Slechtziendheid houdt in dat u een lage gezichtsscherpte heeft, een verkleind gezichtsveld ervaart of overgevoelig bent voor licht. U ziet bjvoorbeeld donkere vlekken of u kunt alleen zien wat recht voor u staat. Bij de meeste slechtziende mensen verergeren de klachten of symptomen.
Slechtziendheid betekent dat iemand minder dan 30 procent ziet of een gezichtsveld heeft dat kleiner is dan 30 graden. Een normaal gezichtsveld is 140 graden. De visuele beperking kan niet worden gecorrigeerd door het dragen van een bril of contactlenzen.
De meest voorkomende oorzaken van slechtziendheid zijn maculadegeneratie, diabetische retinopathie en glaucoom. Door de beschadiging aan het netvlies of de oogzenuw kan dan geen scherpe afbeelding meer verkregen worden.
Slechtziende leerlingen hebben veel baat bij een goed contrast. Welke kleuren hebben een goed contrast? Bijvoorbeeld wit op zwart, of zwart op wit. Maar ook zwart op geel of geel op zwart zijn veelgebruikte combinaties.
Bij een score van 30% (0,3) of minder is iemand officieel slechtziend. Bij een score van minder dan 5% spreken we van blindheid. Wereldwijd vormt glaucoom (waarbij er een verhoogde oogdruk is) een van de belangrijkste oorzaken van slechtziendheid.
UV-licht kan zeer belastend zijn voor uw ogen – niet alleen op zonnige dagen, ook wanneer het buiten bewolkt is. UV-straling is niet te vermijden. Daarom bevatten zonnebrandmiddelen en veel moisturizers UV-bescherming.
Om te mogen rijden moet de gezichtsscherpte van uw beste oog minimaal 0,8 zijn. En van uw slechtste oog moet de gezichtsscherpte minimaal 0,1 zijn. Als u met 1 oog minder gaat zien dan 0,1 en u al een groot rijbewijs heeft, dan mag u tot 3 maanden niet rijden. U kunt dan het beste naar uw oogarts voor advies.
Wat houdt voldoende kleurcontrast in? Kleurcontrast is het helderheidsverschil tussen twee kleuren. WCAG 2.1 raadt een minimumwaarde van 4,5:1 aan voor teksten van gemiddelde grootte en 3,0:1 voor grote teksten (vanaf 18pt of 14pt vet).
De visus (Snellen-visus) wordt dan uitgedrukt in een getal. Een gemiddeld oog ziet 1.0 (100%). Sommige ogen zien meer dan normaal, bijvoorbeeld 1.2 (120%) of 1.6 (160%). Een oog dat minder ziet dan normaal ziet bijvoorbeeld 0.8 (80%), 0.6 (60%), 0.5 (50%), 0.4 (40%), 0.3 (30%), 0.2 (20%), 0.1 (10%) of 0,05 (5%).
Verlies van perifeer zicht – u ziet niets aan een kant of boven/onder ooghoogte. Het centrale gezichtsvermogen blijft intact. Nevelig zicht – uw gezichtsveld lijkt bedekt te zijn met een laagje folie. Wazig zicht – objecten van dichtbij en veraf zijn onscherp.
Er zijn verschillende oorzaken voor aangeboren blindheid of slechtziendheid. We noemen er hier een paar. Soms gaat het om ziektes die erfelijk zijn zoals amaurosis congenita van Leber. Of die soms erfelijk zijn, zoals aangeboren staar.
Bijziendheid uitgelegd
Als u bijziend bent ziet u dichtbij goed, terwijl u veraf juist wazig ziet. Dit wazige zicht komt omdat uw oog in de (as)lengte zo sterk groeit dat de afbeelding waar u naar kijkt niet meer óp het netvlies afgebeeld wordt, maar ervóór.
Mensen die sterk bijziend zijn (een sterkte van -6 of meer), hebben daardoor op latere leeftijd een verhoogd risico op complicaties zoals maculadegeneratie, glaucoom of staar. Dit zijn oogziekten waarbij het gezichtsvermogen sterk achteruitgaat. Sommige patiënten worden zelfs helemaal blind.
Correctie van verziendheid met brillenglazen
Een patiënt met glazen van +6 ziet dus op het netvlies een beeld dat ongeveer 12% groter is dan het beeld van een persoon die niet brildragend is. Bij hoge sterktes kan door de glazen vervorming van het beeld optreden.
Als u plotseling met één oog niet kunt zien, mag u tijdelijk niet rijden. Uw hersenen hebben tijd nodig om te wennen aan kijken met één oog. Dit geldt ook als u één oog moet afdekken omdat u dubbelziet. Na minimaal 3 maanden mag u weer rijden.
Percentage: De gezichtsscherpte kan ook worden uitgedrukt in percentages of decimalen, bijvoorbeeld 80% (0,8), 100% (1,0) of 120% (1,2). In dit systeem betekent 100% of 1,0 het gemiddelde zicht. 200% of 2,0 is de hoogst mogelijke waarde en wijst op een zeer scherp zicht, ver boven het gemiddelde.
Een combinatie van kleuren is over het algemeen prima wanneer deze niet lastig is voor kleurenblinden. Blauw/oranje is bijvoorbeeld een veelvoorkomend palet dat geschikt is voor kleurenblinden. Blauw/rood of blauw/bruin kan ook best werken.
Gezichtsscherpte en gezichtsveld
Hoe eerder u de borden kunt lezen, des te veiliger rijdt u. Een normale gezichtsscherpte, al dan niet gecorrigeerd door contactlenzen of een bril, ligt tussen de 0,8 (80%) en 1,5 (150%). Met het gezichtsveld ziet u dingen waar u niet gericht naar kijkt.
Uw patiënt moet een minimale visus van 0,5 met één of twee ogen hebben om te mogen rijden. Dit mag ook met bril of lenzen zijn. Verder mogen er geen ernstige afwijkingen zijn in het centrale deel van iemands gezichtsveld. Het gezichtsveld van uw patiënt moet horizontaal 120 graden zijn en verticaal 40 graden.
Horizontaal vanuit één oog in de richting van de zijkant van het hoofd is dit ongeveer tussen de 90 en 100 graden begrensd. In de richting van de neus is het tussen de 40 en 50 graden begrensd. Het menselijke gezichtsveld met twee ogen is ongeveer 140 graden horizontaal en 80 graden verticaal.
Je zou het haast niet zeggen, maar water is echt een wondermiddeltje. Dit komt omdat water ervoor zorgt dat je ogen kunnen tranen. De tranen in je ogen zorgen ervoor dat je kunt knipperen. Als je niet genoeg water drinkt dan kunnen je ogen uitdrogen, het gevolg hiervan is dat ze vervelend kunnen gaan prikken.
Zit je kind veel op een smartphone of tablet, dan loopt hij het risico op bijziendheid. Je kind ziet dan slecht als het in de verte kijkt. Dé vuistregel om het risico op bijziendheid bij kinderen te verminderen is de 20-20-2-regel. Dat betekent: na elke 20 minuten schermen 20 seconden pauze door in de verte te kijken.
Vitamine-C voor ogen
Die is te vinden in fruit, zoals sinaasappels, kiwi's en aardbeien, en in groenten, zoals broccoli, sareptamosterd en paprika. Naast bron van antioxidanten helpt het ook om staar te vertragen en ze geven de benodigde oogvitaminen tegen maculadegeneratie.
En dat verander je niet door spieren", aldus Klaver. Onderzoek van het Erasmus Medisch Centrum wijst uit dat op jonge leeftijd langdurig naar schermpjes kijken zorgt voor een ovalere oogbol met een langere lengte dan gebruikelijk. Dat veroorzaakt de bijziendheid en is onomkeerbaar.