Wereldwijd is maar 1 op de 100 mensen roodharig. Schotland heeft met 13 procent het hoogste percentage roodharige inwoners. Goede tweede is Ierland met 11 procent. Zo'n 2 tot 4 procent van de Nederlanders is roodharig en in de Russische regio Kazan wonen ook opvallend veel redheads.
In Schotland (13 procent) en Ierland (11 procent) is het percentage roodharigen het grootst. In de rest van Europa en de Verenigde Staten ligt het veel lager (4 tot 5 procent). In de Russische regio Kazan wonen er ook opvallend veel, maar in totaal is wereldwijd slechts 1 op de 100 mensen roodharig.
Roodharigen zijn zeldzaam
In de meeste gevallen is dat het MC1R-gen, daarover straks meer. Exacte cijfers zijn er niet, maar de schatting is dat zo'n 2 procent van de wereldwijde bevolking rood haar heeft. Ter vergelijking: het dominante zwarte haar komt bij zo'n 70 procent van de bevolking voor.
Kenmerken. Mensen met rood haar hebben vaak dikker haar dan mensen met een andere haarkleur. Roodharigen hebben een huid die zeer gevoelig is voor zonlicht en snel verbrandt. Het is mogelijk dat natuurlijke roodharigen een andere pijnwaarneming hebben dan anderen.
De meeste mensen met rood haar hebben bruine ogen, en slechts één procent van de roodharigen heeft blauwe ogen.
Er zijn dus 2 rode-genen nodig voor een baby met rood haar. Dit verklaart waarom er veel minder roodharigen zijn (minder dan 2 procent heeft rood haar), dan mensen zonder rood haar. Bovenstaande betekent ook dat 2 ouders met rood haar altijd roodharige kinderen krijgen.
Rood is de zeldzaamste natuurlijke haarkleur. De Romeinen vroegen grof geld voor roodharige slaven en slavinnen. Tijdens de heksenvervolging die Europa na de middeleeuwen teisterden waren roodharigen ook geliefd, maar dan om op de brandstapel te zetten omdat ze 'het vuur van hel' op hun hoofd droegen.
Van roodharigen wordt vaak gedacht dat ze temperamentvol zijn. "Niks van waar", vertelt Tim Wentel van het UMC. Wentel is spreker op de Redhead Days en heeft zo een vermoeden waar dat idee vandaan komt. Toen de Romeinen het toenmalige Brittania gingen veroveren kwamen ze veel strijdlustige roodharigen tegen.
Vrouwen met rood haar zijn ambitieus. Een Britse drogisterij deed onderzoek naar de relatie tussen de haarkleur en het werkgedrag van vrouwen. Uit dat onderzoek bleek dat redheads ijverig zijn omdat ze langer doorwerken. Dat krijg je er maar mooi bij!
1) Rood haar is een pracht van een genetische mutatie
Alleen als beide ouders dragers zijn van het gemuteerde gen MC1R kan een nakomeling roodharig zijn. 25 Procent kans dat je ouders zelf geen rood haar hebben.
Dit houdt in dat je pas een rode haarkleur krijgt als er twee zogeheten 'allelen' van het gen aanwezig zijn die de aanmaak van eumelanine verhinderen. Hierdoor kan het gebeuren dat twee mensen die allebei geen rood haar hebben, maar wel het gen hiervoor bij zich dragen, onverwacht een kind met rood haar krijgen.
In het meest zeldzame geval geven beide ouders een mutatie door van het MC1R-gen (dus bijna geen eumelanine): alleen op deze manier kan je een roodharig kind krijgen. Het kan dus zijn dat in jullie familie geen roodharigen voorkomen, maar dat jullie beide wel het MC1R-gen dat gemuteerd is bij je dragen.
Hebben roodharigen een lagere pijngrens? "Ja, uit onderzoek van Lynn is gebleken dat roodharigen gevoeliger zijn voor pijn. Dit komt door een mutatie in een gen dat de haarkleur bepaalt. Roodharigen hebben twintig procent meer verdoving nodig om de pijn te bestrijden."
Roodharige mensen zijn gevoeliger bij aanrakingen. Hun lichaam reageert feller wanneer ze vrijen en hebben daarom ook vaker zin in seks.
Waar je denkt dat het antwoord daarop blond is, is het precies het tegenovergestelde. Uit een recent gepubliceerd onderzoek blijkt toch dat mannen bruin haar het meest aantrekkelijk vinden. Vrouwen met bruin haar zouden seksueel aantrekkelijker gevonden worden door 60% van de mannen.
Je haarkleur zegt veel over je persoonlijkheid en hoe andere mensen jou zien. Denk maar eens terug aan je eerste school- of werkdag, bij iedereen had je wel een bepaalde gedachte of vooroordeel (en anderen ook over jou). Dat is niet geheel onlogisch; vooroordeel of niet maar, je haarkleur speelt hier een grote rol in.
Volgens de onderzoekers overheerst een donkere (natuurlijke) haarkleur in Nederland. Vijfenveertig procent van de vrouwelijke bevolking is brunette, bij de mannen heeft 41 procent bruin haar. Natuurlijk blond is zowel bij de vrouwen als mannen met 40 procent vertegenwoordigd.
Zwart is de meest voorkomende haarkleur. Blond haar komt vrij weinig voor. Maar 2% van de wereldpopulatie heeft blond haar ondanks dat veel mensen als kind zijnde wel blond haar hadden. Het meest zeldzaam is echter rood haar, maar 1% van de mensen op deze aardbol hebben rood haar.
Pigmenten. De haarkleur die u bij uw geboorte heeft is de haarkleur die u houdt tot het grijs wordt, althans dat is wat veel mensen denken. Toch is dat bij sommige mensen niet het geval, hun haarkleur kan in de loop der tijd veranderen.
Genetische opbouw
Minstens twee genenparen sturen de kleur van menselijk haar. Eén gen, het bruin/blond-paar, heeft een dominant bruin allel en een recessief blond allel. Als iemand drager is van het bruine allel, dan zal deze persoon bruin haar hebben; zo niet, dan is hij blond.
Iedereen kan (zonder het te weten) het rode-haar-gen dragen, ook wie zelf blond of bruin haar heeft. Als de vader en jij beiden het gen hebben, is de kans één op vier dat je een kind met rood haar krijgt. Je kind moet van jullie allebei het rode-haar-gen meekrijgen om rossig te worden.
recessieve genen. Het gen voor roodhaar is recessief. Dit wil zeggen dat je twee recessieve genen (van elke ouder één) moet hebben om rood haar te krijgen. Als één dominante gen (bijvoorbeeld voor bruinhaar) aanwezig is, wordt het gen voor rood haar al weggedrukt en wordt er gewone eumaline aangemaakt.
Je erft je genen van je ouders. Van elk gen erf je twee kopieën: één van je vader en één van je moeder. Ook de genen van je grootouders en verre voorouders hebben invloed op de kleur van je huid. Binnen een gezin kan de huidskleur dus verschillen.