Volgens de normen werk- en rusttijden (1 april 2007) uit de arbeidstijdenwet, mag een reeks diensten van maximaal 7 dagen achtereenvolgens gewerkt worden. Hier mag bij CAO van afgeweken worden tot maximaal 8 dagen. Dat is onafhankelijk van de grootte van het contract.
Je mag maximaal 12 uur per dag en niet meer dan 60 uur per week werken. Ben je 16 of 17, dan mag je gemiddeld 40 uur per week werken. Je mag niet iedere week 12 uur per dag (het maximale aantal uur) werken. Over een periode van 4 weken mag je gemiddeld 55 uur per week werken.
De Arbeidstijdenwet bevat geen voorschriften over het maximale aantal te werken weekenden per jaar. De Arbeidstijdenwet bevat wel regelgeving met betrekking tot zondagarbeid: Op zondag wordt geen arbeid verricht, tenzij het tegendeel is bedongen en uit de aard van de arbeid voortvloeit (zoals in de gezondheidszorg).
Rusttijden. Uw werknemer heeft volgens de wet recht op de volgende rusttijden: Na een werkdag mag een werknemer 11 uur achter elkaar niet werken. U mag de rusttijd één keer per 7 dagen inkorten tot 8 uur, maar alleen als het nodig is.
Je bent niet verplicht om in het weekend te werken. Behalve als je dit vooraf met je werkgever hebt afgesproken. Werk je wel in het weekend, dan heb je ieder jaar recht op tenminste 13 vrije zondagen. Je mag in ieder geval weigeren om meer dan 40 zondagen te werken.
Maximaal aantal uren werktijd
Over een periode van 4 weken mag u gemiddeld 55 uur per week werken. Bij cao of bedrijfsregeling mag hiervan worden afgeweken, maar u mag nooit meer dan 60 uur per week werken. Over een periode van 16 weken mag u gemiddeld maximaal 48 uur per week werken.
Heeft u een cao (of bedrijfsregeling) waarin iets is geregeld over pauzes? Dan mag er in die cao van de wet worden afgeweken. Maar geldt nog steeds: minimaal 1 pauze van 15 minuten na 5,5 uur werken. U mag een werkdag niet beginnen of eindigen met een pauze.
Als u minder dan 5,5 uur per dag werkt, heeft u geen wettelijk recht op pauze, al kunt u die vaak wel nemen in overleg met uw manager. Werkt u dagelijks langer dan 5,5 uur, dan heeft u een pauze van minimaal 30 minuten.
Uw werkgever mag uw werktijden veranderen als dit in uw contract, cao of bedrijfsregeling staat. Deze afspraak heet een wijzigingsbeding. Het betekent dat uw werkgever zonder uw toestemming uw werktijden mag veranderen. Hij moet daar wel een belangrijke reden voor hebben, bijvoorbeeld een verplichte reorganisatie.
Regels over pauzes
Duurt een dienst 10 uur of meer, dan moet je de werknemer drie pauzes van minimaal 15 minuten geven (of één pauze van 45 minuten). In cao's mag overigens van deze pauzeregeling worden afgeweken. Check daarom altijd wat er in de cao voor jouw bedrijfstak staat.
Een normale werkdag duurt 7,5 uren. En een normale werkweek kent 5 dagen á 7,5 uur, oftewel 37,5 uur. Het maximaal aantal te werken uren per loonperiode van 4 weken bedraagt 170 uur. Er kan 7,5 uur gewerkt worden tussen 6.00 uur 's ochtends en 19.00 uur 's avonds (tenzij er in ploegendiensten wordt gewerkt).
U mag maximaal 12 uur per dag met een maximum van 60 uur per week werken. Werkt u voor een langere periode, dan ligt het maximaal aantal uren lager. Hier moeten al uw werkgevers zich aan houden.
De Wet flexibel werken (voorheen Wet aanpassing arbeidsduur) maakt het mogelijk meer of minder uren te werken. U kunt een verzoek daartoe uiterlijk 2 maanden van tevoren indienen bij uw werkgever. Voor zo'n verzoek moet u minstens een half jaar in dienst zijn. Uw werkgever moet akkoord gaan met uw verzoek.
Uw reistijd tussen huis en werk (en terug) telt niet als werktijd. Behalve als u activiteiten uitvoert in opdracht van uw werkgever.
Voor elke keer dat u gevraagd wordt om te komen werken en ook daadwerkelijk aan het werk bent gegaan, moet u minimaal 3 uur loon uitbetaald krijgen. Dus ook als u bijvoorbeeld als oproepkracht door uw werkgever voor 1 of 2 uur wordt opgeroepen.
Werknemers van 55 jaar en ouder kunnen niet worden verplicht tot overwerk.
Geldt de middagpauze als arbeidstijd? En wordt voor deze tijd ook loon betaald? In principe geldt een middagpauze niet als arbeidsduur en zal een werknemer er ook niet voor worden betaald. Enkel de tijd waarin medewerkers ter beschikking staan van de werkgever wordt immers als arbeidsduur beschouwd.
Wanneer je langer dan 5,5 uur werkt, heb je recht op minimaal 30 minuten pauze. Werk je langer dan 10 uur, dan heb je recht op 45 minuten pauze. In een cao mag van deze regeling worden afgeweken. In uitzonderlijke situaties mag je werken zonder pauze te nemen.
Werknemers hebben volgens de Arbeidstijdenwet recht op een pauze van een halfuur wanneer zij 5,5 uur of meer op een dag werken. Dit mag ook twee keer een kwartier pauze zijn. Pauzes van korter dan een kwartier mogen wettelijk niet als pauzetijd worden gerekend.
Monitoring van personeel is ook niet altijd verboden. Maar werkgevers moeten daarbij wel rekening houden met de privacy van de werknemers. Hun recht op privacy geldt namelijk net zo goed op de werkvloer als daarbuiten. Werkgevers mogen daarom hun werknemers niet zomaar volgen.
Algemeen principe
Elke werknemer heeft per tijdvak van 24 uren, d.w.z. tussen twee dagelijkse arbeidsprestaties, recht op een rustperiode van tenminste 11 opeenvolgende uren (artikel 38ter, §1 van de Arbeidswet van 16 maart 1971).
Overwerken is niet verplicht
In de wet staat niets over overwerk. Maar je werkgever kan en mag verwachten dat je soms overwerkt. We raden dus aan overwerk niet meteen te weigeren. Je werkgever laat je vast ook wel eens wat eerder naar huis gaan om een persoonlijke reden.
Rusttijd na een nachtdienst
Na een (vroege of late) nachtdienst die 12 uur heeft geduurd, volgt een rust van minimaal 12 uur. Na een reeks van 3 of meer nachtdiensten mag een werknemer minimaal 46 uur niet werken.
Het noodzakelijkheidscriterium houdt in dat je als werkgever zelf beoordeelt of een medewerker een mobiele telefoon nodig heeft om zijn werk naar behoren te kunnen doen. Is dat volgens jou het geval, dan mag je de telefoon verstrekken. De medewerker kan deze zowel zakelijk als privé gebruiken.