'Dat het leven van jongeren zich grotendeels online afspeelt, blijkt niet zonder gevolgen. ' Ruim 62% van de jongeren (15-35 jaar) geeft aan verslaafd te zijn aan social media. Deze cijfers liggen nog hoger voor de jongste groep (15-21 jaar).
Ongeveer 1,5% van jongeren tussen 13 en 16 jaar kan beschouwd worden als gameverslaafde (7). Dit komt neer op 12.000 jongeren. Van het aantal hulpzoekers is 82% jonger dan 25 jaar. Als je die 12.000 verslaafde jongeren ziet als 75%, komt er nog 25% ofwel 4.000 mensen bij.
Uit het onderzoek blijkt ook dat jongeren tussen de 15 en 21 jaar nog vaker aangeven verslaafd te zijn aan social media. Het gebruik van social media leidt daarnaast tot negatieve gevoelens en een snel dalende gezondheid. Aan het onderzoek deden 2974 jongeren mee, tussen de leeftijd van 15 t/m 35 jaar.
Een onderzoek in Hong Kong meldt zelfs dat 38% van de jongeren tussen 16 en 24 internetverslaafd is (5). Het Nederlandse Instituut voor Verslavingsonderzoek (IVO) houdt het op enkele procenten (6). Gezien het grote aantal mensen dat van internet gebruik maakt, gaat het toch om een grote groep mensen.
Sociale media statistieken van 2020 laten zien dat er wereldwijd 3,5 miljard gebruikers van sociale media zijn, en dit aantal groeit alleen maar. Dat komt overeen met ongeveer 45% van de huidige populatie (Emarsys, 2019).
Cijfers over het gebruik en aantal platforms
In 2023 gebruiken 14,1 miljoen mensen in Nederland social media.
Vrijwel iedereen in de leeftijdsgroep van 12 tot 45 jaar gebruikte in 2019 sociale media (meer dan 95 procent).
Voor drugsafhankelijkheid bedraagt het percentage circa 5 procent. Deze gegevens zijn afkomstig uit NEMESIS-2, een bevolkingsonderzoek naar de psychische gezondheid van de Nederlandse bevolking (2010). Er is geen recent onderzoek naar middelenmisbruik- en verslaving onder jeugd onder de 18 jaar.
Mensen krijgen waardering in de vorm van likes en volgers en hun nieuwsgierigheid wordt steeds weer gevoed. Hierdoor komt het beloningshormoon vrij in het brein en dat zorgt voor de verslavende werking. Ook voeden social media het verlangen naar sociale bevestiging en de angst om iets te missen.
Uit onderzoek blijkt dat een op de drie Nederlanders liever nooit meer seks heeft dan geen smartphone. Een op de zes Nederlanders zou zelfs liever een pink kwijtraken dan hun smartphone, en bijna 30 procent van de jongeren noemt zichzelf telefoonverslaafd.
Ruim 62 procent van de jongeren tussen 15 en 35 jaar geeft aan verslaafd te zijn aan sociale media. Dat blijkt uit het Jongerenonderzoek 2023 van Mediahuis, Wayne Parker Kent en MediaTest.
Volgens cijfers van het CBS gebruiken bijna alle jongeren – en dus veel pubers – social media: maar liefst 99%. Redenen om social media te gebruiken zijn voor pubers contact houden met leeftijdgenootjes, verveling en kijken wat anderen allemaal aan het doen zijn. Het verschil tussen jongens en meiden is ook opvallend.
Jongeren die hoog scoren op problematisch socialemediagebruik hebben meer last van concentratieverlies en impulsiviteit. Dit blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht. Er is zelfs een verband gelegd tussen obsessief gebruik van sociale media en ADHD-kenmerken.
Jongeren die in de adolescentie bijvoorbeeld beginnen met blowen behalen een lager schoolniveau, hebben een grotere kans op verslaving en wanneer zij er aanleg voor hebben lopen zij meer risico chronische psychische aandoeningen te krijgen [3].
Internetverslaving is de meest voorkomende verslaving onder jongeren.
Het gebruik van social media kan een negatieve invloed hebben op het dagelijks leven. Met name jongeren ervaren een achteruitgang in concentratie en uitgerustheid. Vaak zijn zij bang om dingen te missen. Social media kunnen zowel sociaal als asociaal zijn.
Als je veel op social media zit, kan dat psychische klachten veroorzaken. Bijvoorbeeld angst, depressie en slaapproblemen. Iemand die veel last heeft van FOMO kan ook lichamelijke reacties krijgen, zoals zweten, nervositeit en hartkloppingen.
Via social media is het eenvoudig om op de hoogte te blijven van nieuwtjes van vrienden, familie en kennissen. Zonder dat je elkaar elke avond hoeft te bellen om te vragen hoe het gaat. Zie je elkaar weer face-to-face dan weet je waar je vrienden en familie zich de afgelopen tijd mee bezig hebben gehouden.
Middelenmisbruik kwam voor bij 27% van de daklozen en 20,9% was verslaafd.
Je kunt verslaafd zijn aan alcohol, tabak, drugs, medicijnen, maar ook aan activiteiten, zoals gamen, gokken of internetten. Je vindt hier veel informatie over de verschillende soorten verslaving.
10% van de Nederlandse bevolking tussen 16 en 69 jaar is probleemdrinker. Dit zijn 1,1 miljoen mensen. Een alcoholist is iemand die sterk verlangt naar alcohol, wel wil maar niet kan minderen en blijft gebruiken ondanks de schade die het gebruik oplevert. 0,7% van de bevolking tussen 18 en 64 jaar is alcoholist.
De groeit komt vooral door het groeiend aantal 40-plussers dat sociale media gebruikt. Ook de intensiteit van het gebruik is toegenomen. Gemiddeld gebruikt men bijna 2 uur (114 minuten) per dag social media. Onder jongeren is dat het grootst (161 minuten) en onder 65-plussers het laagst (88 minuten).
#Mediaopvoeding. En het grootste social media platform van 2023 is… WhatsApp!