Normaal zit er zo'n negentien microgram fijnstof in een kubieke meter lucht. Dit kan rond de jaarwisseling toenemen tot meer dan 1000 microgram per kubieke meter, zeker bij ongunstige weersomstandigheden of in stedelijke gebieden.
Dat betekent dat wij met oud en nieuw zo'n 250.000 kilo fijnstof de lucht in schieten. Ter vergelijking: daar kunnen 10.000 vrachtwagens zo'n 1.6 miljoen kilometer mee afleggen. Dat is veertig keer een rondje om de aarde.
Om een beeld te geven van de impact van vuurwerk op de hoeveelheid fijnstof: op een normale dag 'hangt' er gemiddeld ongeveer 20 microgram fijnstof per kubieke meter in de lucht. Op een oud & nieuw kan de piekwaarde oplopen tot 1000 microgram per kubieke meter.
Door het afsteken van vuurwerk komen zware metalen en chemische stoffen in lucht, bodem en grondwater terecht. In illegaal vuurwerk kunnen zeer schadelijke stoffen zitten, zoals cadmium en perchloraat. Ook zit in illegaal vuurwerk meer buskruit.
Vuurwerk bestaat voor het grootste deel uit buskruit dat vervolgens weer uit een mengsel van de stoffen kaliumnitraat, koolstof en zwavel bestaat. Als je je vuurwerk aansteekt ontstaat er een soort verbranding – veroorzaakt door het buskruit – die ervoor zorgt dat de effecten van je vuurwerk de lucht ingaan.
Het zwaarste knalvuurwerk dat men nog aan particulieren mag verkopen zijn de 'nitraten', 'vlinders' en 'strijkers'. Voor de particulier zijn tegenwoordig nog steeds 100.000-klappers te koop, maar dit zijn een aantal losse rollen die men met een kliksysteem aan elkaar kan klikken, waardoor een 100.000-rol ontstaat.
Het meeste vuurwerk komt uit China.
Buskruit bevat zwavel en houtskool als 'brandstof' en bestaat verder voor ongeveer driekwart uit salpeter (kaliumnitraat). Dat bevat de zuurstof die de explosieve chemische reactie mogelijk maakt. Het mengen is gevaarlijk, want wrijvingswarmte kan voldoende zijn voor een explosie.
Tip. Ongebruikt vuurwerk en vuurwerk dat niet goed is afgegaan kun je vanwege de veiligheid het beste naar de milieustraat brengen. Grote partijen (25 kg of meer) niet-gebruikt vuurwerk moet je bij het politiebureau afgeven, of neem contact op met je gemeente.
Vuurwerk zorgt tijdens de jaarwisseling ook bij vogels en andere wilde dieren voor veel angst. Vooral het geluid is angstaanjagend voor dieren, omdat hun gehoor veel gevoeliger is dan dat van de mens. Er kan bij dieren zelfs blijvende gehoorschade ontstaan.
Vormen van vuurwerkoverlast zijn: Geluidsoverlast vanwege de onverwachte harde knallen. Stankoverlast, milieuverontreiniging en zichtbeperkende smog door de rook die erbij vrijkomt en achtergelaten vuurwerkresten. Vuurwerkletsel en de angst om door vuurwerk (al dan niet bedoeld) geraakt te worden.
Tijdens de jaarwisseling 2021-2022 was verkopen, vervoeren, buitenshuis bezitten en afsteken van oudejaarsvuurwerk verboden. Het kabinet wilde hiermee voorkomen dat er vuurwerkslachtoffers naar het ziekenhuis moesten. Door het coronavirus was de werkdruk in de zorg al een lange tijd te hoog.
Per huishouden is maximaal 25 kg vuurwerk toegestaan. Oudejaarsvuurwerk verkopen mag normaalgesproken op 3 verkoopdagen. De verkoop van oudejaarsvuurwerk is in 2021 vanwege het vuurwerkverbod verboden. Vuurwerk in het buitenland kopen mag alleen als dat voldoet aan de eisen van de Nederlandse wet.
2-takt brommers stoten gemiddeld bijna 25 keer meer deeltjesmassa en circa 5 keer meer onverbrande koolwaterstoffen (THC) uit dan 4-takt brommers. Brommers met elektronische brandstofinjectie stoten in het algemeen lagere emissies uit dan brommers met een carburateur.
Volgens een Franse studie van het ICCT (International Council on Clean Transportation) stoten motorfietsen, scooters en driewielers tot elf keer meer koolmonoxide en zes keer meer stikstofoxide uit dan personenauto's.
De atmosfeer van aarde bestaat voor 78% uit stikstof. 21% zuurstof. 1% edelgassen, 0,25% waterdamp en 0,028% CO2 waarvan 96% door de natuur geproduceerd berekend op 1000.000 mld kg.
Categorie F4: vuurwerk dat veel gevaar oplevert en uitsluitend bestemd is voor professioneel gebruik.
Een Cobra 6, een populair soort illegaal knalvuurwerk, bevat bijvoorbeeld 25 tot 30 gram flitspoeder. "Je hand gaat eraf als die daar ontploft", zegt Woortmeijer. Cobra 6 werd in 2016 als zwaar vuurwerk beschouwd, maar geldt in de illegale branche tegenwoordig als 'een kleintje'.
De lont brandt bijvoorbeeld te snel, zodat u niet op tijd kunt wegkomen. Vaak ook is illegaal vuurwerk te zwaar (bevat het te veel kruit). De zeer harde knal kan leiden tot blijvende gehoorbeschadiging en daarnaast kan de kracht van de explosie zo groot zijn dat dit iemand ernstig kan verwonden of zelfs doden.
Het opslaan van kruit valt onder verschillende wettelijke kaders. De milieuwetgeving bepaalt dat u maximaal 1 kilogram zwart buskruit of 3 kilogram (nitro) rookzwak buskruit vergunningsvrij mag opslaan. Slaat u beide soorten kruit op, dan mag het totaal van de opslag niet meer zijn dan 3kg.
DE INGREDIËNTEN VAN VUURWERK
Barium is zeer giftig, het leidt tot opzwellen van de hersenen en is schadelijk voor de lever, nieren en het hart. Bij grote hoeveelheden kan het leiden tot verlamming en zelfs tot de dood. Zuiver barium ontbrandt aan de lucht. Wie er mee werkt kan stoflongen krijgen.
Wie nitraten wil kopen komt al snel uit bij het P1 'vuurwerk'. P1 producten vallen onder de Regeling overige pyrotechnische artikelen (ROPA) en zijn alleen toegestaan voor het doel wat ze dienen.
Dit kan variëren van 100 euro boete bij het op straat of in de auto in bezit hebben van consumentenvuurwerk tot minimaal 400 euro boete bij het afsteken van professioneel vuurwerk, zoals een cobra.
Veel mensen realiseren zich bijvoorbeeld niet, dat bezit van tientallen nitraten (zoals thunderkings, cobra 5 en cobra 6 of lawinepijlen) tot hele hoge werkstraffen leiden en regelmatig óók tot gevangenisstraf.
Eigenlijk weet niemand echt wie vuurwerk heeft uitgevonden. Het verhaal gaat dat duizend jaar geleden een kok in China ontdekte dat een combinatie van stofjes een knal kon geven. Het ging om de stofjes houtskool, zwavel en salpeter. Als je deze stofjes mengt krijg je een zwart poeder, genaamd buskruit.