Elk oog bezit ongeveer 120 miljoen staafjes en ongeveer 6 miljoen kegeltjes. Ze zijn weliswaar over het hele netvlies verdeeld maar in het midden bevinden zich per vierkante mm meer cellen dan aan de rand van het netvlies. Je ogen moeten dan ook continu bewegen om al de onderdelen van de omgeving scherp te kunnen zien.
Het netvlies is sterk doorbloed en bevat miljoenen lichtgevoelige cellen: kegeltjes en staafjes. Deze vangen het licht op dat het oog binnenkomt en zetten het om in elektrische signalen die naar onze hersenen gaan. Het heeft ongeveer 6 miljoen kegeltjes die we gebruiken bij daglicht of goed kunstlicht.
In het netvlies van het oog zitten staafjes en kegeltjes. Die vangen licht op. De kegeltjes zijn lichtgevoelige cellen die details en kleuren kunnen waarnemen. Met de staafjes zien we in de schemering.
De kegeltjes bevinden zich in het centrale deel van het netvlies, de staafjes zitten in het buitenste deel van het netvlies. De kegel-fotoreceptoren omvatten 5% van de fotoreceptoren; de overige 95% zijn de staafjes-fotoreceptoren.
Lichtreceptoren. Het netvlies herbergt 7 miljoen kegeltjes en 120 miljoen staafjes. De staafjes kunnen geen kleuren onderscheiden, al zijn ze 1000x gevoeliger voor licht dan kegeltjes.
Soms is het nodig om u met spoed te opereren om verergering van de netvliesloslating tegen te gaan. U moet dan rust houden en indien aangegeven door de arts een bepaalde houding aannemen. De operatie wordt zo snel mogelijk verricht.
De meeste mensen zien met twee ogen, waardoor zij in staat zijn tegelijkertijd twee iets verschoven beelden waar te nemen.
De kegeltjes zijn de cellen waarmee kleuren waargenomen kunnen worden.
Monoculair dieptezicht Ook met slechts één oog is het mogelijk diepte te zien. Dit komt doordat de hersenen ook leren afstanden in te schatten. Wanneer dingen zich verder weg bevinden zijn ze vaak kleiner, waziger en minder zichtbaar. Onze hersenen kunnen dit herkennen als 'ver weg'.
Dit is te zien wanneer de ogen gesloten zijn en deze naar de achterkant van de oogleden kijken. In een lichte kamer ziet men een donkerrode kleur doordat een kleine hoeveelheid licht de oogleden binnendringt en de kleur aanneemt van het bloed waar het doorheen geschenen is.
Bij een enucleatie wordt het oog verwijderd maar blijven de oogspieren wel behouden. De operatie wordt onder narcose verricht. Het oog wordt verwijderd en er wordt een implantaat in de oogkas geplaatst waaraan de oogspieren weer worden vastgehecht.
Pakken we die laatste waarde, dan komen we uit op 78 megapixel per oog wat nodig is voor haarscherp zicht, of 9324x8400 pixels, uitgaande van bestaande schermformaten. Die factor 30 is dan opeens een factor 60 geworden.
Dat heet glasvocht. Als u ouder wordt, kunnen er een soort klontjes in het glasvocht ontstaan. Die klontjes ziet u als zwevende, zwarte vlekjes.
Behandeling. Nachtblindheid is niet te genezen als het om een erfelijke aandoening gaat. In het beste geval blijft de toestand stabiel, maar meestal verergert het. Het is wel belangrijk regelmatig een oogarts op te zoeken.
Ook de oogwand bestaat uit drie lagen: een stevige buitenlaag: de harde oogrok; een middenlaag met veel bloedvaten en pigment: het vaatvlies; een binnenlaag met lichtgevoelige cellen: het netvlies.
Het komt namelijk maar weinig voor dat iemand écht blind is voor alle kleuren, en alles dus in zwart, wit en grijs ziet. Meestal bent u gedeeltelijk kleurenblind. Dan kunt u een aantal kleuren niet goed van elkaar onderscheiden. Bijvoorbeeld het verschil tussen rood en groen, of blauw en geel.
Als één oog niet meer (goed) werkt, heeft dat invloed op het leven. Naast (mogelijke) angst dat er iets met het goede oog gebeurt, ervaren mensen problemen in het dagelijks leven. Zo is bij diepte zien de verwerking van informatie door twee ogen van essentieel belang.
Als u plotseling met één oog niet kunt zien, mag u tijdelijk niet rijden. Uw hersenen hebben tijd nodig om te wennen aan kijken met één oog. Dit geldt ook als u één oog moet afdekken omdat u dubbelziet. Na minimaal 3 maanden mag u weer rijden.
Deze manier van dieptezien wordt 'driedimensionaal dieptezien' of 'stereoscopisch zien' genoemd. Het is voor mensen, die maar één goedwerkend oog hebben of scheel kijken, daarom moeilijker om de diepte in te schatten. Echter met slechts één oog is het ook mogelijk om diepte te zien (monoculair dieptezien).
Omdat honden geen fovea hebben (een gebied in het oog met 100% kegeltjes), wordt geschat dat hun oog voor detail tot 6 maal minder goed is dan dat van de gemiddelde mens. Honden kunnen 's nacht veel beter zien dan de mens om twee redenen: Ze hebben veel meer staafjes (deze zijn nodig om 's nacht te kunnen zien).
Paars zit namelijk niet in het zichtbare spectrum van licht. Nu hebben we allemaal op de basisschool geleerd dat je basiskleuren hebt en dat alle andere kleuren daaruit bestaan. Geel en rood wordt oranje, rood en groen wordt geel. Rood en blauw wordt?
Minder kleurrijk
Honden hebben slechts twee soorten kegeltjes (mensen drie). Het kleurenspectrum bestaat hierdoor alleen uit blauw, violet en geel. Rood lijkt voor honden geelachtig, groen kunnen ze helemaal niet waarnemen en purper ziet er simpelweg grijs uit.
Onder de conjunctiva ligt de sclera (het oogwit), ook wel harde oogrok genoemd. De conjunctiva en sclera zijn vrij stevig en beschermen het oog. Aan de voorkant bolt het oogwit iets naar buiten. Dit deel noemen we het hoornvlies (cornea).
Normaal gesproken knipperen we zo'n 8 tot 21 keer per minuut.
De oogleden beschermen de ogen tegen uitdroging en infecties. Door met de oogleden te knipperen wordt het oog gereinigd en vochtig gehouden. Daarom zijn de ogen ook tijdens de slaap dicht.