De Tweede Kamer wordt eens in de vier jaar (of eerder, als een kabinet tussentijds aftreedt) gekozen door de kiesgerechtigde Nederlandse bevolking en heeft sinds 1956 150 leden.
De Kamer heeft 75 zetels. De leden worden voor vier jaar gekozen door de leden van de Provinciale Staten van alle provincies en, vanaf 2019, ook door de leden van het Kiescollege voor de Eerste Kamer in Caribisch Nederland. Vergeleken met de Tweede Kamer heeft de Eerste Kamer minder rechten en bevoegdheden.
Eerste Kamer in vogelvlucht
De Eerste Kamer bestaat uit 75 leden. Zij worden niet rechtstreeks door de Nederlandse bevolking gekozen, maar door de leden van provinciale staten en de leden van kiescolleges in Bonaire, Sint Eustatius en Saba.
Kabinet-Rutte IV (2022-heden)
Het kabinet-Rutte IV heeft twaalf ministeries plus acht ministers zonder portefeuille: Ministerie van Algemene Zaken (AZ) Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) Ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ)
Sinds 1945 zijn er 28 kabinetten aangetreden, onder voorzitterschap van in totaal vijftien verschillende ministers-presidenten. De ministers-presidenten die de meeste kabinetten hebben voorgezeten zijn Willem Drees sr.
In Nederland wordt de Eerste Kamer der Staten-Generaal officieus ook wel de Senaat genoemd. In België is Senaat de officiële naam voor het hogere huis van de volksvertegenwoordiging.
De Eerste Kamer wordt tegenwoordig iedere vier jaar opnieuw gekozen. Tot 1983 werd om de drie jaar een derde deel van de Kamer vernieuwd en was de zittingsduur zes jaar.
De regering maakt wetten in samenwerking met de Eerste en Tweede Kamer (wetgevende macht). Een wet begint met een wetsvoorstel en is klaar na publicatie in het Staatsblad. Daartussen ligt een vast aantal stappen, die alle wetsvoorstellen moeten doorlopen.
In de Kamer van Volksvertegenwoordigers worden de 150 volksvertegenwoordigers rechtstreeks verkozen bij algemeen stemrecht. Op vlak van talen is de Kamer samengesteld uit 88 Nederlandstaligen en 62 Franstaligen. 41 % van de volksvertegenwoordigers is vrouw.
Op 7 april 2021 werd Vera Bergkamp (D66) in de eerste schriftelijke stemronde verkozen met 74 van de 139 geldig uitgebrachte stemmen.
Een zetel in de Nederlandse Eerste Kamer of Tweede Kamer is ook daadwerkelijk een stoel (zetel): er zijn precies zoveel zetels aanwezig in de zaal als er leden zijn.
Algemene informatie. De 75 leden van de Eerste Kamer worden gekozen door de leden van de twaalf Provinciale Staten. De vorm is die van getrapte verkiezingen: de burgers kiezen Provinciale Staten en de leden van Provinciale Staten kiezen op hun beurt de leden van de Eerste Kamer.
De Tweede Kamer heeft dus meer macht en middelen dan de Eerste Kamer. In de Tweede Kamer ontstaan regeringscoalities - meestal kent Nederland regeringen die steunen op een meerderheid van de Kamer - en deze kunnen hier ook weer uiteenvallen. Ook worden ministers er ter verantwoording geroepen voor hun beleid.
Zittingsduur. De Eerste Kamer wordt voor een periode van vier jaar gekozen. Zittende Kamerleden kunnen zich wel laten herverkiezen bij nieuwe Eerste Kamerverkiezingen.
Grondwettelijk is de koning het staatshoofd en maakt hij deel uit van de regering. Ook heeft hij een rol in de kabinetsformatie en het wetgevende proces. Hij moet elke wet ondertekenen om deze in werking te doen treden.
Het parlement (de Staten-Generaal) controleert de regering. Ministers leggen in het parlement verantwoording af over hun beleid.
De Senaat en de Kamer maken wetten. Ze vormen de federale wetgevende macht, samen met de koning. De koning moet immers mee de wetten ondertekenen. Voor de belangrijkste wetten (zoals de Grondwet en wetten die de organisatie van de Staat regelen) moeten de Senaat en de Kamer akkoord gaan over precies dezelfde wettekst.
Staghouwer spant de kroon
CU'er Henk Staghouwer, de nieuwe minister van Landbouw, spant de kroon. Hij bezit liefst zeven zogenoemde registergoederen, die ook worden verhuurd. Een registergoed kan een huis zijn, maar bijvoorbeeld ook een appartementsrecht.
Het kabinet-Rutte IV is sinds 10 januari 2022 het Nederlandse kabinet, als opvolger van het kabinet-Rutte III. Het wordt gevormd door de partijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie na de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021 en de daaropvolgende kabinetsformatie. Mark Rutte is de minister-president.
De Eerste Kamer is medewetgever en controleur van de regering. Ieder wetsvoorstel dat aangenomen is door de Tweede Kamer, moet ook door de Eerste Kamer worden aangenomen voordat het een wet kan worden. De Eerste Kamer let er met name op of wetsvoorstellen juridisch kloppen, goed uit te voeren en te handhaven zijn.
Salaris minister-president en minister
Het salaris van de minister-president is € 170.910 inclusief vakantiegeld en eindejaarsuitkering (2020). Daarnaast heeft de minister-president recht op een vaste onkostenvergoeding en een aantal andere tegemoetkomingen en voorzieningen.