Degene die u in zijn of haar “normale” doen kent, is nu onrustig en het is moeilijk een gesprek te voeren. Deze toestand van verwardheid wordt ook wel “delier” of “ijlen” genoemd.
Wat is ijlen? Een andere benaming voor ijlen is delier of koortsdelier. Door hoge koorts, een ernstige ziekte of na een operatie heeft de patiënt dan te maken met lichte waandenkbeelden. Ijlen is niet gevaarlijk, maar kan wel angst oproepen, vooral bij kinderen of bij de mensen die de zieke bijstaan.
Iemand is verward, praat vaak warrig en kan de aandacht er niet bij houden. Plotseling is het gedrag van uw naaste anders dan u gewend bent: opgewonden en onrustig. Of juist stil en teruggetrokken. Delier komt vooral voor bij ouderen, vooral tijdens een ziekte of na een operatie.
Dit kan onverwachts in een paar uur of in een paar dagen gebeuren. Meestal komt een delier door een ziekte, na een operatie of door medicijnen. Een delier komt regelmatig voor bij kinderen in het ziekenhuis. Als ouder merkt u vaak als eerste dat uw kind zich anders gedraagt dan u gewend bent.
Een delier ontstaat als het de hersenen niet meer lukt om alle prikkels, die van binnen en buiten het lichaam de hersenen binnenkomen, samen te voegen tot één verhaal. Ze kunnen niet meer van alle informatie een logisch beeld van de werkelijkheid maken. Een delier komt meestal voor bij mensen die al ziek zijn.
Een delirium (delier) is een plotse verwardheid die ontstaat door een verstoring van de normale werking van de hersenen. Deze verwardheid wordt uitgelokt door een lichamelijke oorzaak of overmatige stress.
Nee, een delier is op zichzelf niet dodelijk. Het is vooral de combinatie met de omstandigheden die kunnen bijdragen aan het voortijdig overlijden van degene die een delier krijgt.
Degene die u in zijn of haar “normale” doen kent, is nu onrustig en het is moeilijk een gesprek te voeren. Deze toestand van verwardheid wordt ook wel “delier” of “ijlen” genoemd. Delier betekent trouwens letterlijk: “ontspoord”.
Een delier dat niet wordt herkend, kan flinke gevolgen hebben. Zo kunnen er meer complicaties ontstaan, met een langer verblijf in het ziekenhuis als resultaat. Ook is er na het doormaken van een delier een grotere kans op overlijden en op blijvend cognitief verlies en lichamelijke achteruitgang.
Stil delier (ook wel: apatisch of hypoactief delier)
Kenmerkend is dat iemand niet of niet normaal reageert. Dit ligt aan angst door de waanideeën en hallucinaties. Juist daarom durft iemand niets meer te doen of te zeggen. Een onrustig en stil delier komen soms ook samen bij één persoon voor.
Ouderen op de intensive care lopen een groot risico om een delier, ofwel acute verwardheid, te krijgen. Dat kan leiden tot verschijnselen van dementie of deze verergeren.
Een operatie, een infectie (luchtwegen, urinewegen), stoornissen in de stofwisseling of hormoonhuishouding, maar ook het gebruik van bepaalde medicijnen of een botbreuk kunnen een delier uitlokken. Het plotseling stoppen met alcohol, slaap- of kalmeringsmiddelen of nicotine kan ook tot een delier leiden.
Dat is deels te wijten aan je biologische klok. De biologische klok reguleert namelijk niet alleen je slaap, maar ook je immuunsysteem. Het immuunsysteem wordt geactiveerd bij ziekte, waarbij infectie-vechtende cellen een variatie aan chemicaliën loslaten die de infecties bestrijden.
Meestal duurt een delier enkele dagen tot weken, soms duurt het langer. Vooral oudere patiënten hebben kans op een langer (dan een maand) durend delier. De aanwezigheid van een delier kan wijzen op een ernstige acute lichamelijke ziekte, waarvoor snel medisch ingrijpen noodzakelijk is.
Een delier leidt vaak tot een langer verblijf in het ziekenhuis, veroorzaakt een grotere kans op het ontwikkelen van dementie en geeft een groter risico op voortijdig overlijden. Bovendien blijken deze patiënten zichzelf minder goed te kunnen redden na hun opname.
Symptomen zoals desorientatie, wanen en hallucinaties zijn kenmerkend voor beide, al wordt psychose meer gekenmerkt door auditieve hallucinaties en delier door visuele hallucinaties. Tenslotte komt psychose meer voor bij jongere mensen terwijl een delier meer voorkomt bij oudere mensen.
Acuut optredende verwardheid kan binnen enkele uren tot dagen ontstaan. Meestal als gevolg van lichamelijke problemen, bijvoorbeeld een infectie. Deze vorm van verwardheid wordt ook wel delirium of delier genoemd.
Ook sommige medicijnen kunnen een delier veroorzaken, een operatie of narcose kan ook de oorzaak zijn. Een delier is een ernstige ziekte omdat het kan leiden tot slechter eten en drinken, vallen en gevaarlijk gedrag.
Een delirium is een tijdelijke stoornis die soms grote gevolgen kan hebben. Hierbij kan gedacht worden aan toegenomen onrust en kans op vallen, immobiliteit, langere periode van geheugenstoornissen en een langere ziekenhuisopname. Mensen met een delirium weten meestal zelf niet dat ze verward zijn.
gedrag: delirante patiënten gedragen zich vaak anders dan normaal gesproken. Hun gedrag is niet doelgericht, vaak impulsief en soms zeer ongepast, vrijpostig of zelfs agressief.
Bij vasculaire dementie kan het verloop geleidelijk of juist plotseling gaan. Personen met vasculaire dementie kunnen plotseling achteruitgaan door een beroerte of een reeks kleine beroertes (TIA's). Zolang er zich geen nieuwe beroertes voordoen, kan iemand daarna weer een tijd stabiel blijven.
Dementie verloopt nooit plotseling zo snel dat de patiënt van de en op de andere dag veel verder achteruit gaat en zomaar verward en onrustig is. Acute dementie bestaat niet! Er is dan wat anders aan de hand. Een delier is een teken dat de verzorging van hersenen met bloed en zuurstof niet meer goed verloopt.