Er overlijden gemiddeld 5 mensen per jaar in Nederland aan onweer. Afgezet tegen bijvoorbeeld het aantal verkeersdoden (meer dan 700 per jaar) of mensen met longkanker (meer dan 6.000 per jaar) is dat relatief weinig.
Bliksem is levensgevaarlijk. Schattingen van het aantal bliksemdoden wereldwijd lopen van 6.000 tot 24.000 mensen per jaar. Deze week kwamen in de Indiase deelstaat Uttar Pradesh nog 49 mensen om.
Algemeen. Een blikseminslag is een gebeurtenis die ongeveer een op de twee miljoen mensen per jaar persoonlijk treft. Een aanzienlijk deel van de getroffenen overleeft dit natuurgeweld. Er zijn twee belangrijke mechanismen die tot letsel leiden: hartritmestoornissen en brandwonden.
Het rommelt, onweer en bliksem. Ongeveer 200.000 keer per jaar slaat in Nederland de bliksem in. Soms met flinke schade aan bijvoorbeeld je woning. Maar wat wil je ook met een temperatuur van de bliksem die oploopt tot ongeveer 30.000 graden Celsius.
In een huis ben je ook redelijk veilig, mits je niet in de buurt van koperen leidingen of elektrische kabels bent. Ook schijnt douchen en badderen een afrader te zijn. De kans dat je geraakt wordt door de bliksem is gemiddeld 1 op 2 miljoen.
Het lijkt een klassiek fabeltje, maar het is toch echt waar: vermijd contact met stromend water. Slaat de bliksem dichtbij in, dan zoekt de stroom een uitweg langs leidingen. Dus niet alleen een douche en een bad kunnen gevaarlijk zijn, of kranen in het algemeen, maar ook radiatoren.
Een bliksemschicht bezit veel te veel energie en lading om zich te bekommeren om een kleine hoeveelheid metaal en zal dus in dit geval liever de snelste weg kiezen. Kortom, het metaal in een mobiele telefoon zal de bliksem niet aantrekken. Mobiele telefoons bevatten te weinig metaal om als bliksemafleider te werken.
De langste bliksemflits ooit gemeten was volgens de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) bijna 770 kilometer en strekte zich uit over drie staten in de VS. Boven Zuid-Amerika werd de langstdurende flits waargenomen. Die was ongeveer 17 seconden te zien.
OSSENDRECHT - Wie geraakt wordt door een bliksemschicht, krijgt een flinke klap te verduren. Maar het menselijk lichaam is sterk, zegt brandwondenarts Jan Dokter naar aanleiding van het ongeluk in Ossendrecht van woensdagochtend.
Sluit ramen en deuren. Blijf weg van de ramen. Het licht van de bliksem is immers bijzonder fel en een nabije inslag kan je verblinden.
Nee, het is niet zo dat door onweer de overledene groen wordt. Ook andere vormen van het ontbindingsproces worden niet bespoedigd door onweer. Een benauwde en drukkende omgeving betekent veelal dat sprake is van warmte en een hoge vochtigheid.
Bliksem slaat graag in op het hoogste punt in een gebied. Het strand en de zee zijn open 'vlaktes' zonder schuilplaatsen. Zwemmers en badgasten zijn daarom soms het eerste slachtoffer van een blikseminslag. Een blikseminslag valt niet veel voor, maar de gevolgen zijn wel ernstig.
Douchen. Het lijkt een klassiek fabeltje, maar het is toch echt waar: vermijd contact met stromend water. Slaat de bliksem dichtbij in, dan zoekt de stroom een uitweg langs leidingen.
Hoe kouder, des te minder onweer. In Groenland onweert het vrijwel nooit. En op de Zuidpool zijn gebieden waar het echt nog nooit heeft geonweerd. In ons land onweert het gemiddeld op 25 tot 30 dagen per jaar.
Blijf uit de buurt van hoge gebouwen en ijzeren hekken. Vrijwel alle dingen geleiden stroom beter dan lucht dat doet. Daarom zal de bliksem bij voorkeur via hoge gebouwen stromen. Ga gehurkt zitten als je je in een open veld bevindt.
Wanneer je auto toch wordt getroffen door de bliksem, zit je dus veilig. De stroom wordt door de kooi van Faraday-constructie al heel snel naar de grond geleid. Deze blijft dus niet in de auto zitten, ondanks het feit dat een auto rubberen banden heeft die slecht stroom geleiden.
Bliksem kan ook direct op je huis inslaan. Dat kan leiden tot brand, ontzette muren of schade aan je dak of dakpannen.
Een bliksemschicht heeft gemiddeld een hoogte van 15km, zodat deze, afhankelijk van de bewolking, van op grote afstand zichtbaar kan zijn. Wanneer het geluid dan niet zo ver draagt, door bijvoorbeeld tegenwind, zal men geen donder horen.
Het is je misschien weleens opgevallen dat onweer de ene keer klinkt als geknetter en gekraak, en de andere keer meer als een soort gerommel. Zulk scherp geknetter betekent dat het onweer erg dichtbij is. Dat gezellige gerommel hoor je als het onweer iets verder weg is, of zich op grotere hoogten bevindt.
De regendruppels die tijdens zo'n onweder uit de hemel vallen zijn premium quality omdat ze heel veel stikstof bevatten. Tijdens een onweer worden er namelijk stikstofverbindingen gevormd uit stikstofgas en zuurstof, en laat stikstof nu net datgene zijn dat onze planten nodig hebben om goed te groeien.
Licht gaat sneller dan geluid
De lichtsnelheid is ongeveer 300.000 kilometer per seconde. Het licht, de bliksemflits, is dus heel snel bij je. Veel sneller dan het geluid (de donder). Want de snelheid van geluid is ongeveer 330 meter per seconde.
Regio rond de Alpen is de bliksemhotspot van Europa
Wel, uit alle resultaten blijkt dat dit vooral de bergachtige gebieden en de regio rond de Middellandse Zee zijn.
Niet elk huis in Nederland heeft een bliksemafleider, omdat het niet wettelijk verplicht is kunnen mensen ervoor kiezen om dit niet te doen. Kan de bliksem in zonnepanelen slaan? Ja, de bliksem kan in zonnepanelen slaan.
De incidenten gebeuren meestal in de buitenlucht, zegt Michaël Bertels, projectleider veilig optreden bij elektra van Brandweer Nederland. Zijn belangrijkste advies is dan ook: ,,Ga dus niet in een open veld rondlopen of in een plas zwemmen.Je bent een potentieel doelwit als je dat wel doet.
De flits zie je direct en bereikt je oog met de snelheid van het licht. De donder beweegt met de snelheid van het geluid. Zit er een verschil van drie seconden tussen de flits en de donder dan mag je er vanuit gaan dat de bliksem op een kilometer afstand is. Elke drie seconden is dus ongeveer een kilometer er bij.