Rusland was in 2020 goed voor slechts 6,6 procent van de Belgische aardgasbevoorrading, maar België is geen aardgaseiland in Europa, dat gemiddeld 40 procent van zijn aardgas uit Rusland haalt.
België is een draaischijf voor gasbevoorrading in de Europese Unie en kent een zeer klein aandeel Russisch gas voor eigen verbruik (6%). Bovendien is de haven van Zeebrugge een troef, met meer dan voldoende capaciteiten om LNG-gas van elders in te voeren.
Energieregulator Creg: "België is voor 40 procent afhankelijk van Russisch aardgas"
Waar komt het aardgas vandaan? In België zijn er geen aardgasbronnen. Het aardgas wordt voornamelijk ingevoerd uit Noorwegen, Nederland en Qatar (LNG) en in mindere mate uit Rusland en Groot-Brittannië. Aardgas kan onder vloeibare vorm, dit is LNG, worden aangevoerd per methaanschip via Zeebrugge.
Zo blijkt uit cijfers van de Gasunie - verantwoordelijk voor het transport van aardgas in Nederland - dat in 2021 zo'n 33 miljard m3 gas uit Noorwegen, Rusland en overige landen ons land binnenstroomde. Een deel daarvan wordt gebruikt in Nederland, een ander deel stroomt weer door naar andere landen.
Nederland de rest van Europa zijn nog te afhankelijk van gas uit Rusland. Zonder het Russische gas is er niet voldoende gas om aan de vraag naar gas te voldoen. Wel wil Europa zo snel mogelijk minder afhankelijk worden van Russisch gas. Maar dat kan niet op de korte termijn.
Duitsland zeker tien dagen zonder Russisch gas, Gazprom knijpt ook Italië verder af. UpdateDuitsland moet het sinds vanochtend zonder Russisch aardgas stellen. De gastoevoer van Rusland naar Duitsland wordt tien dagen stilgelegd wegens gepland onderhoud aan de Nord Stream 1 pijpleiding in de Oostzee.
Daarom moet ongeveer de helft van de Belgische gasgebruikers overschakelen naar 'rijk gas'. Die omschakeling is gestart in 2018 en gebeurt geleidelijk, per gemeente. Tegen eind 2024 zal ze helemaal voltooid zijn.
In tegenstelling tot de Verenigde Staten bijvoorbeeld, die de grootste producent van aardgas ter wereld is, produceert België zelf geen gas. Het importeert dus 100% van haar verbruik. België importeert bijna al haar verbruik van de Europese landen: Nederland: meer dan 45% van het Belgisch gas komt uit Nederland.
Ons land beschikt momenteel niet over eigen aardgasproductiebronnen en importeert 100% van zijn verbruik. In 2020 bedroeg de totale import 231,3 TWh.
Vier sectoren waren twee jaar geleden goed voor meer dan 70 procent van de Belgische export naar Rusland: chemische producten (32,1 procent), machines & uitrusting (15,5 procent), transportmateriaal (13,3 procent) en kunststoffen (10 procent).
De Europese afhankelijkheid van Russisch gas is groot. Gazprom dekt met gas uit de West-Siberische velden ongeveer 40 procent van de Europese behoefte en in sommige landen ligt dat percentage nog beduidend hoger. Maar Rusland heeft Europa meer nodig dan andersom.
Elke dag, terwijl bovengronds een brute oorlog woedt, stroomt er nu zo'n 350 miljoen kuub gas door alle pijpleidingen die Russisch gas naar Europa brengen. De straatwaarde van zo'n dag gas pompen is op dit moment bijna 900 miljoen euro!
Ons land is voor meer dan 95% afhankelijk van de invoer van primaire energie (d.i. energie die beschikbaar is in de natuur). Aardolie en aardgas worden het meest ingevoerd. Daarna volgen vaste brandstoffen (steenkool en andere). Ook onze nucleaire brandstof (uranium) wordt ingevoerd.
Mix op de factuur ? De mix van Mega is volledig groen en voornamelijk afkomstig uit biomassa, waterkracht en windenergie, aangevuld met een beetje zonne-energie.
Veel Europese landen zijn traditioneel afhankelijk van (Russisch) gas. Duitsland en Italië zijn grote afnemers en sommige kleine landen, zoals Estland en Letland, krijgen bijna al hun gas uit Rusland.
“Als Rusland de gaskraan dichtdraait, zal Europa gedwongen worden zijn verbruik met 30% te verminderen” De dreiging dat de Russische gaskraan wordt dichtgedraaid, neemt met de dag toe door de aanhoudende EU-sancties tegen Moskou.
De Rijksoverheid wil de CO2-uitstoot verminderen door over te stappen op duurzame energie. Daarom kunt u vanaf 2050 in principe niet meer koken op gas of stoken op aardgas. Dan kan dit alleen nog met duurzame installaties. Voor de aankoop van deze installaties kunt u subsidie krijgen.
Het gas heeft een speciale samenstelling (laagcalorisch) wat voor extra problemen zorgt. Onder België liggen vandaag twee aparte gasnetten: een voor laagcalorisch gas en een voor het normale (hoogcalorisch). Als er straks normaal aardgas door het 'Nederlandse' gasnet moet, zijn aanpassingen nodig.
De energieprijzen in België zijn sinds mei 2020 sterk aan het stijgen. In mei 2020 bedroeg de gemiddelde prijs voor elektriciteit € 848,07 per jaar en voor aardgas € 926,88. Iets meer dan twee jaar later, in augustus 2022, lag de prijs voor elektriciteit op € 2.154 per jaar en voor aardgas op € 5.143 per jaar.
Na het onderhoud aan de Nord Stream 1 is de gaslevering door de Duits-Russische gasleiding weer gestart. De chef van de Duitse toezichthouder op de energiemarkt Klaus Müller tweette dat er de eerste twee uren zo'n 530 gigawattuur per dag doorheen stroomt, wat neerkomt op zo'n 30 procent van de maximum capaciteit.
Per 1 januari 2021 bedraagt de totale ontdekte gasvoorraad in ontwikkelde en niet ontwikkelde voorkomens samen 138,2 miljard Nm3. De reserves van totaal 92,4 miljard Nm3 bestaan voor 6,6 miljard Nm3 uit reserves in het Groningenveld en 85,8 miljard Nm3 in de overige (kleine) velden.