duizend gebleven. Dat komt neer op minder dan 10 vrouwen per jaar die sterven tijdens de zwangerschap of bevalling.
Elke dag sterven zo'n 830 vrouwen in de wereld aan complicaties bij de zwangerschap of bevalling. Hoewel dat nog altijd een onaanvaardbaar hoog cijfer is, zoals de Wereldgezondheidsorganisatie zegt, ligt het veel lager -44 procent lager om precies te zijn- dan 25 jaar geleden.
"Een vaginale geboorte is niet voor alle vrouwen geschikt. We moeten af van het automatisme van de vaginale bevalling", zegt kersvers hoogleraar gynaecologie Bas Veersema in "Nieuwe Feiten" op Radio 1. "Het lichaam van een vrouw is eigenlijk steeds minder geschikt geworden om een kind te baren".
Uitscheuren of een episiotomie kan het risico op kraamvrouwenkoorts verhogen. Dit kan leiden tot bloedvergiftiging, shock, het uitvallen van organen en soms tot overlijden. De bacterie kan ook minder ernstige ziektes veroorzaken zoals krentenbaard, keelontsteking of roodvonk.
Overleg met de verloskundige bij een bloeding, riekende lochia of grote stolsels (een stolsel groter dan een tennisbal). Een ontsteking van het endometrium, endometritis (ontsteking van het baarmoederslijmvlies), komt voor bij 1-2 % van de kraamvrouwen.
Bij sommige vrouwen gaat dit vanzelf, bij andere vrouwen is er hulp bij nodig, bijvoorbeeld door een baarmoeder massage of het toedienen van oxytocine. Het is de bedoeling dat jouw placenta volledig de baarmoeder verlaat. De verloskundige of gynaecoloog zal deze na de bevalling controleren.
Bijna alle vrouwen ervaren een bevalling als pijnlijk. Toch is pijn bij de bevalling een normaal iets. De pijn tijdens de bevalling neemt meestal toe als de ontsluiting vordering laat zien. Het is in deze fase vaak te voelen in de onderbuik, de onderrug of soms richting de bovenbenen.
In twintig jaar is het aantal doodgeboren baby's in Nederland flink afgenomen, blijkt uit cijfers van Unicef. In het jaar 2000 werden per duizend geboortes 5.2 baby's dood geboren. In 2019 waren dat er 2.3, een daling van 55 procent.
Voor het kind is een keizersnede niet beter of slechter dan een vaginale bevalling. Een keizersnede brengt voor de moeder risico's met zich mee, zoals bloedingen, wondinfecties en problemen bij een volgende bevalling. De meeste vrouwen krijgen een ruggenprik. De operatie duurt ongeveer 30-45 minuten.
En uit mutaties blijkt dat steentijdmensen pas rond hun 30e kinderen kregen. In Nederland zijn vrouwen gemiddeld 30,1 jaar bij hun eerste kind, in België 29,2. Op een duizenden jaren oude grotschildering lijkt een zwangere vrouw afgebeeld.
Begin 2016 kwam ik voor het eerst het woord stilgeboren tegen. Het betekent 'doodgeboren'.
Definitie van Moedersterfte
Directe sterfte is het gevolg van complicaties van zwangerschap, bevalling en kraambed, van interventies, omissies of onjuiste behandeling of van een reeks gebeurtenissen die voortvloeien uit deze complicaties.
Alle vrouwen verliezen wat bloed bij een bevalling. Dit komt door de wond in je baarmoeder. Daar heeft de moederkoek vast gezeten. Je kunt tot ongeveer 6 weken na de bevalling nog bloedverlies hebben.
Van elke 500 baby's die er in Nederland per dag worden geboren, overlijden er vier, gerekend vanaf 22 weken zwanger- schap. Dat zijn meer dan 1.400 baby's per jaar. Vijfenzestig procent overlijdt in de buik van de moeder.
Thuisbevallingen, de cijfers
(bron: Vektis). Uit het onderzoek gehouden in 2021 blijkt verder dat 87 procent van de vrouwen vaginaal is bevallen, 9 procent kreeg een keizersnede en 4 procent een geplande keizersnede.
De meeste ouders kiezen hiervoor. Deze gebeurtenis helpt vaak bij de verwerking van uw verdriet: u kunt zo afscheid van uw kind nemen op een manier die bij u past. 2. Bij een zwangerschapsduur beneden de 24 weken mag u het kindje begraven/cremeren, achterlaten in het ziekenhuis of meenemen naar huis.
Je krijgt plots te horen dat het hartje van je kindje niet meer klopt. Of er wordt een buitenbaarmoederlijke zwangerschap vastgesteld. Of misschien heeft je baby ernstige afwijkingen of geen overlevingskansen e moet je je zwangerschap afbreken.
De baby kan begraven worden op een officiële begraafplaats of gecremeerd worden. De gemeente geeft na overleg van een verklaring van de behandelend arts een verlof tot begraven of cremeren af. De ouders kunnen daarna de overleden baby begraven of cremeren.
Een wee is een samentrekking van de baarmoederspier. Je kunt zo'n wee vergelijken met een golf die aanspoelt op het strand. In het begin voel je de pijngolf aan komen rollen. Net voor de golf omslaat, is de pijn het hevigst.
'Ouderwets' persen:
Probeer zo lang mogelijk en zo hard mogelijk te drukken in de richting van je onderbuik en anus. Als je de lucht niet meer kan vasthouden, blaas je zachtjes uit en neem je vervolgens weer een hap lucht en herhaal je het hele proces. Tijdens een wee probeer je drie keer te persen.
Ademhalen tijdens de bevalling
Bij scherpe weeën en wanneer je nog niet mag persen, start je met puffen (roosademhaling). Je ademt in één keer goed in door de neus en in twee keer uit door de mond, gevolgd door één lange uitademing waarmee je je longen leegmaakt.
Door te bewegen kan het gebeuren dat de navelstreng om de nek van je kindje komt te zitten. Hier heb je het dus over de navelstreng om de nek bij de bevalling, dit noemen we ook wel een omstrengeling. Dit vormt in de meeste gevallen geen probleem, maar toch is het iets waar ouders vaak erg angstig over zijn.
Vastzittende placenta
Meestal wordt de placenta binnen 30 minuten na je kindje vanzelf geboren. Soms zit de placenta zo vast, dat deze niet vanzelf geboren wordt. Ben je op dat moment onder begeleiding van de verloskundige, dan wordt de zorg overgedragen aan de gynaecoloog.
Een velamenteuze navelstreng kan een delicatere oorsprong en een risico voor scheuren en breken hebben. Er kunnen wel of geen consequenties voor de foetale groei en voor het Twin Transfusion Syndroom zijn -- volgens sommige niet erg onderbouwde waarnemingen in sommige medische artikelen.