Die beginvoorraad van oöcyten, de eicelvoorraad of ovariële reserve, wordt tijdens het intra-uteriene leven opgebouwd (tijdens de groei van de baby in de baarmoeder) en krimpt daarna gestaag tot aan de menopauze. Tijdens het leven van een vrouw eindigen slecht 300 tot 400 follikels in een eisprong.
Wij streven naar een follikelaantal van rond de 8 à 10 (verdeeld over beide eierstokken). Dit is echter niet voor iedere vrouw haalbaar, zelfs niet met de maximale dosering FSH. Het aantal follikels waarbij een punctie kan worden afgesproken varieert van een minimum van 3 en een maximum van ± 20 follikels.
Een follikel is een met vocht gevuld blaasje. Het vocht bestaat uit hormonen en voedingsstoffen die goed zijn voor de eicel. Door deze 'voeding' kan een eicel zich ontwikkelen tot een rijp eitje. Iedere maand groeien er per eierstok zo'n tien follikels.
Bij de behandeling is het de bedoeling ongeveer 10 eiblaasjes (follikels) te kunnen aanprikken uit de eierstok (ovarium), met als doel zo'n 8-10 eicellen (oocyten) te verkrijgen. Hiervoor is het nodig extra hormonen toe te dienen om zoveel mogelijk eiblaasjes te laten groeien. Dit noemen wij de stimulatiefase.
Bij elke cyclus groeien er meerdere follikels, maar er is slechts één enkele follikel die openbarst. Deze follikel heet ook wel de dominante follikel. Bij het openbarsten vindt de eisprong plaats. De eiblazen die groeien maken het vrouwelijk hormoon oestrogeen aan.
Er zijn zeker dingen die men kan doen om de kwaliteit van de eicellen te maximaliseren en de vruchtbaarheid te verbeteren. Een evenwichtig dieet, niet roken, lichaamsbeweging en een goed gewicht (BMI 18 tot 24,9) zijn de best mogelijke voorbereiding.
In het kort. Als je net voor je eisprong om de 2 tot 3 dagen vrijt en na 1 jaar nog niet zwanger bent, kun je uitzoeken hoe dat kan komen. Je kunt testen of je een eisprong hebt: door je temperatuur elke dag te meten of met een urinetest. De huisarts kan testen of je een soa hebt gehad.
Om de kans op zwangerschap te verhogen streven we bij IUI meestal naar de ontwikkeling van 2 rijpe eicellen.
Na drie IVF-behandelingen is de kans op de geboorte van een kind gemiddeld 40 tot 50 procent. Bij ongeveer de helft van alle paren die IVF-behandelingen ondergaan, leidt IVF niet tot een zwangerschap.
Ga niet werken op de dag van de punctie, maar gun je lichaam rust. Neem als je nog pijn hebt paracetamol. Als dit onvoldoende werkt, neem dan contact op met het ziekenhuis.
Een pasgeboren meisje beschikt over ongeveer 1 miljoen eicellen. Met deze “voorraad” moet ze het stellen. Helaas beginnen ze al van bij de geboorte af te sterven, zodat er tegen de puberteit nog zo'n 400.000 over zijn. Bij de menopauze blijven er nog maar enkele tientallen over.
Soms knapt het eiblaasje niet. De eicel blijft dan langer aanwezig in het eiblaasje. In medische termen wordt dit een persisterend follikel genoemd. Het eiblaasje blijft dan doorgaan met het maken van oestrogenen waardoor het slijmvlies in de baarmoeder blijft groeien en niet goed uitrijpt.
Echoscopisch onderzoek
Om de eierstokken te kunnen beoordelen, wordt er een inwendige (vaginale) echo gemaakt. Normaal zien we per eierstok 3 tot 8 follikels. Bij PCOS zijn er meer dan 12 follikels per eierstok te zien.
Onderzoek wijst echter wel uit dat de gemiddelde vrouw rond haar dertigste levensjaar nog maar 12% van haar totale eicelvoorraad beschikbaar heeft. Dit klinkt als heel weinig, maar als we uitgaan van 1 miljoen bij de start zijn dat alsnog 120.000 eicellen!
Het duurt ongeveer 10-14 dagen voordat de dominante follikel rijp is. De follikel heeft dan een doorsnede van ongeveer 25 millimeter. In dit stadium is de eicel los van de follikelcellen en zweeft de eicel in het vocht van de follikel.
De eierstokken herbergen samen zo'n 250.000 eicellen. Eén keer per maand laten de eierstokken een eicel vrij. Dat noemen we de eisprong.
Na de punctie kunnen de eierstokken erg opgezet zijn en kunnen de kleine bloedvaten in de buik meer vocht doorlaten dan normaal.
Ivf-traject is zwaar
Het gebruik van hormonen, de punctie, het terugplaatsen van het embryo en de tegenvallers als er geen zwangerschap ontstaat, kunnen zwaar zijn. Daarnaast zijn er ook gezondheidsrisico's voor zowel de vrouw als het kind.
Voor een IVF- behandeling is altijd een medische indicatie nodig. Je zorgverzekeraar vergoedt vanuit de basisverzekering drie IVF-behandelingen per zwangerschap met een duur van tenminste 12 weken na de terugplaatsing van het embryo. Ook een afgebroken behandeling telt als een behandeling.
Soms is opname in het ziekenhuis nodig. Als er te veel eiblaasjes zijn gegroeid, raadt de arts u af om zwanger te raken. Dan zal de IUI niet doorgaan en krijgt u het advies om geen gemeenschap te hebben. Van de hormonen die gebruikt worden bij IUI is geen verhoogd risico op het ontstaan van kanker bekend.
De kans op een zwangerschap door middel van IUI ligt gemiddeld rond de 10% per poging, want de bevruchting moet nog plaatsvinden. Daardoor zijn vaak meerdere IUI-behandelingen nodig. 25% van de stellen die IUI hebben ondergaan waren na 3-6 behandelingen zwanger.
De kans dat een IUI-behandeling tot een zwangerschap leidt, ligt tussen de 6-10% per behandeling. Als alle behandelingen samen worden genomen, ontstaat bij 20-30% van de paren die met IUI-behandeling starten een zwangerschap.
Dit is een algemeen klinisch onderzoek, met speciale aandacht naar tekenen van hormoondeficiëntie of andere problemen die de vruchtbaarheid kunnen beïnvloeden. De fertiliteitsarts zal ook een gynaecologisch onderzoek uitvoeren naar eventueel afwijkingen van de reproductieve organen.
Je hebt de meeste kans om zwanger te worden als je een paar keer vrijt in de 6 dagen voor je eisprong. De eisprong is 2 weken voordat je ongesteld wordt. De meeste vrouwen die dit doen zijn dan in 1 jaar zwanger.
Blijf nog even liggen na de seks
Voor velen nog steeds een fabeltje, maar steeds meer onderzoeken wijzen uit het dat helpt: een kwartiertje blijven liggen na het vrijen. Desnoods met een kussentje onder je kont. Zo geef je de spermacellen de kans om de baarmoeder in te glijden.