Hoeveel stikstof stoot de landbouwsector uit? De landbouwsector stootte in 2017 106 miljoen kilo stikstof uit in de lucht, becijfert het RIVM. Het grootste deel kwam van de veeteelt, de stikstofuitstoot van dieren was goed voor 94 miljoen kilo.
Veruit het grootste deel, 57 procent, komt voor rekening van koeien. De 184 miljoen kilo stikstof uitgestoten is opgebouwd uit 132 miljoen kilo ammoniak en 246 miljoen kilo stikstofoxiden. Deze cijfers zijn afkomstig van het RIVM.
In Nederland stoot de landbouw volgens het RIVM al decennia de meeste stikstof uit, gevolgd door industrie en verkeer. Zeker in de buurt van Natura 2000-gebieden is dat een probleem. De meeste uitstoot van ammoniak komt dan wel van de boeren, maar ze zijn zeker niet de enige die ammoniak uitstoten.
De Nederlandse stikstof is voor 46% afkomstig uit de landbouwsector (in de vorm van ammoniak). 32% komt uit het buitenland en de rest is afkomstig van wegverkeer, huishoudens, scheep- en luchtvaart en kleinere bronnen. Van de stikstofdepositie die in Nederland uitgestoten wordt, is dus 65% afkomstig uit de landbouw.
Stikstofoxiden. De luchtvaart stootte bijna 30 miljoen kilo stikstofoxiden uit in 2020. De bijdrage van de luchtvaart aan de totale stikstofoxide-uitstoot door de Nederlandse economie was in 2020 rond de 8 procent.
Vliegen is de meest vervuilende manier om te reizen en vooral verre reizen hakken er aardig in. Door naar een ver land te reizen of een paar keer per jaar kort op reis te gaan, kun je jouw eigen CO2-uitstoot in een heel jaar opeens flink verhogen.
Een vliegreis belast het milieu maar liefst 7 tot 11 keer zoveel als dezelfde reis per trein. Het verschil is het grootst op een korte reisafstand (minder dan 700 kilometer). Verder draagt een vliegreis 2 tot 4 keer zoveel bij aan het broeikaseffect als dezelfde reis per auto.
Volgens de mineralenbalans werd in 2018 in de landbouw 711 miljoen kilo stikstof aangevoerd in de veehouderij. Daarvan is 207 miljoen kilo vastgelegd in dierlijke producten.
Koeien zijn de grootste stikstofproducenten. Zodra hun plas en mest samenkomt ontstaat ammoniak en dit is een vorm van stikstof. Sinds 2020 zijn boeren verplicht om minder krachtvoer met eiwitten aan hun koeien te voeren. Daardoor produceren die koeien minder ammoniak en dus stikstof.
Weet een woordvoerder van de gemeente Nijmegen. Maar hoeveel is 10 kilo stikstof? Volgens de gemeente staat het gelijk aan het gasverbruik van 5 tot 10 huishoudens per jaar.
De landbouw zorgt voor ongeveer 60% van de stikstofuitstoot (door mest, maar ook uit kassen en door landbouwvoertuigen), het wegverkeer voor bijna 30%. Zowel de uitstoot door de landbouw als door het verkeer is flink afgenomen sinds de jaren '90.
De invloed van de mens op de productie van reactief stikstof heeft gevolgen voor het klimaat. Direct doordat het leidt tot de productie van lachgas (N2O), een broeikasgas met een ongeveer driehonderd keer sterker effect dan het broeikasgas koolstofdioxide.
Vandaag is China 's werelds grootste uitstoter van CO2. In 2013 stuurt China een duizelingwekkende 9.997 miljoen ton CO2 in de atmosfeer, evenveel als de VS, India en Rusland samen.
Een persoon in rust ademt per etmaal meer dan 5000 liter stikstof uit.
“De stikstofemissie is vooral in bepaalde gebieden erg hoog, vooral in noordwest-Duitsland, waar relatief veel veehouderij is”, legt Ehlers uit. Maar omdat Duitsland een veel groter landoppervlakte heeft dan Nederland, is de uitstoot relatief minder.
De hoeveelheid stikstof hangt af van hoeveel melk een koe in een jaar produceert (in kilogram) en van het ureumgehalte (in milligram voor elke 100 gram melk). Ook de hoeveelheid fosfaat hangt af van de melkproductie.
6. Heeft alleen Nederland een stikstofprobleem? Nee, de Habitatrichtlijn van de EU verlangt van iedere lidstaat dat die zijn biodiversiteit beschermt. De uitspraak van het Europees Hof over de Nederlandse aanpak geldt voor alle EU-landen.
Het voer dat koeien eten en verteren zorgt in meer of mindere mate ook voor stikstofuitstoot. “Zo geven boeren hun koeien vaak voer met net teveel eiwit (waar stikstof in zit), ongeveer 10 procent eiwit te veel. Dat komt in de urine terecht en vervliegt deels als ammoniak. Die ammoniak daalt neer in de natuur.
Wat is de bijdrage van (Nederlandse) veeteelt op de Nederlandse uitstoot van broeikasgassen? In 2018 was de landbouw verantwoordelijk voor de uitstoot van 26,5 megaton CO₂, 14% van het Nederlandse totaal (1 megaton is 1 miljoen ton = 1 miljard kg). Van die 26,5 megaton werd 70% uitgestoten door de veehouderij.
Stikstofuitscheiding melkvee onder plafond
Melkkoeien en het bijbehorende jongvee scheidden vorig jaar 273,0 miljoen kilogram stikstof uit, 4,7 procent minder dan in 2020.
Onderscheid tussen bedrijfsmatig en hobbymatig
Dit is tevens de uiterste grens voor kleine bedrijven. Als je alleen paarden hebt: hobbymatig zijn “in principe” paardenhouders die minder dan 7 paarden of 17 Shetlanders houden ofwel minder dan 350 kg stikstof produceren en minder dan 3 ha grond in gebruik hebben.
Transport, auto's
Niet verrassend behoren personenauto's tot de grootste uitstoters van CO2. Als je met de auto of de bus van A naar B gaat, wordt er CO2 uitgestoten. Auto's, exclusief vrachtauto's, zijn verantwoordelijk voor het grootste deel van de CO2-uitstoot van de transportsector.
De meest duurzame vormen van vervoer zijn lopen of fietsen, eventueel met een elektrische fiets, gevolgd door treinreizen. Sinds 2017 is reizen met de trein in Nederland CO2-neutraal doordat spoormaatschappijen windenergie opwekken (Milieu Centraal, 2021a).
astma of bloedarmoede) en doorbloedingsstoornissen (bijv. hartinfarct) kunnen verergeren tijdens een vlucht op grote hoogte. Daarnaast is er ook een constante verandering van de luchtdruk in het vliegtuig, waardoor ook de druk verandert in gesloten holtes, zoals de sinussen en het middenoor.