Nederland - De politie ziet dat de stijgende lijn van het aantal incidenten rond mensen met verward gedrag zich doorzette. Vorig jaar kreeg zij te maken met 130.177 voorvallen; 11 procent meer dan in 2020. 'Het verhaal achter deze cijfers vraagt lang niet altijd om onze bemoeienis.
Kenmerken van verward gedrag
Iemand die bijvoorbeeld buiten veel in zichzelf praat. En het huis laat verloederen of 's nachts de televisie hard aan laat staan. Het kan zijn dat iemand psychotische kenmerken vertoont. Iemand die vaak de buren om hulp vraagt omdat er geen geld meer is voor eten.
Bij verwarde personen gaat het om mensen 'die de grip op hun leven (dreigen te) verliezen, waardoor het risico aanwezig is dat zij zichzelf of anderen schade berokkenen'. Het staat buiten kijf dat ieder verward persoon hulp nodig heeft.
Als buitenstaander kan het lastig zijn om in te schatten of iemand hulp nodig heeft en welke hulp dan gewenst is. Bij spoed bel je 112. Geen spoed, maar je wilt toch melding maken, dan bel je 0900 8844 (politie).
Vertoont een familielid, vriend of kennis verward gedrag? Dan kunt u bellen met het landelijk Meldpunt Zorgwekkend Gedrag op telefoonnummer 0800 – 1205.
Het kan zijn dat iemand kampt met verschillende aandoeningen of beperkingen, zoals psychische problemen, een licht verstandelijke beperking, dementie of verslaving. Maar ook mensen met levensproblemen die iemand boven het hoofd dreigen te groeien kunnen verward gedrag vertonen.
De belangrijkste aanleiding voor de toegenomen aandacht voor 'verwarde personen' is de stijging1 van de politieregistraties onder de code 'E33': 'overlast door verwarde of overspannen personen'. Ten opzichte van 2011 is er sprake van een stijging met 65% (zie figuur 1).
Hoe lang duurt een delier? Als de lichamelijke situatie verbetert, neemt de verwardheid af. De periode van verwardheid kan variëren van enkele uren tot dagen.
Delier na ziekenhuisopname
Ouderen op de intensive care lopen een groot risico om een delier, ofwel acute verwardheid, te krijgen. Dat kan leiden tot verschijnselen van dementie of deze verergeren.
Af en toe iets vergeten of dementie hebben is niet hetzelfde. Vergeetachtigheid is onschuldig en vaak tijdelijk. Bij alzheimer en andere vormen van dementie is de vergeetachtigheid veel ernstiger. De huisarts kan de diagnose dementie stellen.
verward (bn) : chaotisch, duister, incoherent, ingewikkeld, labyrintisch, onbegrijpelijk, onbestemd, onduidelijk, ongeordend, onordelijk, onsamenhangend, overhoop, raadselachtig, regelloos, vaag, vreemd, wanordelijk, warrig. verward (bn) : beduusd, confuus, in de war, ontdaan, overstuur, suf, warhoofdig.
Bel 0800-1205 als je je zorgen maakt om iemand
Je kunt een deskundige bellen voor advies of om een melding te doen. Bel in een spoedsituatie altijd 112. Denk je aan zelfmoord? Bel dan 113.
Vooral ouderen die (plotseling) in het ziekenhuis terecht komen hebben kans op een delier. Doordat ze uit hun vertrouwde omgeving zijn, door angst, stress of pijn. Maar ook een operatie of medicijn die iemand gebruikt kan een delier veroorzaken.
Lokale aanpak
Sitalsing verwijst daarbij onder meer naar de komst van meldpunten bij gemeenten en het landelijk meldnummer (0800-1205). 'Daar kunnen signalen van verward gedrag vroegtijdig worden gemeld. Op die manier kan snel gerichte hulp worden geboden. Daarnaast neemt het druk weg bij de politie.
Een delier ontstaat als het de hersenen niet meer lukt om alle prikkels, die van binnen en buiten het lichaam de hersenen binnenkomen, samen te voegen tot één verhaal. Ze kunnen niet meer van alle informatie een logisch beeld van de werkelijkheid maken. Een delier komt meestal voor bij mensen die al ziek zijn.
Indeling fases van dementie
Een andere veel gebruikte indeling is de omschrijving van de vier fases van ik-beleving bij dementie; de bedreigde ik of cognitieve fase; de verdwaalde ik of emotionele fase; de verborgen ik of psychomotore fase; de verzonken ik of zintuiglijke ervaring.
Frontotemporale dementie (FTD) is soms erfelijk (in 25 tot 40% van de gevallen). Iemand met de erfelijke vorm van FTD heeft 1 op 2 (50%) kans om dit aan een kind door te geven. Lewy body dementie is bijna nooit erfelijk. Bij het ontstaan van vasculaire dementie speelt erfelijke aanleg waarschijnlijk een kleine rol.
Stil delier (ook wel: apatisch of hypoactief delier)
Kenmerkend is dat iemand niet of niet normaal reageert. Dit ligt aan angst door de waanideeën en hallucinaties. Juist daarom durft iemand niets meer te doen of te zeggen. Een onrustig en stil delier komen soms ook samen bij één persoon voor.
Welke patiënten hebben een verhoogd risico op een delier? Een delier kan op elke leeftijd voorkomen maar ouderen, ernstig zieken of patiënten met een opname langer dan 48 uur op de Intensive care (IC) afdeling hebben een hoger risico op het ontwikkelen van een delier.
Via de meldpunten zorgwekkend gedrag kun je je zorgen uiten over anderen, in situaties die niet acuut zijn. Het gaat dan om mensen die de grip op hun leven (dreigen te) verliezen. Het gaat bijvoorbeeld om personen met verward gedrag3, of mensen die zorgmijdend zijn maar waarvan je vermoedt dat ze wel hulp nodig hebben.
Verwardheid is een geestelijke hersentoestand waarbij de reactie op signalen van anderen en prikkels uit de omgeving is verstoord. Hierdoor kan niet of niet voldoende adequaat worden gereageerd op de situatie waarin men verkeert. Als gevolg daarvan verliest men de controle over de situatie en/of over zichzelf.
Een delier ontstaat als het de hersenen niet meer lukt om alle prikkels, die van binnen en buiten het lichaam de hersenen binnenkomen, samen te voegen tot één verhaal. Ze kunnen niet meer van alle informatie een logisch beeld van de werkelijkheid maken. Een delier komt meestal voor bij mensen die al ziek zijn.