De meeste statushouders zijn hun verblijf in Nederland begonnen in de asielopvang. In totaal kregen in de periode 2014 tot en met de eerste helft van 2020 bijna 158 duizend mensen een verblijfsvergunning.
Daarnaast kwamen er 1 610 nareizigers naar Nederland, 215 minder dan in juni 2022. In 2021 kwamen er in totaal 34 860 asielzoekers en nareizigers. In 2015 was er een piek in het aantal asielzoekers dat naar Nederland kwam. De oorlog in Syrië zorgde in dat jaar voor een grote vluchtelingenstroom.
Hoeveel vluchtelingen komen naar Nederland? In 2021 vragen 24.686 asielzoekers voor het eerst een asielverzoek aan in Nederland. In 2020 ging het om 13.673 nieuwe asielverzoeken. Het aantal gezinsleden dat zich herenigt met een vluchteling in Nederland is ook flink gestegen: van 3.863 in 2020 naar 10.120 in 2021.
Het gemiddeld gestandaardiseerd besteedbaar huishoudinkomen van statushouders die een vergunning kregen in 2014 bedroeg 12,3 duizend euro in 2015, 12,7 duizend euro in 2016 en 13,5 duizend euro in 2017. Statushouders uit 2015 kregen in 2016 gemiddeld 12,3 duizend euro en 13 duizend euro in 2017.
Aandeel werknemers onder statushouders neemt toe
De meest recente publicatie van deze cohortstudie CBS (2021) Asiel en Integratie is gepubliceerd op 15 april 2021. Voor dit cohort zien we dat na vijf-en-een-half jaar ruim twee vijfde (41%) van deze statushouders een baan heeft.
Een gezin met 2 kinderen ontvangt ongeveer € 117,04 per week. Woont een asielzoeker in een opvangcentrum waar hij niet zelf voor de (warme) hoofdmaaltijd hoeft te zorgen? Dan krijgt hij een lagere vergoeding voor eten. Een alleenstaande krijgt dan € 30,59 per week, een gezin met 2 kinderen ongeveer € 75,46 per week.
Maandelijks geldbedrag van 316 euro per maand voor een volwassene, 267 euro voor partners en volwassenen kinderen. Maaltijden moeten zij zelf betalen. Als ze de maaltijden krijgen, dan bedraagt de maandelijkse uitkering 93 of 76 euro maand.
Asielzoekers die een verblijfsvergunning krijgen horen sinds 1 juli 2017 niet meer automatisch bij de groep die voorrang krijgt als een gemeente een huisvestingsverordening heeft.
Mensen met een verblijfsvergunning betalen zelf de huur voor hun woning. Zij betalen, net als iedereen, de normale huurprijs.
Een TWV is een document dat aantoont dat een asielzoeker mag werken. Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) geeft de TWV aan de werkgever van de asielzoeker. Dit gebeurt als een asielaanvraag minstens 6 maanden in behandeling is. Het 1e halfjaar kan een asielzoeker dus niet werken.
Kosten individuele asielzoeker
De kosten van het COA voor het opvangen van asielzoekers in een AZC zijn gemiddeld ongeveer € 27.900 per persoon per jaar.
Vergoedingen bij een noodopvang
Ook gemeenten die op een andere manier zijn betrokken bij de centrale opvang van asielzoekers ontvangen hiervoor een vergoeding (artikel 5, Faciliteitenbesluit). Het bedrag voor deze uitkering is €18,15 per asielzoeker per maand.
In 2020 ging slechts 4,3 procent van de vrijgekomen sociale huurwoningen naar statushouders. Dat lage aantal zou mede te verklaren zijn door de coronacrisis, toen minder mensen in Nederland asiel aanvroegen. Cijfers voor 2021 zijn nog niet bekend.
In totaal is daarmee de taakstelling voor de tweede helft 2022 vastgesteld op een aantal van 13.500 te huisvesten statushouders waar gemeenten zich op moeten voorbereiden. De achterstanden van de vorige taakstelling schuiven automatisch door en zijn niet meegenomen in het aantal van 13.500.
De Marokkaans-Nederlandse gemeenschap is qua omvang, na de gemeenschap van Nederlanders zonder een migratieachtergrond en de Turks-Nederlandse gemeenschap, de grootste gemeenschap van Nederland. Volgens het CBS wonen er in 2022 in Nederland ongeveer 420.000 Marokkanen, waarvan ongeveer 60% in Nederland geboren is.
Bijna 70% van de sinds 2014 naar Nederland gekomen statushouders zit in de bijstand, wat gaat om een groep van 150.000 en 200.000 mensen. Slechts een kwart van de statushouders met een verblijfsvergunning heeft momenteel betaald werk.
Statushouders zijn verplicht om de woonruimte die een gemeente aanbiedt te accepteren. Gemeenten hebben door de krapte op de woningmarkt niet altijd direct woonruimte beschikbaar. Statushouders blijven dan langer in het azc wonen of maken gebruik van de logeerregeling van het COA.
Statushouders hebben recht op een woning. Dat kan een zelfstandige woning zijn of een huis dat gedeeld moet worden met meerdere mensen. Vluchtelingen mogen niet zelf bepalen waar ze gaan wonen. Het COA bepaalt in welke gemeente de vergunninghouder moet gaan wonen.
Het Rijk bepaalt elk half jaar hoeveel statushouders elke gemeente moet huisvesten. Afhankelijk van hun woonsituatie tellen alleenstaande minderjarige statushouders mee voor het realiseren van die gemeentelijke taakstelling.
De meeste statushouders ontvangen een bijstandsuitkering en worden door de gemeente naar werk begeleid. De Participatiewet heeft tot doel om werkzoekenden (zo snel mogelijk) bij reguliere werkgevers aan het werk te helpen en hun afhankelijkheid van een bijstandsuitkering te minimaliseren.
Zodra een asielzoeker als vluchteling erkend is en in Nederland mag blijven, krijgt diegene een tijdelijke verblijfsvergunning voor een periode van vijf jaar. Een vluchteling met een verblijfsvergunning wordt een 'statushouder' of 'vergunninghouder' genoemd.
Je kunt in Nederland onder voorwaarden een verblijfsvergunning asiel krijgen wanneer je: bang bent voor vervolging vanwege je ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of omdat je behoort tot een bepaalde sociale groep. vreest voor de doodstraf, marteling of een andere manier van onmenselijke behandeling.
Volwassenen ontvangen € 215 per maand extra en kinderen € 55 per maand. Vluchtelingen kunnen dit geld gebruiken voor bijvoorbeeld openbaar vervoer, familiebezoek of sport.
Een Oekraïense vluchteling in de gemeentelijke opvang krijgt maximaal 260 euro per maand, voor eten, kleding en persoonlijke verzorging. Een vluchteling in de particuliere opvang krijgt maandelijks nog iets extra's voor eventuele woonlasten.
Het salaris van een directeur centraal orgaan opvang asielzoekerscentrum begint bij € 3.240 per maand.