De raming van het EMU-saldo voor 2024 komt uit op -1,5% van het bruto binnenlands product. Dat is een verbetering van 0,1% ten opzichte van de verwachting uit de Miljoenennota 2025. Ook de raming van de overheidsschuld in 2024 kent met 43,9% een verbetering van 0,3% ten opzichte van de raming uit de Miljoenennota 2025.
De uitgaven in 2024 zijn naar verwachting ruim 433 miljard euro. Tabel 2.1.1 toont het overzicht van de verwachte uitgaven en inkomsten, inclusief de raming voor de komende jaren. Het EMU-saldo 2024 komt naar verwachting uit op een tekort van 31,7 miljard euro in 2024. Uitgedrukt in procenten bbp is ‒ 2,9%.
naar 433,6 miljard euro in 2024.
De inkomsten zijn 386,5 miljard euro in 2023 en 402,9 miljard euro in 2024. Verdere budgettaire kerngegevens zijn in tabel 5.1 weergegeven.
In de najaarsnota 2024 gaat het Ministerie van Financiën uit van een tekort van 17 miljard euro, ofwel 1,5 procent van het bbp voor heel 2024.
De geconsolideerde brutoschuld in de EU bedraagt 82% van het bbp, een daling ten opzichte van de piek van 90% tijdens de coronapandemie in 2020. Griekenland, Italië, Frankrijk, Spanje en België hebben de hoogste schuld, met een schuldquote van meer dan 100%.
Het niveau van de overheidsschuld is in Europees en internationaal perspectief relatief laag en wordt gedrukt door de aanhoudend hoge inflatie. De schuldquote bedraagt naar verwachting 47,6% bbp in 2023 en 47,3% bbp in 2024, wat neerkomt op circa 510 miljard euro in 2024.
In de najaarsprognose van de Europese Commissie wordt uitgegaan van een bbp-groei in 2024 van 0,9 % in de EU en 0,8 % in de eurozone. De economische bedrijvigheid zal verder aantrekken tot 1,5 % in de EU en 1,3 % in de eurozone in 2025, en tot 1,8 % in de EU en 1,6 % in de eurozone in 2026.
Overheidsschuld daalde naar 46,5%
In 2023 bleef de Nederlandse overheidsschuld met 46,5% onder de Europese grenswaarde van 60% van het bbp. Dat was lager dan in 2022. Toen was de schuld 50,1% van het bbp.
Persbericht van het Federaal Agentschap van de Schuld : Per eind augustus 2024 bedroeg de schuld van de federale staat 538,166 miljard euro. De federale staatsschuld is daarmee met 16,30 miljard euro toegenomen tegenover de maand juli.
Van elke 100 euro die wordt uitgegeven, vloeit 38 euro naar de pensioenen en uitkeringen. De pensioenen en ouderenzorg zijn veruit de grootste uitgavenpost in ons land. In totaal ging het in 2023 om ongeveer 59,1 miljard euro, ruim een zesde van alle overheidsuitgaven.
In 2022 geeft het Rijk naar verwachting 353 miljard euro uit. Onderstaande kerntabel 2.1.1 toont het overzicht van de totale rijksbegroting, inclusief de raming voor de komende jaren. De tabel laat zien dat de (netto)uitgaven doorstijgen, ondanks de coronacrisis.
Rentepercentage en schuld Nederlandse overheid relatief laag
De Nederlandse overheidsschuld lag eind 2023 op 45,1 procent van het bruto binnenlands product (bbp), tegenover 80,8 procent voor de hele EU. De rentelast als percentage van de schuld bedroeg dat jaar 1,5 procent.
De opbrengst van de loon- en inkomstenheffing, de grootste inkomstenbron van de overheid, steeg in 2023 naar 128,4 miljard euro. De toename van 9 procent komt vooral door toegenomen lonen. De inkomsten uit de btw namen door hogere prijzen voor goederen en diensten met 5,5 miljard euro toe tot 79,5 miljard euro.
Ook het ministerie van Financiën geeft minder geld uit dan eerder werd verwacht (€ 236 miljoen). Verder kent de begroting over 2024 ook een aantal mee- en tegenvallers van in totaal € 1,2 miljard. De grootste meevallers doen zich voor bij de EU-afdrachten (€ 676 miljoen) en de uitgaven aan asiel (€ 319 miljoen).
Ieder jaar biedt de minister van Financiën op Prinsjesdag de Miljoenennota en de Rijksbegroting in een koffertje aan de Tweede Kamer aan.
Dankzij een florerende economie, vooral gebaseerd op financiële dienstverlening en toerisme, heeft San Marino een van de hoogste inkomens per hoofd, zeer lage werkloosheid, geen staatsschuld en een begrotingsoverschot. San Marino is het enige land ter wereld met meer auto's dan inwoners.
Het bruto binnenlands product (bbp) was 1 068 miljard euro in 2023, niet gecorrigeerd voor prijsveranderingen. 1 Daarmee was de Nederlandse economie voor het eerst groter dan 1 biljoen euro. De afgelopen jaren is het bbp relatief sterk gegroeid.
Nu de inflatie verder is gedaald, wordt er in 2024 geen recessie verwacht. Hoewel de economie wereldwijd groeit, blijven er aanzienlijke uitdagingen rondom inflatie en geopolitieke spanningen, waardoor er wel een risico blijft op een recessie in 2025 en 2026.
In deze context voorzien wij dat de reële bbp-groei licht zal vertragen van 2,7% in 2024 tot 2,1% in 2025 en 1,7% in 2026, wanneer tarieven een grotere rem op de economie vormen.
Duitsland is het land met het hoogste BBP, namelijk 3.367 miljard euro in 2020. Malta scoort het laagst met slechts 13,1 miljard euro. Gerekend naar hoofd van de bevolking had Luxemburg in 2019 het hoogste BBP met 101.740 euro per jaar.
Eind 2023 bedroeg de staatsschuld in Nederland 481 miljard euro . Dat was 45,1 procent van de jaarlijkse economische output (bbp) en ruim binnen de Europese eis dat de staatsschuld van de lidstaten niet meer mag bedragen dan 60 procent van de jaarlijkse economische output.
In 2016 lag de gemiddelde studieschuld op 6,6 duizend euro. In 2023 was dit 11,8 duizend euro (CBS, 2023a). Bij personen tussen de 25 en 30 jaar zien we ook een stijging van zowel het aantal personen met een studieschuld als de hoogte van de schuld.
Dat komt door hogere economische groei en doordat sommige geplande uitgaven niet zijn gedaan. Het begrotingstekort komt in 2024 naar verwachting uit op 0,7% van het bbp en de overheidsschuld op 43,7% van het bbp. Dat is laag, zowel in vergelijking met het verleden als met andere landen.