Per jaar komt meer dan 11 miljoen ton plastic afval in zee terecht. Het plastic dat in de zeeën terechtkomt verteert niet. Het valt uit elkaar in steeds kleinere stukjes, die ook nog eens steeds giftiger worden. Door al die kleine deeltjes plastic in het water veranderen de oceanen in een plastic soep.
Zwerfafval op land en in water heeft negatieve gevolgen voor de leefbaarheid en het milieu. Het vervuilt en trekt ongedierte aan.Daarnaast eten dieren het afval op of raken erin verstrikt. Veel afval belandt ook in zee.
Afval gescheiden inzamelen en recyclen is aantoonbaar veel beter voor het milieu dan alles bij elkaar inzamelen en verbranden. Afzonderlijk transport levert nauwelijks extra CO2-uitstoot op. En afvalverbranding levert weliswaar energie, maar zorgt per saldo voor extra CO2-uitstoot en verlies van grondstoffen.
Bronnen van zwerfvuil
Het zwerfafval op land bestaat vooral uit voedsel- en drankverpakkingen. Van het strandafval in Nederland komt 44% van de scheepvaart en visserij. 30% komt vooral door strandtoerisme. Van de andere 26% is de herkomst onbekend of niet duidelijk.
Zwerfafval is bijzonder slecht voor mens, dier en milieu. Zwerfafval heeft als kenmerk dat het niet uit zichzelf afbreekt en hierdoor tientallen jaren in het milieu aanwezig blijft. Vogels, vissen en andere dieren zien vaak het afval aan als voedsel en dit heeft allerlei gevaarlijke gevolgen van dien.
Afvalverbrandingsinstallaties stoten veel CO2 uit. De drie grootste afvalverbranders komen zelfs voor in de top-10 van Nederlandse bedrijven die het meeste CO2 uitstoten: Attero, AVR en HVC stoten elk ongeveer 1,5 miljoen ton CO2 per jaar uit (Groene Amsterdammer 2017).
Producten zoals plastic bestek, drinkflessen, sigarettenpeuken of wattenstaafjes zijn goed voor bijna de helft van alle zwerfvuil.
Gemiddeld is groente- en fruitafval in de natuur na een aantal maanden helemaal verdwenen. Ook papieren producten als kranten of tissues verteren over het algemeen goed, hoewel het wel enkele jaren duurt voordat ze volledig zijn afgebroken.
De boetes voor het op straat gooien van afval gaat stapsgewijs omhoog. Op de eerste overtreding staat een boete van 140 euro, op de tweede 280 euro of drie dagen werkstraf, op de derde 420 euro of vijf dagen werkstraf plus een boete van 140 euro.
Van je gescheiden afval worden allerlei nieuwe producten gemaakt. Recyclen scheelt grondstoffen, bespaart energie en zorgt voor minder CO2-uitstoot. Je afval in de juiste bak gooien heeft dus zin!
Sommige metalen zijn nog geld waard, denk aan zinken dakgoten en koperen of loden leidingen. Die kun je naar een oud-ijzerhandel of schroothandelaar brengen. Maar je mag ze ook naar de milieustraat brengen. Zie ook Grofvuil en Bouwmateriaal, sloopafval en puin.
Hoe meer afval er wordt weggegooid, hoe meer er ook zal moeten worden afgebroken.Dit proces kost veel energie en veroorzaakt een schadelijke uitstoot voor het milieu. Daarom is duurzaam omgaan met afval erg belangrijk om een positieve bijdrage aan onze wereld te leveren.
Tips om zwerfafval tegen te gaan
Gooi afval altijd in een afvalbak en niet op de grond. Dit geldt ook voor kleine dingetjes zoals kauwgom, peuken, tissues en fruitschillen. Neem plastic flesjes mee en lever het in als statiegeld. Doe mee met locale en landelijke opschoonacties.
Zoals je ziet, krimpt het klokhuis van de appel het snelst. Appels zijn inheemse vruchten, dus daar weten ons klimaat en onze bodem wel raad mee. De rest van het fruit(afval) doet er beduidend langer over om te composteren ... Bananen- en sinaasappelschillen kunnen zelfs tot wel twee jaar blijven liggen.
Plastic heeft een nare eigenschap: het vergaat niet. In de natuur of in zee valt het langzaam uit elkaar in steeds kleinere stukjes, maar het blijft plastic. Dieren kunnen plastic niet verteren, als ze het opeten kunnen ze er dood van gaan.
Ook een bananenschil blijft nog aardig lang circuleren in de natuur. Doordat de schil het taaie cellulose bevat, bedraagt de afbraaktijd 1 jaar. Een ander product waarvan je niet verwacht dat het zo lang duurt, is een papieren zakdoek. Deze zal bijvoorbeeld al snel een maand rondzwerven, voordat hij is afgebroken.
Maar de grootste boosdoener is vuilnis dat van straten via de rivieren naar zee stroomt. Ook komt er veel zwerfvuil van vuilstortplaatsen dat in rivieren lekt of van stortplaatsen die zelfs direct aan zee liggen. Een groot deel van dit afval bestaat uit plastic.
Als we kijken naar de landen die verantwoordelijk zijn voor de grootste hoeveelheid plastic productie, staat China bovenaan de lijst. China is verantwoordelijk voor 32% van de wereldwijde productie van plastic materialen in 2021 en is daarmee veruit de grootste plasticproducent ter wereld.
Het Metaal zou minimaal 50 jaar blijven liggen, het kauwgom minimaal 20 jaar en het houten ijsstokje blijft 1-5 jaar en het karton/papier zou tenminste 6 maanden blijven.
Het 'echte' restafval verdwijnt in de verbrandingsoven, gestookt met aardgas. Als de temperatuur hoger is dan 850 graden Celsius gaat het afval in de oven en de gaskraan dicht. De lucht (zuurstof) voor de verbranding wordt aangezogen uit de afvalbunkers en door het rooster geblazen.
In Nederland verbranden we restafval van huishoudens en ander niet-recyclebaar afval meestal in afvalverbrandingsinstallaties (AVI's). Van dit afval is een deel biomassa, zoals papier en etensresten die in het restafval terecht zijn gekomen. Dit deel is niet meer op een andere manier te verwerken.
Plastic dat je in de grijze vuilnisbak gooit, eindigt in de meeste gemeenten in de verbrandingsoven van de afvalenergiecentrale. Alleen in gemeenten met nascheiding, wordt het plastic achteraf uit dit restafval gehaald om gerecycled te worden.