Het volume of de hoeveelheid aan sperma varieert bij Shetland Pony Hengsten van 5 tot 50 ml. Het volume wordt sterk beïnvloed door het seizoen. In de maanden voor het dekseizoen levert een hengst gewoonlijk minder sperma wat wel geconcentreerder is.
Het volume varieert van 20 milliliter tot 120 milliliter (Ponthier & Ecar, 2006). Een normaal en gezond ejaculaat van een hengst dient een egaal wit of melkachtig uitzicht te hebben.
Een stalhouderij waar in principe alleen dekhengsten worden gehouden noemt men een 'hengstenhouderij' of 'hengstenstation'. De eigenaar ervan wordt de 'hengstenhouder' genoemd. Het geld dat voor een dekking gevraagd wordt heet 'dekgeld'.
Dekhengsten lijden vaak een eenzaam bestaan, maar dat is nergens voor nodig. Ze kunnen best bij elkaar in een groep, mits ze over voldoende ruimte kunnen beschikken en er een stabiele hierarchie kan worden gevormd, zo concluderen Zwitserse onderzoekers in het wetenschappelijke tijdschrift PLOS ONE.
De hengst snuffelt aan de merrie, krult z'n lip (het 'flemen', zie foto) en bijt haar in de hals.Als de merrie dekrijp is, gaat ze voor hem staan, waarna de hengst haar bespringt. Het sperma blijft nog ongeveer twee dagen vruchtbaar in de merrie.
Een merrie die nog niet paringsbereid is, zal de hengst fel van zich aftrappen, afslaan. Bij het laten dekken van een merrie worden daarom soms haar achterbenen vastgezet.Een merrie die klaar is om te paren slaat haar staart opzij.Haar hengstigheid eindigt met de bevruchting.
De populaire hengsten hebben het druk in deze tijd van het jaar: ze krijgen vijf en meer, soms tot tien merries per dag te dekken. En dat gaat een paar maanden door, elke dag. Het kan rond koffietijd dus misschien al het derde werkadres zijn voor een dekhengst.
In de zomer tot wel 50 liter!
Paarden hebben echter gemiddeld zo'n 18 tot 21 liter water nodig (gebaseerd op een paard dat 600 kg weegt; stelregel 30-35 ml/kg lichaamsgewicht). Op warme dagen kan een paard zelfs tot wel 50 liter water drinken. Gigantisch veel dus vergeleken met die paar liter van ons.
Regenwater. In het ideale geval voorziet men best leidingwater of grondwater dat na analyse geschikt is bevonden voor consumptie. Indien dit niet voorhanden is, mogen paarden in principe ook regenwater drinken, mits aan een aantal voorwaarden is voldaan.
Een paard plast bijna net zoveel als het drinkt
Paarden drinken gemiddeld rond de 35 liter per dag en produceren rond de 20-30 liter urine per dag. Bij hogere temperaturen kan de water intake gemakkelijk oplopen tot zo'n 50 liter per dag. Een paard plast dus bijna evenveel als dat het drinkt.
Grondwater is niet van voldoende kwaliteit om uw paard te geven, tenzij de put dieper is gelegen dan 150 meter. Slootwater of oppervlaktewater zijn (in Nederland) zeer zelden schoon genoeg om als drinkwater te gebruiken. Het moet geschikt zijn voor humane consumptie, wat over het algemeen niet het geval is.
Hengstige merries
Andere merries worden juist heel speels en gaan 'plakkerig' gedrag vertonen naar andere paarden. Je spreekt over een 'pismerrie' wanneer ze tijdens de hengstigheid heel vaak moet plassen, met name in de buurt van andere paarden of zelfs tijdens het rijden.
Melk kan uit de spenen druppelen een week tot één dag voor het veulenen, ook weer erg afhankelijk van de merrie. Het kegelen: aan het uiteinde van de spenen vormt zich een wasachtige substantie vier dagen tot één dag voor de geboorte.
Het meest ideale is een inseminatie iets na de ovulatie. De hengstigheid duurt ongeveer zo'n 5-7 dagen. Bij oudere merries of merries waarbij het geboorteproces abnormaal is verlopen, kan men het beste de veulenhengstigheid (= eerste hengstigheid op ongeveer 7-12 dagen na het veulenen) overslaan.
Een tekort aan zout of andere mineralen merk je meestal doordat je paard likt aan handen, muren, hekken en grond eet. Door een tekort aan zout worden eiwitten en energie uit het voer minder opgenomen, wat een droge huid en snelle vermoeidheid tot gevolg kan hebben.
Naar voren = blij, geïnteresseerd. Zijwaarts afhangend = ontspannen, soezen in de zon, als de oren zijwaarts afhangen en tijdens een rit ritmisch meedeinen dan is je paard superontspannen! Naar achteren = geeft aan waar het paard zijn aandacht op richt, nl op iets achter zich (bijvoorbeeld naar de ruiter).
De vruchtbare periode is voor merries als ze hengstig zijn, en dan met name de laatste twee dagen van de hengstigheid. Tussen februari en augustus zijn merries meestal iedere drie tot vier weken hengstig. De beste tijd voor een dekking is van april tot juli, omdat de veulens dan in de lente worden geboren.
De hengstigheid duurt ongeveer 5-7 dagen. In deze periode groeit er één en soms twee eitje(s) (follikels) op de eierstokken (ovaria). Aan het eind van de hengstigheid vindt de eisprong (ovulatie) plaats. Als een merrie een veulentje heeft gekregen, wordt ze normaal gesproken 7-12 dagen na het veulenen weer hengstig.
Er zijn gevallen bekend van paarden die de leeftijd van 40 jaar bereikt hebben, gemiddeld gezien wordt een paard ongeveer tussen de 20 en 25 jaar oud.
Iedere merrie heeft eens per jaar een periode van hengstigheid. In de natuur loopt deze periode van vruchtbaarheid van het vroege voorjaar tot de late herfst. De meeste merries hebben een cyclus van tussen de 19 en 23 dagen. Elke cyclus duurt gemiddeld vijf dagen.
Zij draait de ruinen dan regelmatig de achterhand toe en nodigt hen uit haar te besnuffelen. Verder houdt de merrie de staart iets meer opzij waardoor de vulva zichtbaar wordt. De urine van een hengstige merrie is iets troebeler dan normaal, en de merrie zakt iets meer door de benen tijdens het plassen.
Symptomen hengstigheid
Vaak zie je gevoeligheid op de aanraking op de buik, voor het been en het singelgebied, plast ze veel en is haar urine troebel. De ene merrie heeft meer last dan de andere van de hengstigheid. Sommige merries zijn lusteloos of prikkelbaar en plassen overmatig veel.
Met name oudere merries kunnen soms zelf niet meer genoeg progesteron aanmaken om drachtig te blijven, in dit geval kan er synthetisch progesteron (Regumate®) worden toegediend.
Met slobber krijgt je paard zijn benodigde behoeftes; vitaminen en mineralen, energie en het is erg lekker, dus voor veel paarden is dit geen straf om voorgeschoteld te krijgen. Naast dat het een goede aanvulling is op het rantsoen, krijgt je paard ook nog eens een mooie glanzende vacht.
Paarden die “kou vatten” kunnen spierproblemen of gewrichtsproblemen krijgen. Ze verkrampen dan en dit geeft stijfheid in het gehele lichaam, maar vaak vooral in de rug en lendenen. Ook kan de kou voor natte mest zorgen, de spijsvertering raakt dan van slag waardoor diarree of mestwater ontstaat.