Van alle vrouwen vanaf 16 jaar heeft ruim 52 procent in de afgelopen vijf jaar een cervixuitstrijkje laten maken. Bijna een kwart gaf aan dat ze dit langer dan vijf jaar geleden hebben laten doen. Ruim 2 op de 10 vrouwen van 16 jaar of ouder heeft nog nooit een uitstrijkje laten maken.
1. Hoe veel vrouwen krijgen een afwijkende uitslag na een uitstrijkje? Zo'n 75 procent van de vrouwen krijgt in haar leven te maken met een afwijkende uitslag.
In 2019 deed 75,7% van de uitgenodigde vrouwen mee. In 2016 was dat 77,3%. Verder is te zien dat jonge vrouwen wat minder vaak deelnemen dan vrouwen in hogere leeftijdsgroepen. Bekijk de monitor borstkanker 2019 op de website van het RIVM.
Daarom is het voldoende dat het onderzoek één keer per vijf jaar gebeurt. Er zijn twee uitzonderingen: Vrouwen van 45 en 55 jaar krijgen alleen een uitnodiging als zij de vorige keer niet hebben meegedaan of als zij in de vorige ronde HPV humaan papillomavirus (humaan papillomavirus) hadden.
Alle vrouwen van 30 tot en met 60 jaar krijgen een uitnodiging voor het maken van een uitstrijkje bij de huisarts. Eerst wordt uw uitstrijkje alleen getest op HPV. HPV is het virus dat een klein risico op baarmoederhalskanker geeft.
Het lijkt een beetje op de kop en de snavel van een eend. De arts kan hiermee de vagina een beetje openen zodat de binnenkant van de vagina en ook de baarmoedermond onderzocht kunnen worden. Een eendenbek kan wat raar aanvoelen in de vagina, maar hoort geen pijn te doen.
Een uitstrijkje van de baarmoederhals en de vagina is iedere twee jaar noodzakelijk. Dit uitstrijkje wordt getest op afwijkende cellen. Neem contact op met uw huisarts om dit te bespreken.
HPV komt veel voor. De persoon met wie je samen bent kan het virus dus bij zich dragen zonder dit zelf te weten. En dan kan jij ook besmet raken. Ook als je 1 seksuele partner in je hele leven hebt, kan je het van die partner krijgen.
Is een uitstrijkje pijnlijk? Het uitstrijkje duurt ongeveer 10 minuten. Sommige vrouwen vinden het uitstrijkje vervelend, maar het doet meestal geen pijn. Door het aanraken van de baarmoedermond kun je na het onderzoek wat bloed verliezen.
Bij vrouwen rond de 30 jaar zijn 20 van de 100 vrouwen besmet met HPV. Bij de oudere leeftijdsgroepen is naar schatting 4 van de 100 vrouwen besmet met HPV. U kunt het virus lange tijd in uw lichaam hebben zonder dat u het merkt.
Bij de meeste vrouwen zien de cellen er nog normaal uit. Dan is verder onderzoek niet nodig en krijgt u over 5 jaar weer een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek. Ook vrouwen van 40 en 50 jaar worden in dit geval na 5 jaar weer uitgenodigd. Soms worden er in dat uitstrijkje wel ongewone cellen gevonden.
Alle vrouwen van 50 tot en met 75 jaar krijgen iedere 2-3 jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek borstkanker. U ontvangt een uitnodiging vanaf het jaar dat u 50 jaar wordt tot het jaar waarin u 76 jaar wordt.
Een mammografie is bij jonge vrouwen (onder de 30 jaar) meestal niet goed te beoordelen omdat zij veel klierweefsel hebben. Onder deze leeftijd wordt dan ook vaak geen mammografie gemaakt. Jonge vrouwen krijgen meestal een MRI en/of een echografie.
Van alle vrouwen vanaf 16 jaar heeft ruim 52 procent in de afgelopen vijf jaar een cervixuitstrijkje laten maken. Bijna een kwart gaf aan dat ze dit langer dan vijf jaar geleden hebben laten doen. Ruim 2 op de 10 vrouwen van 16 jaar of ouder heeft nog nooit een uitstrijkje laten maken.
Bijna altijd ruimt het lichaam dit HPV en de afwijkende cellen zelf op. Een te grote groep mensen zou onterecht behandeld worden of zich onnodig ongerust maken. Daarom ontvangen vrouwen in Nederland pas vanaf hun 30e jaar een uitnodiging. Baarmoederhalskanker ontwikkelt zich heel langzaam.
Hoe vaak komen afwijkende uitstrijkjes voor? Van iedere 100 vrouwen zonder klachten die bij het bevolkings-onderzoek een uitstrijkje laten maken, is bij 5 het uitstrijkje afwijkend. Bij heel lichte afwijkingen van het uitstrijkje is er 10% kans op een goed behandelbaar voorstadium van baarmoederhalskanker.
Ja, vertel je arts dat je nog maagd bent. Je arts houdt daar rekening mee door bij het onderzoek een kleinere eendenbek te gebruiken. Baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door HPV, het humaan papillloma virus. Als je nog nooit seksueel actief was, is de kans op een HPV-besmetting uiterst klein.
“Vrouwen hoeven voor een uitstrijkje helemaal niet in eerste instantie naar de huisarts. Ze kunnen het ook thuis met de zelf-afname-test doen, zonder eendenbek!” Dat zegt hoogleraar gynaecoloog Ruud Bekkers van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven.
Naar schatting tussen 70 en 80% van de seksueel actieve bevolking krijgt ooit een HPV-infectie. Dit omdat HPV heel gemakkelijk wordt doorgegeven. Je hoeft er zelfs geen seks (in de vorm van penetratie) voor te hebben. Vanaf je eerste partner heb je kans om besmet te raken met het virus.
Symptomen. Meestal pijnloze, zichtbare en voelbare oppervlakkige zwellingen op de slijmvliezen of de huid van de genitaliën en anus, maar ook intern in de vagina, de baarmoederhals of het plaskanaal. Deze virussen worden overgedragen door seksueel contact.
De eerste verschijnselen zijn jeuk en irritatie bij de geslachtsorganen. Soms ontstaat er maar één wratje, maar soms ook ontstaan er veel wratten in korte tijd. De kans dat wratten na behandeling terugkomen is groot.
Waarom elke 5 of 10 jaar een uitstrijkje? Omdat het meestal zo'n 10 tot 15 jaar duurt voordat baarmoederhalskanker ontstaat, leent deze ziekte zich bij uitstek voor bevolkingsonderzoek. Het is bewezen dat elke 5 of 10 jaar deelnemen meestal genoeg is om tumoren op tijd te ontdekken.
Zonder bevolkingsonderzoek wordt het meestal laat ontdekt. Dan is de behandeling moeilijker en zwaarder. Ieder jaar krijgen ongeveer 800 personen in Nederland de diagnose baarmoederhalskanker. Baarmoederhalskanker komt vooral voor bij jonge vrouwen tussen de 35 en 45 jaar.
Over het algemeen is het maken van een uitstrijkje niet pijnlijk, maar het inbrengen van het speculum en het afnemen van de cellen kan wel even een onaangenaam gevoel geven. Soms bloedt de baarmoederhals na het maken van het uitstrijkje. Dit kan geen kwaad. Het bloedverlies stopt meestal binnen een dag.