Leerlingen hebben bij het maken van toetsen in principe recht op tijdverlenging. Het geven van 20 procent meer tijd lijkt op basis van ervaringen redelijk, maar in samenspraak met de leerling kan er voor een ander percentage gekozen worden. Extra tijd geven biedt vaak logistieke problemen.
Aanpassingen als je dyslexie hebt
De schooldirecteur beslist of je examen mag doen met een of meer van de volgende aanpassingen: 30 minuten extra tijd; schrijven met een computer op laptop tijdens het examen; verklanking van tekst.
Antwoord. Op grond van artikel 55 van het Eindexamenbesluit kan bij centrale examens aan dyslectische kandidaten een half uur tijdverlenging worden toegekend. Bij de cspe's dient een en ander zo te worden uitgewerkt dat de tijdverlenging wordt gegeven waar dit op grond van de beperking noodzakelijk is.
De basis: dyslexie en dyscalculie
Bij beide beperkingen krijg je maximaal dertig minuten extra tijd bovenop de centrale examentijd. Als er sprake is van meerdere beperkingen, mogen de tijdverlengingen op grond van verschillende beperkingen niet bij elkaar worden opgeteld. Je hebt dus maar recht op één tijdverlenging.
Dyslexieverklaring. Om voor hulpmiddelen op school in aanmerking te komen hebben leerlingen in het voortgezet onderwijs een dyslexieverklaring nodig. De verklaring beschrijft welke belemmeringen de dyslexie veroorzaakt en welke hulpmiddelen nuttig kunnen zijn.
Het klopt dat mensen met dyslexie op sommige taken bij een IQ-test als groep minder goed presteren.
Vrijstelling 2e vreemde taal HAVO/VWO
Er kan geen ontheffing worden verleend aan dyslectische leerlingen. Wel kan de school in de eerste drie leerjaren zelf invulling geven aan het onderwijs in de tweede moderne vreemde taal, omdat er, met uitzondering van Engels, geen kerndoelen zijn voor moderne vreemde talen.
In de eerste drie leerjaren van havo en vwo zijn zowel Frans als Duits verplicht. Er kan geen ontheffing worden verleend aan leerlingen met dyslexie (artikel 21), maar een aangepast programma is wel mogelijk voor Frans en/of Duits, die wordt ook wel gedeeltelijke dispensatie genoemd (zie hieronder).
Tijdverlenging. Bij het centraal examen hebben onder andere leerlingen met een dyslexieverklaring recht op een standaard tijdverlenging van 30 minuten. Als er sprake is van meerdere beperkingen, bijvoorbeeld ADHD en dyslexie, dan mag de extra tijd niet bij elkaar worden opgeteld.
De dyslexie zal nooit helemaal overgaan. Het is aannemelijk dat de leerling nog steeds in aanmerking komt voor ondersteuning op niveau 2, en wellicht ook op niveau 3. Met de behandelaar kan worden afgestemd over de manier van oefenen en welke materialen daarvoor geschikt zijn.
Een particuliere school kan een goede oplossing zijn voor een kind met dyslexie. Reguliere scholen hebben vaak grote klassen, waardoor weinig plaats is voor individuele begeleiding. Op een particuliere school daarentegen zijn kleine klassen het uitgangspunt. Daardoor is veel meer individuele aandacht mogelijk.
Op grond van artikel 55 van het Eindexamenbesluit VO kan bij centrale examens aan dyslectische kandidaten een half uur tijdverlenging worden toegekend.
Er is sprake van Ernstige Enkelvoudige Dyslexie (EED) als de leerachterstand in lezen en/of spellen erg groot is, ondanks extra instructie op school. Ook moet er in onderzoek zijn aangetoond dat er sprake is van ernstige dyslexie. Een orthopedagoog of psycholoog kan vaststellen of iemand ernstige dyslexie heeft.
Leerlingen met dyslexie hebben baat bij expliciete instructie van de klank-tekenkoppelingen die in de moderne vreemde taal anders zijn dan in het Nederlands. Het helpt ook als de leerlingen dan een voorbeeldwoord hebben, zodat ze weten hoe deze klank dan klinkt. Ook bij uitspraak kunnen kapstokwoorden helpen.
Examens voor een student met een auditieve beperking
De aangepaste examens voor studenten met een auditieve beperking heten 'dos-examens' waarbij 'dos' staat voor doof of slechthorend. De aangepaste examens Nederlandse taal en Engels bevatten ondertitelde kijk- en luisterfragmenten.
Gespreid examen houdt in dat de kandidaat een deel van het centraal- en/of schoolexamen voor een deel van de vakken in het ene schooljaar en voor het andere deel in het daarop volgende schooljaar aflegt. Het eindexamen in een vak wordt of in het eerste of in het tweede van deze schooljaren afgesloten.
Het is belangrijk dat je op tijd bent voor je theorie-examen. We adviseren je 15 minuten voordat het examen begint aanwezig te zijn.
Dyslexie en hoogbegaafdheid
Kinderen die zowel hoogbegaafd als dyslectisch zijn, zijn vaak te herkennen aan de volgende signalen: Veel spellingsfouten. Wel goed mondeling taalgebruik, maar schriftelijk wel problemen. Negatief beïnvloede prestaties (verveling, faalangst, enz.)
In Nederland is 3 tot 5 procent van de leerlingen dyslectisch, denken wetenschappers. Sommige wetenschappers zeggen dat dat percentage mogelijk nog lager ligt. De aandoening wordt vaak vastgesteld nadat kinderen in groep 3 van de basisschool zijn begonnen met lezen.
Behandelingen die het meest effectief zijn, zijn taakgerichte behandelingen: gericht op het lezen en spellen zelf. Er is met name onderzoek gedaan naar de effectiviteit van specialistische dyslexiebehandelingen bij kinderen in de basisschoolleeftijd.
Een postmaster gedragswetenschapper dyslexie: GZ-psycholoog (BIG-register), een Kinder- en Jeugdpsycholoog (postmaster register SKJ/register NIP) en een Orthopedagoog-generalist (BIG-register).
Kinderen met dyslexie gaan ondanks veel en gericht oefenen (bijna) niet vooruit en zullen altijd een achterstand houden. Achterstand betekent dat bij een kind met dyslexie het lezen en spellen veel moeizamer gaat dan op grond van zijn/haar intelligentie verwacht mag worden.