De volwassen luis is een grijsblauw beestje van ongeveer 3 millimeter groot. Nadat hij bloed opgezogen heeft, is hij roodbruin. De eitjes, neten, zien eruit als grijswitte puntjes en kleven aan de haren. Ze zijn lastig te verwijderen.
Hoofdluis begint vaak met jeuk, maar niet altijd. Als je controleert, kijk dan goed tussen de haren, vooral achter de oren en in de nek. Je ziet de hoofdluizen dan bewegen. Ook als je geen luizen ziet maar wel grijswitte puntjes, is er waarschijnlijk sprake van hoofdluis.
Bepaalde criteria, die niet altijd kenmerkend genoeg zijn, helpen om ze te onderscheiden: Neten kleven meer aan het haar en blijven aan de hoofdhuid vastzitten, zelfs als het haar wordt bewogen; Schilfertjes glijden gemakkelijker langs het haar en kunnen zelfs op de kleren terechtkomen.
Waar kunnen luizen niet tegen? Malathion, permetrine en dimeticon. In de praktijk blijkt dat luizen steeds ongevoeliger worden voor malathion en permetrine. Aanbevolen door het RIVM: middelen met dimeticon.
De luis kan een rode kleur krijgen na het opzuigen van het bloed uit de hoofdhuid. Dit gebeurt 3 tot 6 maal per dag. Neten (of luizeneitjes) hebben een doorschijnende grijs-witte kleur en ze zijn daarom vaak moeilijk te vinden. Ze kunnen soms worden verward met roos (schilfertjes).
Wie last heeft van hoofdluis, moet al het haar in een haarnetje doen en onder de muts drukken, een liter olie via de tuit in de muts laten lopen zodat er een badje ontstaat en de olie tien minuten zijn werk laten doen. Daarna kunnen alle dode en versufte luizen met een luizenkam uitgekamd worden.
LET OP: met een föhn is het niet mogelijk om neten effectief en veilig dood te drogen! Een föhn is gemaakt om haren te drogen.
Als je goed kijkt, kan je de luizen zelf zien. De eitjes of 'neten' van de luizen zitten stevig vastgekleefd aan de zijkant van de haren. Die kan je ook gewoon zien, en zelfs voelen als je het haartje tussen je vingers laat glijden.
Veel ouders vragen zich af of ze, wanneer ze hoofdluis behandelen, ook het beddengoed van hun kinderen tegen luizen moeten behandelen. Kunnen luizen bijvoorbeeld overleven in bed of in mutsen of sjaals? Dat kan, maar in elk geval niet langer dan 48u.
Luizen hebben klimpootjes, geen looppootjes. Zij klimmen van haar naar haar en zullen nooit het haar loslaten. Luizen verspreiden zich dus niet via voorwerpen, tenzij deze voorwerpen haren bevatten, zoals haarborstels of haarelastieken. Een luis verspreidt zich in principe niet via zwemwater.
Hebben alleen kinderen hoofdluizen of ook volwassenen? Hoofdluizen kunnen prima op volwassenen leven. De kans dat volwassenen hoofdluis hebben is echter kleiner omdat ze minder haarcontact hebben met anderen.
Hoofdluizen zijn kleine beestjes die leven op warme en behaarde plekjes op het hoofd. Daar houden ze zich in leven door het zuigen van bloed. Ze kunnen zich vooral snel verspreiden onder kinderen. Daarom is het belangrijk regelmatig te controleren, bijvoorbeeld 1 keer per maand.
Witte azijn tegen luizen
Azijn heeft een zure pH waardoor het geschikt is om luizen te bestrijden. Meng een hoeveelheid witte azijn met een gelijke hoeveelheid water. Was uw haren en laat 15 tot 30 minuten inwerken. Spoel nadien overvloedig uit.
De overleving van de hoofdluis is afhankelijk van omgevingstemperatuur en luchtvochtigheid. Onder normale omstandigheden blijft een volwassen luis op een hoofd gemiddeld 20 dagen leven. Gescheiden van het menselijk lichaam, dus zonder bloed, kan een volwassen luis bij kamertemperatuur (20°C) maximaal 2 dagen overleven.
Bij volwassenen hebben luizen net dezelfde symptomen als bij kinderen: jeuk in het haar of zichtbare luizen en neten. Let wel, luizen kunnen ook zonder directe symptomen voorkomen. Het is dus goed mogelijk dat je ook zonder jeuk al besmet bent met luizen. Of het kan ook zijn dat je wel neten hebt, maar nog geen luizen.
Bij een eerste besmetting kan het soms 2 weken aan incubatietijd duren voordat men de jeuk gaat voelen. De jeuk wordt dus niet veroorzaakt door rondlopende luizen. Rond de 53% van de mensen is niet allergisch en bij hen ontstaat er helemaal geen jeuk, zelfs niet wanneer zij honderden of duizenden luizen hebben.
De aanwezigheid van luizen herkennen
Tijdens hun beet spuiten ze wat speeksel in de huid, wat de typische jeuk kan veroorzaken. Hoe meer luizen er zijn, hoe meer jeuk u zult hebben. Het kan zijn dat luizen kort na de besmetting niet meteen opgemerkt worden.
Controle na 7 dagen is dus snel genoeg om ook luizen te vinden die kort na de behandeling uit hun neet zijn gekomen, maar nog niet groot genoeg zijn om zich te hebben voortgeplant.
'Luizen kunnen minder makkelijk lopen op haar met gel en haarlak', zegt Desirée Beaujean van het RIVM. Wat we zien is dat bij gel en haarlak de helft minder hoofdluis voorkomt dan bij kinderen die deze producten niet gebruiken.
Luizen bestrijden met een stijltang is niet zonder gevaar
Verder kan een stijltang ook alleen maar gebruikt worden in droog haar. Een combinatie van de stijltang met een luizenshampoo of een luizenspray tegen luizen is dus niet mogelijk. Een stijltang is dus duidelijk onvoldoende om de luizen en de neten te doden.
Dit kan je doen met heet water en zeep of door te desinfecteren met 70% alcohol. Zo voorkom je dat er luizen of neten in de kam blijven zitten en je deze vervolgens weer door het haar kamt.
Leg de kammen en haarborstels na gebruik in heet water van 60°C, gedurende 5 minuten. Was alle kussenslopen en handdoeken die je kind gebruikt telkens op 60°C. Herhaal dat om de 3 dagen, gedurende 2 weken. Luizen sterven als ze meer dan twee dagen niet op een hoofd zitten.
In water kunnen ze even overleven maar in zwembaden zit chloor en daar kunnen ze niet gedijen. Er is ook een verschil tussen hoofdluizen en schaamluizen. Ze zullen elkaar niet contamineren (een hoofdluis zal dus niet in schaamhaar belanden en omgekeerd, nvdr.)."
Hoewel hoofdluizen niet kunnen zwemmen, verdrinken ze niet tijdens het zwemmen of wassen van de haren. Een verzwakte hoofdluis die onverhoopt de haren loslaat en al drijvend een ander kinderhoofd weet te bereiken, wordt niet in staat geacht daar nieuwe problemen te veroorzaken.