Omdat Nederland geen eigen satellieten heeft, is het onmogelijk gebruik te maken van satellieten van andere landen.
Begin 2024 waren er bijna 6.000 Starlink-satellieten in de ruimte. SpaceX heeft echter nog grotere plannen en wil uiteindelijk een constellatie van 12.000 satellieten realiseren, met een mogelijke uitbreiding naar 42.000 stuks in de toekomst.
Nederlandse satellieten
Nederland lanceerde haar eerste nanosatelliet BRIK II in juni 2021. Nederland en Noorwegen zijn strategische partners en hebben samen de capaciteit van de BRIK II doorontwikkeld. Dat resulteerde in 2 identieke nanosatellieten, Huygens en Birkeland.
Inmiddels zijn er ongelooflijk veel satellieten in de ruimte: duizenden! Volgens experts waren er begin 2025 meer dan 10.000 actieve satellieten. Daarnaast zweven er ook nog eens veel kapotte satellieten en stukken ruimtepuin rond. Dit kan gevaarlijk zijn voor andere satellieten en ruimtevaartuigen.
Deze satellieten zijn onderdeel van Starlink: een netwerk van satellieten dat toegang tot internet vanaf iedere plek op aarde mogelijk moet maken. Op dit moment cirkelen er 7542 satellieten van Starlink in een baan om de aarde.
Bij elke lancering worden er tientallen satellieten in een baan om de aarde gebracht. Vlak na zo'n lancering bevinden die satellieten zich vlak bij elkaar: een "satelliet-treintje". Zo'n satelliet-treintje is onmiddellijk na een lancering soms zichtbaar vanuit België en Nederland.
Elon Musk heeft nu de controle over bijna twee derde van alle actieve satellieten die om de aarde cirkelen, nadat deze week de 7.000ste Starlink-satelliet werd gelanceerd.
Rusland beschikt momenteel over ruim 240 satellieten, waarvan meer dan de helft wordt gebruikt voor sociaal-economische doeleinden. Volgens gegevens van de Russische Staatsorganisatie voor Ruimtevaartactiviteiten (Roscosmos) en het Ministerie van Industrie en Handel zullen er dit jaar nog eens zo'n 100 in een baan om de aarde worden gebracht.
Een goedkopere satelliettelefoon kost rond de 800 euro, de duurdere tegen de 2.000 euro. Alleen ben je er dan nog niet. De kosten voor het gebruik van de satellieten zijn een stuk hoger dan een T-Mobile of KPN abonnement. Daarover later meer.
De satellieten leveren niet alleen wolkenbeelden maar ook gegevens over infraroodstraling waaruit temperatuur en vochtigheid wordt afgeleid. Satellietmetingen zorgen ook voor gegevens van straling, wind, golfhoogtes, golfpatronen, zeestromingen, ijskappen en nog veel meer.
Een geostationair geplaatste satelliet "hangt" op een hoogte van ongeveer 36.000 km op een vast punt boven de evenaar. Op die hoogte is de omlooptijd van de satelliet namelijk exact gelijk aan de rotatiesnelheid van de aarde om haar eigen as (ongeveer 24 uur).
'Amerika heeft 2800 satellieten waarvan zo'n 240 militair, en Rusland heeft er maar 166 en die zijn lang niet zo modern.
Het systeem is vergelijkbaar met Starlink van SpaceX en zal als het klaar is uit 14.000 satellieten bestaan in een lage omloopbaan. China wil zelfs twee van deze constellaties bouwen. De China Satellite Network Group, opgericht in 2021, wil het Guowang (SatNet) project opzetten met 13.000 satellieten.
Er draaiden begin 2024 ongeveer 28.300 satellieten om de aarde, een toename van ongeveer 6,8 procent ten opzichte van het jaar ervoor. In totaal zijn er bijna 59.000 satellieten gecatalogiseerd, waarvan de eerste, Spoetnik 1, in oktober 1957 werd gelanceerd.
Eén land domineert de lage baan om de aarde: de Verenigde Staten. China en India rukken de jongste jaren wel snel op. Europa hinkt in aantal satellieten duidelijk achterop. De dominantie van de VS is vooral te danken aan Starlink, de satellietenconstellatie van het ruimtevaartbedrijf SpaceX van Elon Musk.
Als de satellieten uitvallen of hun werking wordt verstoord, kan dat leiden tot verminderde bescherming van vitale infra structuur en maatschappelijke ont wrichting. Daardoor is het waarschijnlijk dat satellieten in toekomstige gewapende conflicten vaker doelwit zullen zijn.
Een typische weersatelliet kost $290 miljoen; een spionagesatelliet kan nog eens $100 miljoen kosten [bron: GlobalCom]. En dan zijn er nog de kosten van het onderhouden en repareren van satellieten. Bedrijven moeten betalen voor satellietbandbreedte, net zoals mobiele telefoonbezitters moeten betalen voor het verzenden van spraak en data.
Het bouwen van een satelliet, afhankelijk van de grootte, duurt gemiddeld 30 maanden. De levensduur kan variëren tussen de 12 en 15 jaar, afhankelijk van hoe snel de brandstof van de bijsturende raketjes op is.
Satellieten moeten voor hun eigen stroom zorgen. Dat doen ze meestal met grote zonnepanelen ('vleugels') die zijn bedekt met lichtgevoelige zonnecellen. De panelen zijn meterslang en zijn tijdens de lancering opgevouwen.
Er zijn naar schatting momenteel 6.402 Starlink-satellieten in een baan om de aarde, waarmee het bedrijf van Musk, SpaceX, veruit de grootste hemelvervuiler is. Ter vergelijking, de belangrijkste concurrent van SpaceX, OneWeb, heeft er minder dan 1.000.
Het gebruik van satellieten in moderne legers is nu wijdverbreid en ze spelen een cruciale rol in communicatie en inlichtingen. Het land met de meeste militaire satellieten is de Verenigde Staten , met 247. China staat op de tweede plaats met 157 en op de derde plaats staat Rusland met 110.
Eigenlijk valt een satelliet continu naar beneden. De aarde trekt de satelliet naar zich toe, maar stort niet op de aarde omdat de satelliet gewoon een grote snelheid heeft. Hoe hoger de snelheid, hoe groter de baan van de satelliet overeenkomt met het oppervlak van de aarde.
Je kunt inderdaad heel vaak satellieten zien aan de sterrenhemel. Vrijwel continu is er een satelliet te vinden, een beetje afhankelijk van hoe donker de plaats op Aarde is waar je staat. Het is dus zeker geen zeldzaamheid. De satellieten zijn te zien doordat ze het zonlicht weerkaatsen.
"Naast de grootste particuliere bedrijven bezitten ook overheden een aanzienlijk deel van de satellieten die om de aarde cirkelen. De VS blijft de leider in het totale aantal satellieten , als je die van zowel bedrijven als overheidsinstanties bij elkaar optelt", legt Venditti uit.
Guardians die in de ruimte opereren is geen typische Space Force-missie - Hague is de enige actieve Guardian-astronaut. De dienst speelt echter een grote rol in de ondersteuning van ruimtevluchten met missies zoals GPS-satellietoperaties, ruimtedomeinbewustzijn en lanceringsoperaties.