De menstruaties komen korter na elkaar en worden vaak heviger; soms zijn er ook bloedstolsels. Vervolgens wordt de pauze tussen de menstruaties steeds langer en uiteindelijk blijven ze helemaal weg.
De menopauze herkennen
De diagnose van de menopauze is eenvoudig: u hebt al meer dan een jaar niet meer gemenstrueerd. In uw eierstokken zijn de laatste eicellen vertrokken en er komen geen vrouwelijke hormonen meer vrij.
De overgang kan heel eenvoudig worden gediagnosticeerd door uw arts. Houd hierbij het volgende in uw achterhoofd. Waarheid #1: Huisartsen kunnen u helpen om vast te stellen dat de overgang is begonnen, op basis van opvliegers, stemmingswisselingen en desgewenst een bloedtest.
Doordat je lichaam na de menopauze nog op zoek is naar een nieuw evenwicht, kun je na je laatste menstruatie nog steeds last hebben van bepaalde overgangsverschijnselen, zoals opvliegers en stemmingswisselingen. Veel vrouwen ervaren daarnaast ook postmenopauzaal bloedverlies (PMB).
Na de laatste menstruatie wordt er minder oestrogeen aangemaakt; daardoor ontstaat er gedurende enkele jaren een proces waarin de botten brozer worden: ze worden minder stevig, 'ontkalken'. De kans op botbreuken neemt dus toe.
De darmen worden minder sterk en er worden minder spijsverteringssappen aangemaakt. Ook kan je in de overgang meer vocht vasthouden waardoor je ook het gevoel kan krijgen dat je een opgezette buik hebt.
Dit zijn bijvoorbeeld hartkloppingen, toename van gewicht, obstipatie, gewrichtsklachten, hoofdpijn, slapeloosheid en stemmingswisselingen. Als opvliegers ontbreken worden de slapeloosheid en stemmingswisselingen mogelijk veroorzaakt door het feit dat veel vrouwen de overgang beleven als een ingrijpende periode.
Blijft de menstruatie langer weg, dan bent u mogelijk in de overgang. Vaak heeft u dan ook andere verschijnselen, zoals opvliegers, 's nachts zweten of een droge vagina. Bij ongeveer de helft van de vrouwen is de menstruatie rond hun 50e gestopt. Sommige vrouwen komen al eerder in de overgang, andere pas later.
De overgang en vruchtbaarheid
In het algemeen kun je stoppen met anticonceptie als je 52 jaar bent geworden. De kans om dan nog zwanger te worden is erg klein. Zoals hierboven genoemd, weet je pas zeker dat je niet meer vruchtbaar bent als je een jaar geen menstruatie hebt gehad.
De meeste westerse vrouwen krijgen hun laatste menstruatie tussen hun veertigste en zestigste jaar; de gemiddelde leeftijd is 51 jaar. De laatste menstruatie wordt ook wel menopauze genoemd.
De overgang vindt meestal plaats als je tussen 45 en 55 jaar oud bent. De gemiddelde vrouw verwacht dat zij op haar 50ste in de overgang zal komen. Vaak begint het echter al iets eerder: uit onderzoek blijkt dat de overgang bij de meeste vrouwen start op de leeftijd van 47 jaar.
Op welke leeftijd de overgang begint verschilt per persoon. De overgang begint meestal tussen de 45ste en 55ste jaar en soms eerder. Sommige vrouwen krijgen te maken met een vervroegde overgang. Hoelang de overgang duurt verschilt per vrouw.
Gebruik je geen voorbehoedmiddel met hormonen? Dan kan je tijdelijk een hormoon (progestageen) slikken om je ongesteldheid uit te stellen. Neem bijvoorbeeld lynestrenol of norethisteron. Je huisarts schrijft dit voor.
In de overgang kunnen we 3 fases onderscheiden: Premenopauze: dat is de periode vóór je laatste menstruatie. Menopauze: is de term die je laatste menstruatie markeert. Postmenopauze: is de periode direct na de menopauze.
Je kunt aan je bloed zien hoever je bent in de overgang
Of dat de waarde van oestrogeen in het bloed samenhangt met hoe erg de klachten zijn. Ook niet waar. De diagnose stel je op basis van iemands verhaal, niet op basis van bloedonderzoek.
De duur en de start van de overgang kan sterk variëren. Bij de meeste vrouwen verloopt de overgang tussen de leeftijd van 40 tot 60 jaar. De gemiddelde leeftijd van de laatste menstruatie is 51 jaar. Dat betekent dat vrouwen meer dan één derde van het leven in menopauzale toestand doorbrengen.
In het kort
In de overgang wordt uw ongesteldheid onregelmatig en stopt dan helemaal. Ook als u onregelmatig ongesteld wordt, is er nog een kans op een zwangerschap. Als u zeker wilt zijn dat u niet zwanger wordt, gebruik dan een voorbehoedmiddel.
Aan het einde van je ongesteldheid kleurt je menstruatiebloed vaak donkerder en zul je bruine afscheiding in je slipje zien. Het bloed is dan meer gemengd met je slijmvlies en normale afscheiding. Je kunt ook bruine afscheiding zien voor je menstruatie of aan het begin van je ongesteldheid.
Bekende overgangsklachten zijn slaapstoornissen, opvliegers en nachtelijk zweten. Er zijn nog veel andere overgangsklachten: migraine, stemmingswisselingen, slecht concentreren, prikkelbaarheid en depressiviteit, droge huid, droge ogen, vaginale klachten, seksuele veranderingen, blaasontstekingen en incontinentie.
Verschillende vitamines en mineralen kunnen van belang zijn tijdens de overgang. Zo helpen vitamine B6 en zink om de hormoonhuishouding in balans te houden. En vitamine B8, vitamine B12 en magnesium zijn goed voor de gemoedstoestand.
Eetbuien, verandering eetlust. Meer dorst dan normaal, veel urineren. Vocht vasthouden. Spijsverteringsproblemen, opgeblazen gevoel.
Wees matig met cafeïne, alcohol, suiker, zout en koolzuurhoudende dranken. Ze remmen de opname van calcium en dat heeft het lichaam juist hard nodig tijdens de overgang. Calcium draagt bij tot sterke botten en dat is hard nodig, want tijdens de overgang kan de botmassa tot wel 20 procent afnemen.
Volgens Cindy Dunon, menopauzeconsulente en gezondheidscoach, zijn de belangrijkste principes om buikvet te verliezen tijdens de menopauze zijn gezond eten en blijven bewegen. Het heeft geen zin om streng te beginnen diëten, want dat houd je moeilijk vol en de kilo's kunnen er weer aanvliegen als je het dieet loslaat.