In 2020 werkten er 1,4 miljoen mensen in de zorg. Dat betekent 1 op de 7 werkenden. In 2040 zullen er volgens berekeningen van de Sociaal Economische Raad (SER) meer dan 2 miljoen mensen nodig zijn in de zorg. Dat is dan 1 op de 4 werkenden!
In Nederland werkten in 2020 circa 1,4 miljoen mensen in de sector zorg en welzijn.
In 2017 groeide het aantal werknemers in zorg en welzijn van ruim 1.215.000 naar ruim 1.258.000 werknemers. Daarmee is momenteel bijna 14 procent van de werkzame beroepsbevolking in Nederland actief in de sector.
Hoe groot is het probleem? De zorg is op dit moment een van de sectoren met het grootste personeelstekort: er staan 61.000 vacatures open, bleek deze week uit nieuwe cijfers. In 2019, dus voor corona, gaven werkgevers in de zorg al aan dat 7 op de 10 vacatures moeilijk vervulbaar zijn.
In 2016 werkten er in totaal 98.027 personen in de Vlaamse algemene ziekenhuizen. In de algemene ziekenhuizen werken de meeste ziekenhuiswerknemers: 76,5% of 74.991. Universitaire ziekenhuizen geven werk aan 16.699 personen.
Binnen de sector zorg en welzijn is de Verpleging, verzorging en thuiszorg verreweg de grootste branche, gevolgd door de branche van Ziekenhuizen en Overige medisch specialistische zorg. De jeugdzorg is de branche met het kleinste aantal werknemers.
Oorzaken personeelstekort in de zorg
Dit komt onder andere door de hoge werkdruk. Door het tekort aan zorgpersoneel komt er veel werk te liggen op de schouders van de huidige zorgprofessionals. Deze hoge werkdruk kan leiden tot ziekteverzuim, een andere oorzaak van het personeelstekort in de zorg.
Problemen in de zorg Op dit moment zijn er in ons land grote problemen in de zorg: een tekort aan huisartsen, verpleegkundigen, tandartsen; te lange wachtlijsten voor operaties, voor thuiszorg… Eigenlijk teveel problemen, zeker voor een ver ontwikkeld en goed welvarend land als Nederland.
In de loop van dit jaar verwachten de onderzoekers van ABF Research dat het huidige tekort al zal oplopen naar 49.000 mensen. Dat tekort is wel beduidend lager dan de grovere inschatting van vorig jaar. Toen werd nog uitgegaan van 56.000 tot 74.000 te weinig zorgmedewerkers.
Werkloosheid verder gedaald
In het tweede en derde kwartaal van 2020 – aan het begin van de coronacrisis – nam het aantal werklozen met 141 duizend sterk toe, naar 528 duizend. Daarna is het aantal werklozen weer gedaald, naar 327 duizend in het tweede kwartaal van 2022. Dat is 3,3 procent van de beroepsbevolking.
Een van de grote oorzaken is vergrijzing, en dat die eraan zit te komen, weten demografen al jaren. Vergrijzing betekent dat er meer mensen met pensioen gaan dan er op de arbeidsmarkt bij komen. Sectoren met hoge vergrijzing zijn op dit moment onder meer de overheid, onderwijs en transport.
Burgers zijn tevreden over de zorg. Tegelijkertijd zien ze de zorg als een maatschappelijk probleem met bureaucratie, wachtlijsten en hoge kosten voor gebruikers. Vooral mensen met lage inkomens maken zich zorgen of zij later nog wel de medische zorg en ouderenzorg krijgen die zij nodig hebben.
In de zorg is vrijwel elke baan in het primaire proces veel gevraagd, bijvoorbeeld verzorgenden en verpleegkundigen. Ook is er een toegenomen vraag naar IC-verpleegkundigen. Verder valt op dat er grote behoefte is aan zorgpersoneel aan huis, onder meer bij ondersteuning in de dagelijkse levensverrichtingen.
De beroepsbevolking kan worden onderverdeeld in de werkzame en werkloze beroepsbevolking. In het tweede kwartaal van 2022 behoorden 9,5 miljoen mensen tot de werkzame beroepsbevolking, 93 duizend meer dan het kwartaal ervoor. De werkloze beroepsbevolking bestond uit 327 duizend personen.
Werkdruk treedt dus op als medewerkers het werk niet binnen de gestelde tijd af kunnen krijgen of niet meer aan de gestelde eisen kunnen voldoen. Uit het onderzoek blijkt dat 2020 een gunstig jaar was wat betreft werkdruk, maar ook dat deze trend niet doorzette in 2021.
Eén verzorgende die in de nacht verantwoordelijk is voor vijftig bewoners, twee verzorgenden overdag op dertig bewoners… regelmatig spreken zowel verzorgenden ig als cliënten en familieleden hun zorgen uit over de minimale bezetting in verpleeghuizen, en de stress en het verantwoordelijkheidsgevoel dat dit met zich ...
Volgens het CBS is het personeelstekort sinds de jaren zestig en zeventig niet zo groot geweest. Vóór corona leek dit probleem niet zo groot. Maar nu is het ineens overal zichtbaar. "In de basis zien we dat er in alle sectoren tekorten zijn", zegt Bart Kock, directeur van uitzendbureau Start People.
De opleiding tot hbo-verpleegkundige duurt vier jaar. Deze periode is verdeeld in een major en een minor. Tijdens de major werk je aan je kennis, houding en vaardigheden die je als verpleegkundige nodig hebt.
In de mbo-opleiding voor verpleegkunde zijn de meeste mannen te vinden, maar was vorig jaar nog steeds 89 procent van de gediplomeerden een vrouw en 11 procent een man. De man-vrouwverdeling verschilt weinig tussen de herkomstgroeperingen.
Wereldwijd is 90 procent van de verpleegkundigen een vrouw. In Afrika was 24 procent van de verpleegkundigen tussen 2013 en 2018 mannelijk, tegenover 76 vrouwelijk (WHO, 2019).
In het tweede kwartaal van 2022 was de nettoarbeidsparticipatie onder vrouwen 68,1 procent, onder mannen was dit 76,4 procent. Het verschil in arbeidsdeelname tussen mannen en vrouwen varieert per leeftijdsgroep. Bij jongeren tot 25 jaar is de arbeidsdeelname onder mannen en vrouwen gelijk.
Ontdek het gemiddelde salaris als Zorgkundige
Het gemiddelde zorgkundige salaris in België is € 32 815 per jaar of € 16.83 per uur. De aanvangsposities beginnen vanaf € 30 771 per jaar, maar meer ervaren werknemers verdienen tot € 39 511 per jaar.
Een Verzorgende verdient ongeveer tussen de €1510 en €2485. Het salaris is hierbij afhankelijk van de instelling waar je werkt, je werkervaring en CAO schalen. Secundaire arbeidsvoorwaarden: 8% vakantietoeslag.