Het aantal overlevenden van Auschwitz wordt geschat op 200 000. Hierbij zijn gevangenen die vanuit Auschwitz naar andere kampen gedeporteerd werden wel meegerekend, ook als die in of op weg naar die kampen om het leven kwamen.
Volgens L. de Jong hebben ongeveer 4.500 joodse kinderen de oorlog door middel van onderduik overleefd (Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog deel 12, pag. 57). Deze getallen doen vermoeden dat waarschijnlijk niet meer dan enkele honderden kinderen de deportatie hebben overleefd.
In het concentratiekamp zijn meer dan zes miljoen mensen opgesloten en - de meesten - ook vermoord. Slechts 196 konden ontsnappen. Vorige maand overleed de oudste ontsnapte: Kazimierz Piechowski (96) die in een auto en met SS-kleren buitenreed.
Een van de laatste Nederlandse overlevenden van vernietigingskamp Auschwitz, Ernst Verduin, is overleden. Hij overleefde niet alleen Auschwitz, maar ook een 'dodenmars' die uiteindelijk naar het concentratiekamp Buchenwald leidde. Verduin werd 94 jaar. Ernst Verduin groeide op in Bussum.
Auschwitz-Birkenau
De ergste en meest bekende verzameling van concentratie- en vernietigingskampen is Auschwitz-Birkenau. Auschwitz I begon als een kamp voor krijgsgevangen.
Het duurde nog steeds vrij lang (ca. 20 minuten), en de bestuurder kon de gevangenen horen roepen en bonzen wanneer ze zich realiseerden dat ze vergast werden.
Hiervoor waren vier gaskamers met bijbehorende crematoria aangelegd. De grootschalige vernietiging van de Europese Joden, de Holocaust, begon in het voorjaar van 1942.
Afhankelijk van de omvang van het bedrijf, de inrichting van de stallen en hoe de dieren uit de stal gehaald moeten worden, neemt dit 1-8 uur in beslag. De gemiddelde kosten bedragen ca € 100.000 per locatie. Dit wordt bekostigd uit het Diergezondheidsfonds.
Toegangskaartjes voor Auschwitz zijn gratis. Wil je een rondleiding met gids, dan kost dit natuurlijk wel geld. Kaartjes moet je van te voren reserveren! Dat kan via visit.auschwitz.org.
De meeste mensen kwamen in Auschwitz-Birkenau aan per trein, vaak na een dagenlange reis in goederenwagons. In 1944 werd de spoorlijn tot in het kamp nabij de gaskamers doorgetrokken en werd het vernietigingsproces nog grootschaliger uitgevoerd.
Op 27 januari 1945 werd het concentratiekampcomplex Auschwitz-Birkenau bevrijd door het Rode Leger (de Sovjet-soldaten red.). Het ging om de drie hoofdkampen van het complex in de buurt van het stadje Auschwitz (Oświęcim in het Pools).
Het dagelijks leven van de gevangenen werd beheerst door angst, gebrek aan hygiëne, honger, oververmoeidheid, gedwongen arbeid, gebrek aan ruimte en heel vaak ook door het verdriet om vermoorde of vermiste familieleden of vrienden.
Wie Auswitch zonder gids wil bezoeken, moet voor of na die tijdstippen aankomen en reserveert het beste vooraf een ticket. Doe je dat niet, zal je een gids moeten nemen voor je bezoek. Het is aan te raden om een gids te reserveren zo zie je meer.
Wat aten gevangenen? Gevangenen krijgen weinig en slecht eten. Het voedsel bestaat uit waterige koolsoep en brood. Soms is het eten niet eens gaar, andere keren is het bedorven.
Dat Femma Fleijsman deze gezegende leeftijd heeft bereikt en überhaupt de Tweede Wereldoorlog heeft overleefd, is een wonder. Ze werd in januari 1944 op haar 15de opgepakt door de Duitsers en afgevoerd naar Westerbork.
Van de circa 160.000 Joden in Nederland werden er 107.000 gedeporteerd en daarvan keerden er slechts 5.200 levend terug: ongeveer 73 procent van hen heeft de Holocaust niet overleefd. Onder de Joden woonachtig in Amsterdam overleefde ongeveer 75% de Holocaust niet.
Eten. Binnenin de kampen kan je niet eten. Aan de ingang van Auschwitz I is er wel een klein winkeltje waar je snacks en hapjes kan kopen, maar het best ga je in het centrum zelf voor een degelijk restaurant. Of je neemt natuurlijk een lunchpakket mee, die je 's middags buiten het concentratiekamp kan opeten.
Voor zowel Auschwitz I als II wordt een bezoektijd van minimaal 1,5 uur geadviseerd en om een goed beeld te verkrijgen van het geheel moet men dus rekenen op zeker drie uur. Voor kinderen moet men rekening houden met een geadviseerde minimale leeftijd van 14 jaar.
Er worden ruim 57.000 Joden uit Nederland in Auschwitz vermoord. Slechts 970 Nederlandse Joden keren levend terug uit het kamp. In totaal zijn in Auschwitz en zijn sub-kampen meer dan 1 miljoen mensen vermoord: ongeveer 1 miljoen Joden, 70.000 Polen en 21.000 Roma en Sinti.
'Een straal van hoop', midden in Auschwitz
Het was voor haar een erezaak om alle baby's in liefdevolle handen te verwelkomen. Wonderwel kwamen alle in het concentratiekamp geboren kinderen levend en gezond ter wereld. Een groot deel van de kinderen wordt alsnog verdronken of sterft aan ondervoeding en onderkoeling.
Het ruikt enigszins naar amandelen, maar niet sterk genoeg om erop te kunnen vertrouwen dat het geroken wordt voor het fataal is. De pellets geven, zodra ze aan de open lucht blootgesteld worden, het blauwzuur af als damp.
Op de Wannsee-conferentie in 1942 besluiten de nazi's definitief om de Joden in vernietigingskampen als Auschwitz om het leven te brengen met het gas Zyklon B. De eerste gaskamer is een maand voor de Wannsee-conferentie al in gebruik genomen in Polen. In totaal worden er zes miljoen Joden vermoord door het naziregime.
Bij Zyklon B (of blauwzuurgas) gaat het om een snelwerkend gif, 'eigenlijk bedacht als ongediertebestrijding in gesloten ruimten'. Het gas dringt na inhalatie meteen door tot de uithoeken van het longweefsel, wat leidt tot blokkade van de zuurstofopname.
In mei 1940 werden de kazernes en buitenwijken van Auschwitz (Oświęcim) ingericht als concentratiekamp. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Auschwitz een concentratiekamp waar ongeveer 1.300.000 joden (vooral Pools), niet-joodse Polen, zigeuners en andere gevangenen zijn vermoord door de nazi's.
Alleen in Auschwitz al werden er 59 ovens geïnstalleerd. De dienstverlening ging echter nog verder want uit de gaskamers ontsnapte gas waardoor het langer duurde alvorens de ter dood veroordeelde gevangenen stierven. Daarop kwam Topf und Söhne met deuren die absoluut kiervrij waren.