Behalve het Standaardfries heeft het Fries ook een aantal dialecten: het Kleifries, Woudfries en Zuidwesthoeks hebben daarvan het grootste aantal sprekers. Kleinere groepen spreken of spraken Aasters (op Terschelling), Hindeloopers, en Schiermonnikoogs.
De Nederlandse Gebarentaal (NGT) en de Friese taal in de provincie Fryslân zijn allebei door de wet erkend in Nederland.Het Fries is de tweede officiële taal in de provincie Fryslân. Op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba (BES-eilanden) zijn naast Nederlands ook Papiaments en Engels erkend als officiële talen.
De variëteit die in Nederland wordt gesproken wordt wetenschappelijk aangeduid als Westerlauwers Fries, buiten Nederland vaak als Westfriesisch of West Frisian, maar in Nederland verwijst de naam West-Fries naar het dialect van de regio West-Friesland in Noord-Holland.
De Syntactische Atlas van de Nederlandse Dialecten, afgekort de SAND, behandelt de zinsbouw in 267 Nederlandse dialecten. De Morfologische Atlas van de Nederlandse Dialecten, afgekort de MAND, gaat over woordvorming in 613 Nederlandse dialecten.
Tegenwoordig vinden we de Friezen vooral in onze provincie Friesland. Ze hebben daar hun eigen vlag, hun eigen sporten, en vooral ook hun eigen taal. Het Fries, oftewel (in het Fries) het Frysk. Het Fries is in Friesland een verplicht vak op de basisschool en driekwart van de bevolking spreekt het dan ook.
Hoewel het Fries en het Nederlands dezelfde vooroudertaal hebben, zijn het toch echt verschillende talen. Het Fries heeft veel meer gemeen met de Engelse talen dan met het Nederlands.
Oudfriese rechtsteksten zijn overgeleverd vanaf de 13e eeuw. In tegenstelling tot het Nederlands waar de periode van het Oudnederlands in de 12e eeuw eindigt, spreekt men in het geval van het Fries tot rond 1550 van Oudfries.
In Nederland verstaat men er de meeste dialecten van Noord-Holland, Zuid-Holland en soms ook Utrecht onder, en vaak ook het Standaardnederlands.
Reputatie. Haarlem heeft de reputatie dat het de plaats is waar het zuiverste, het minst van de norm afwijkende Nederlands gesproken wordt.
Landen met veel verschillende talen zijn de Verenigde Staten (176), Brazilië (192), China (202), Australië (235), India (398) en Indonesië (731). Maar de absolute nummer één in dit lijstje is Papoea-Nieuw-Guinea.
Fries - MEERTALIGHEID EN TAALSTOORNISSEN. Het Fries is een West-Germaanse taal, net als het Nederlands, het Engels en het Duits. Het Fries lijkt meer op het Engels, terwijl het Nederlands meer op het Duits lijkt.
Nog steeds zijn er ongeveer achtduizend Friestaligen in dit gebied, maar hun taal is verdeeld in zes onderling sterk verschillende dialecten, die Noord-Fries genoemd worden en overigens voor een Nederlandse Fries nauwelijks te verstaan zijn.
Het Fries is naast het Nederlands een officiële taal in de provincie Fryslân. U kunt de taal in de provincie gebruiken in bijvoorbeeld een kinderopvang, gastouderopvang of school. Ook mag u in de rechtbank de Friese taal gebruiken.
Nederlands is geen makkelijke taal om te leren maar zeker niet de moeilijkste. Het ligt er aan welke talen je als spreekt, iemand die Engels spreekt zou niet zo'n moeite hebben met Nederlands, maar als je bijvoorbeeld alleen Japans spreekt dan wordt het al een stuk lastiger.
Het Fries is een oude taal, ouder dan het Nederlands, die in de 16e en 17e eeuw in de verdrukking raakt als vanuit Holland het Nederlands oprukt, vertelt Riemersma, die promoveerde op tweetaligheid. In de 19e eeuw ontstaat een emancipatiebeweging. In 1907 volgt een eerste subsidie voor de Friese taal.
Het mooiste Nederlands spreekt men volgens Nederlanders in de stad Haarlem, dicht bij Amsterdam, en volgens Vlamingen in de provincie Antwerpen. Het lelijkste in Friesland en in de stad Antwerpen.
Mythe over het ABN
De kleurloosheid van het ABN blijkt ook uit het feit dat Nederlanders menen dat 'het beste Nederlands' gesproken wordt in Haarlem – de Harmen Siezen onder de Nederlandse steden.
Het Nederlands lijkt meer op het Duits dan op het Frans. Daarom hebben de meeste Nederlandstaligen ook minder moeite om Duits te begrijpen dan Frans.
De verschillen in status tussen het Fries en het Limburgs zijn kortom historisch en niet taalkundig van aard. Waarom het Fries wel en het Limburgs niet als officiële taal in Nederland is erkend, heeft te maken met tijdsgeest, identiteit en mentaliteit.
Het Nederlands is het vaakst de voertaal in de provincie Utrecht en het minst vaak in Limburg, waar net iets minder dan de helft in het Nederlands communiceert. Van de Friezen spreekt 40 procent thuis voornamelijk Fries, van de Limburgers 48 procent Limburgs.
Het Fries wordt vooral gesproken op het vasteland van de Nederlandse provincie Friesland. In de Stellingwerven in het zuidoosten, oostelijke Kollumerland in het noordoosten en het Bildt, de oude monding van de Middelzee in het noorden, spreekt men een streektaal.
Naar huidige inzichten stammen de tegenwoordige Friezen niet af van de Frisii van Tacitus, maar van landverhuizers uit de 5e en 6e eeuw die de kust van Nederland en Duitsland koloniseerden. Er is geen aantoonbaar bewijs voor continuïteit in de bewoningsgeschiedenis van het noorden van Nederland.
Van de Friezen spreekt 40 procent in het Fries, van de Limburgers 48 procent in het Limburgs.