Amblyopie is een slecht gezichtsvermogen van één oog, ontstaan doordat dit oog zich in de vroege kinderjaren niet normaal heeft kunnen ontwikkelen. In het Nederlands spreekt men van een 'lui oog'. Amblyopie komt bij ongeveer 4% van de bevolking voor.
Het luie oog werkt wel, maar de hersenen van uw kind kiezen ervoor om alleen met het goede oog te kijken. Als uw kind het luie oog lang niet gebruikt, wordt het steeds moeilijker om met het luie oog nog goed te zien. Vaak zijn er in de familie meer mensen die een lui oog hebben gehad als kind.
Kan een lui oog recht gezet worden? Wanneer het luie oog scheel ziet (strabisme) kan dit in de meeste gevallen recht gezet worden. Dit zal dan vooral esthetisch veel beter zijn. Door het minder goede oog recht te zetten zal het beperkt zicht er niet op verbeteren.
De meest voorkomende oorzaak van een lui oog is dat de oogspieren niet goed in staat zijn om de ogen samen te laten bewegen. Als je kind nog in de groei is krijgen je hersenen verschillende beelden binnen van elk oog. Om dit verschil op te lossen negeren de hersenenen systematisch een van de beide beelden.
De meest voorkomende symptomen van een lui oog zijn het wegtrekken en niet goed richten van het oog. Maar een lui oog kan ernstige gezichtsproblemen veroorzaken: Snel verlies van gezichtsscherpte in het luie oog als het niet wordt gecorrigeerd en steeds minder wordt gebruikt.
Amblyopie is een slecht gezichtsvermogen van één oog, ontstaan doordat dit oog zich in de vroege kinderjaren niet normaal heeft kunnen ontwikkelen. In het Nederlands spreekt men van een 'lui oog'. Amblyopie komt bij ongeveer 4% van de bevolking voor.
Veel mensen vragen zich af of een lui oog ook behandeld kan worden door middel van ooglaseren. Echter wordt het laseren van ogen sterk afgeraden voor mensen met een lui oog omdat dit het zicht niet zal verbeteren.
Als één oog niet meer (goed) werkt, heeft dat invloed op het leven. Naast (mogelijke) angst dat er iets met het goede oog gebeurt, ervaren mensen problemen in het dagelijks leven. Zo is bij diepte zien de verwerking van informatie door twee ogen van essentieel belang.
Een andere oorzaak zijn te korte, te lange of niet goed functionerende oogspieren. Daarnaast speelt erfelijkheid vaak een rol in het ontstaan van scheelzien. Soms gaat scheelzien samen met een andere oogaandoening. Ook te vroeg geboren kinderen hebben een grotere kans scheel te gaan kijken.
Een lui oog geneest niet uit zichzelf en is alleen bij kinderen tot ongeveer 7 jaar met succes te behandelen. Indien scheelzien ontstaat na het achtste levensjaar, of op volwassen leeftijd, dan is het vermogen van de hersenen om het afwijkende beeld te onderdrukken verloren gegaan.
Na een leeftijd van 8 à 10 jaar is een lui oog niet meer te genezen, zegt de wetenschap. Maar onderzoekers hebben nu een mogelijke therapie ontdekt, die ervoor kan zorgen dat het gezichtsvermogen van volwassenen met een lui oog toch sterk kan verbeteren.
Hoewel een lui oog alleen kan ontstaan bij kinderen, kan je als volwassenen natuurlijk ook last hebben van amblyopie. Hier is op latere leeftijd vaak weinig aan te doen. Maar er worden wel eens operaties aan de oogspieren uitgevoerd om scheelzien te herstellen.
Joosse: “Waarschijnlijk zien mensen met een schele oogstand eerst heel even dubbel, maar kunnen de hersenen dat niet goed verwerken. Een aantal hersencellen zal er dan mee stoppen, omdat ze alleen maar storen. Zo verdwijnt het dubbelzien.”
Vaak komt scheelzien op latere leeftijd door een slechter functionerende of uitgevallen hersenzenuw. De oorzaak hiervan kan bijvoorbeeld suikerziekte, een verwonding, een neurologische aandoening, vaatziekten of een hersenbloeding zijn. Hoe dit zich verder ontwikkelt en wordt behandeld, verschilt.
Symptomen lui oog
Verminderd zicht, meestal aan één oog; Soms moeilijk diepte kunnen zien; Soms loensen of scheel kijken.
Monoculair dieptezicht Ook met slechts één oog is het mogelijk diepte te zien. Dit komt doordat de hersenen ook leren afstanden in te schatten. Wanneer dingen zich verder weg bevinden zijn ze vaak kleiner, waziger en minder zichtbaar. Onze hersenen kunnen dit herkennen als 'ver weg'.
Een gemiddeld oog ziet 1.0 (100%). Sommige ogen zien meer dan normaal, bijvoorbeeld 1.2 (120%) of 1.6 (160%). Een oog dat minder ziet dan normaal ziet bijvoorbeeld 0.8 (80%), 0.6 (60%), 0.5 (50%), 0.4 (40%), 0.3 (30%), 0.2 (20%), 0.1 (10%) of 0,05 (5%).
Om te mogen rijden moet de gezichtsscherpte van uw beste oog minimaal 0,8 zijn. En van uw slechtste oog moet de gezichtsscherpte minimaal 0,1 zijn. Als u met 1 oog minder gaat zien dan 0,1 en u al een groot rijbewijs heeft, dan mag u tot 3 maanden niet rijden. U kunt dan het beste naar uw oogarts voor advies.
Ogen laseren en leeftijd.
Een vraag die vaak terugkomt, is hoe oud men idealiter is bij een ooglaserbehandeling met de LASIK-techniek of andere technologieën. Samengevat moet de patiënt minstens 18 jaar zijn.
Om het luie oog te trainen plakt u op het goede oog van uw kind een oogpleister. Hierdoor kan uw kind alleen met het luie oog kijken. Het goede oog is bedekt en kan niet meehelpen. Het luie oog moet zo harder werken en gaat daardoor beter zien.
Bij een deel van de kinderen die scheel zien, zal vroeg of laat de oogstand 'rechtgezet' moeten worden. De operatie vindt plaats in dagbehandeling onder algehele narcose. Tijdens de operatie worden de oogspieren die aan de buitenkant van de oogbol vastzitten, verzwakt of versterkt door ze te verplaatsen of verkorten.
Pleister: Het luie oog wordt behandeld door een pleister op het goede oog te plakken. Het luie oog wordt dan gedwongen om zelf te gaan kijken. Hierdoor leert het beter zien. Hoe lang de pleister elke dag op moet, kan verschillen van vijftien minuten per dag tot de hele dag.
De medische term voor scheelzien is strabismus. Het ontstaat meestal op jonge leeftijd, maar ook volwassenen kunnen het krijgen. Deze oogklacht komt bij 3 tot 5% van de Nederlandse bevolking voor. Het wordt vaak als niet mooi ervaren, maar het kan ook medische problemen geven.
Soms wordt het scheelzien hiervan minder erg, soms erger. Meestal zijn er een of meerdere oogspieroperaties nodig om de oogstand te verbeteren. Het is ook mogelijk dat de ogen jarenlang recht blijven staan, maar later weer geleidelijk gaan afwijken.