De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is 150 microgram. Waarom deelt de overheid gratis jodiumtabletten uit? De regering wil de bevolking beter beschermen bij een eventuele kernramp.
Jodiumtabletten: ze zijn het toiletpapier van deze crisis. Sinds de Russische president Poetin hintte op de mogelijke inzet van een kernwapen, is er opvallend veel vraag naar. Het ministerie van volksgezondheid adviseert apothekers nog maar één doosje per klant mee te geven.
Het innemen van de jodiumtabletten heeft boven 40 jaar geen beschermend effect. Maar geeft wel beperkte risico's op allergie en schildklierfunctiestoornissen. Een uitzondering geldt voor zwangeren die ouder zijn dan 40 jaar.
Jodiumtabletten innemen is alleen nodig als er radioactief jodium uit een kerncentrale vrijkomt. En u op een plek bent waar het radioactieve jodium naartoe komt. Neem de tabletten dus alleen in als de overheid dit bekend maakt.
Waarom jodiumtabletten innemen? Jodiumtabletten bevatten ongeveer 1000x de dagelijks benodigde dosis voor het lichaam. Zo is uw schildklier verzadigd en vermijdt u de opname van radioactief jodium door het lichaam. Jodiumtabletten bieden echter geen bescherming tegen andere radioactieve stoffen.
Radioactief jodium kan onder andere door inademing in het lichaam terechtkomen en door de schildklier worden opgenomen. Door jodiumtabletten met de werkzame stof kaliumjodide in te nemen, op het moment dat de overheid dit aangeeft, raakt de schildklier verzadigd met stabiel jodium.
Om het risico op kanker te vermijden, moeten jodiumtabletten ingenomen worden zodat de schildklier verzadigd raakt met niet-radioactief jodium waardoor het radioactief jodium geen kans meer maakt. Het teveel aan jodium (niet-radioactief en radioactief) plas je uit.
Overheid heeft noodvoorraad
Jodiumtabletten kunnen verkocht worden, maar de voorraad is beperkt. Bovendien heeft VWS de beschikking over een noodvoorraad jodiumtabletten. Ook hebben veel huishoudens in Nederland al in 2017 en 2021 tabletten ontvangen om de gevolgen van een ongeluk met een kerncentrale te verkleinen.
Maar bij blootstelling aan zeer hoge doses radioactieve straling kunnen jodiumpillen wel nut hebben. Het heeft geen enkele zin om op eigen houtje jodiumtabletten in te nemen. Ze zijn enkel doeltreffend wanneer je ze op het juiste moment inneemt, en dat is wanneer er een nucleaire ramp plaatsvindt.
Extra blootstelling aan ioniserende straling verhoogt de kans op schadelijke gezondheidseffecten. Om mensen hiertegen te beschermen kunnen verschillende maatregelen genomen worden, zoals schuilen, evacueren of het innemen van jodiumtabletten.
Jodiumpillen moet je zo kort mogelijk na de blootstelling innemen. Na 12 uur heeft het weinig zin meer, behalve als de blootstelling aan radioactief jodium blijft doorgaan. Jodiumpillen slikken uit voorzorg is niet nodig, want ze werken snel.
U kunt de jodiumtabletten kopen bij apotheken en drogisterijen bij u in de buurt (adviesprijs € 2,95). Zij kunnen de jodiumtabletten ook voor u bestellen. Een doosje bevat 10 tabletten. Dat is afhankelijk van de leeftijd voldoende voor 5 tot 10 kinderen.
Maatregelen tegen een kernbom
Het beste schuil je in een kelder, terwijl boven de grond brokstukken van huizen rondvliegen. De schokgolf komt na de heldere flits (waar je vooral niet in moet kijken) vaak na een paar seconden of zelfs een minuut, dus blijf even schuilen.
De overheid zal via de media laten weten wanneer je de tabletten mag innemen. Om snel te kunnen schakelen, doe je er dus goed aan om nu al een doosje tabletten in huis te halen. Nog dit: preventief jodium slikken heeft geen zin. De tabletten werken zo'n 24 uur vanaf dat je ze hebt ingenomen.
Behandeling. In principe bestaat er geen behandeling tegen de directe effecten van ioniserende straling. Slechts de secundaire effecten kunnen eventueel bestreden of beperkt worden. Het maakt overigens verschil of de bestraling lokaal of over het gehele lichaam plaatsvond.
Gelukkig achten militaire deskundigen het nog steeds onwaarschijnlijk dat de kernmachten werk zullen maken van hun dreigementen, zelfs al laat Poetin zijn spierballen zien in de oorlog in Oekraïne. Maar zelfs als de bom valt en de paddenstoel de lucht in schiet, zijn er trucs om een kernaanval te overleven.
Gevolgen van een kernoorlog
Als gevolg van de enorme branden zou er zoveel stof in de atmosfeer kunnen komen dat daardoor de atmosfeer zou verduisteren en een paar jaar een nucleaire winter zou heersen. Hierdoor zou er geen landbouw mogelijk zijn en de overlevenden verhongeren.
Een bom als die op Hiroshima kan je al overleven op 10 kilometer afstand. Maar de krachtigste bom die ooit tot ontploffing is gebracht, de Tsar Bomba (50 megaton) zou indien boven Utrecht tot ontploffing gebracht alles van Amsterdam tot Den Bosch in de as leggen.
Bij een kernramp verkleinen jodiumtabletten de kans op schildklierkanker. Bij zo'n ramp komt er radioactief jodium vrij. Dit adem je in en kan zorgen voor schildklierproblemen. Door op het juiste moment een jodiumtablet in te nemen, raakt de schildklier verzadigd met stabiel jodium (ongevaarlijk jodium).
De neerslag bestaat uit radioactief materiaal - aarde, puin dat is verdampt en uitgestrooid in de vorm van stof en as. Je kunt het beste een goede plek zoeken om je te verstoppen: hoe meer dik materiaal er tussen jou en de buitenwereld zit, hoe beter. Daarna wacht je totdat reddingswerkers je kunnen helpen.
Om jezelf te beschermen tegen de andere radioactieve stoffen en tegen de stralen die worden uitgezonden, moet je schuilen: blijf binnen en houd ramen en deuren gesloten. Jodiumtabletten zijn het meest efficiënt als ze op het juiste moment worden ingenomen. Volg hiervoor de aanbevelingen van de overheid.
Het is mogelijk om jezelf te beschermen tegen elektromagnetische straling van elektronische apparaten, door een stralingsscherm te gebruiken die de straling tussen jou en de bron kan blokkeren en absorberen.
Iedereen kan in de apotheek terecht voor jodiumtabletten of voor informatie. Als er een nucleair incident is met een lozing van radioactief jodium, beschermt de inname van de jodiumtabletten tegen schildklierkanker. Jodiumtabletten bieden geen bescherming tegen andere radioactieve stoffen.