Het dagelijks leven van de gevangenen werd beheerst door angst, gebrek aan hygiëne, honger, oververmoeidheid, gedwongen arbeid, gebrek aan ruimte en heel vaak ook door het verdriet om vermoorde of vermiste familieleden of vrienden.
Een van de laatste Nederlandse overlevenden van vernietigingskamp Auschwitz, Ernst Verduin, is overleden. Hij overleefde niet alleen Auschwitz, maar ook een 'dodenmars' die uiteindelijk naar het concentratiekamp Buchenwald leidde. Verduin werd 94 jaar. Ernst Verduin groeide op in Bussum.
Auschwitz was het grootste concentratiekamp, in totaal werden 1,3 miljoen mensen daar naartoe gebracht. Hiervan kwamen er 1,1 miljoen om het leven. In de oorlog werden niet alleen veel Joden opgepakt, maar ook Polen, zigeuners, Russische gevangen en andere slachtoffers kwamen hier om.
Verder werd er gewerkt in onder andere de keuken, de schoenmakerij, de kleermakerij, de houtzagerij, de lompensorteerderij, de metaalsloperij, de ziekenboeg en in het magazijn.
Het werd in 1940 officieel als gevangenenkamp opgeleverd en deed later dienst als het administratieve centrum van het gehele Auschwitz-complex. In Auschwitz I werden ongeveer 70 000 mensen omgebracht, voornamelijk Poolse intellectuelen en Russische krijgsgevangenen.
Het duurde nog steeds vrij lang (ca. 20 minuten), en de bestuurder kon de gevangenen horen roepen en bonzen wanneer ze zich realiseerden dat ze vergast werden.
Auschwitz-Birkenau
De ergste en meest bekende verzameling van concentratie- en vernietigingskampen is Auschwitz-Birkenau. Auschwitz I begon als een kamp voor krijgsgevangen.
Afhankelijk van de omvang van het bedrijf, de inrichting van de stallen en hoe de dieren uit de stal gehaald moeten worden, neemt dit 1-8 uur in beslag. De gemiddelde kosten bedragen ca € 100.000 per locatie. Dit wordt bekostigd uit het Diergezondheidsfonds.
Eigenlijk laat het leven in zo'n kamp zich nauwelijks beschrijven. Het dagelijks leven van de gevangenen werd beheerst door angst, gebrek aan hygiëne, honger, oververmoeidheid, gedwongen arbeid, gebrek aan ruimte en heel vaak ook door het verdriet om vermoorde of vermiste familieleden of vrienden.
Volgens L. de Jong hebben ongeveer 4.500 joodse kinderen de oorlog door middel van onderduik overleefd (Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog deel 12, pag. 57). Deze getallen doen vermoeden dat waarschijnlijk niet meer dan enkele honderden kinderen de deportatie hebben overleefd.
De Nederlandse Joden in Auschwitz
In Nederland overleeft 75 procent van de Joden de oorlog niet. Veel meer dan in Frankrijk, waar 25 procent van de 320.000 Joden de Tweede Wereldoorlog niet overleeft. Ook België heeft een lager slachtofferpersentage. Daar overleeft 40 procent van de 66.000 Joden de oorlog niet.
Wat aten gevangenen? Gevangenen krijgen weinig en slecht eten. Het voedsel bestaat uit waterige koolsoep en brood. Soms is het eten niet eens gaar, andere keren is het bedorven.
Hiervoor waren vier gaskamers met bijbehorende crematoria aangelegd. De grootschalige vernietiging van de Europese Joden, de Holocaust, begon in het voorjaar van 1942.
Toegangskaartjes voor Auschwitz zijn gratis. Wil je een rondleiding met gids, dan kost dit natuurlijk wel geld. Kaartjes moet je van te voren reserveren! Dat kan via visit.auschwitz.org.
Op 27 januari 1945 werd het concentratiekampcomplex Auschwitz-Birkenau bevrijd door het Rode Leger (de Sovjet-soldaten red.). Het ging om de drie hoofdkampen van het complex in de buurt van het stadje Auschwitz (Oświęcim in het Pools).
Wie Auswitch zonder gids wil bezoeken, moet voor of na die tijdstippen aankomen en reserveert het beste vooraf een ticket. Doe je dat niet, zal je een gids moeten nemen voor je bezoek. Het is aan te raden om een gids te reserveren zo zie je meer.
Tijdens de bezetting van Nederland duikt de Joodse Anne Frank in 1942 onder voor de nazi's. Na twee jaar wordt ze ontdekt. In 1945 sterft ze in concentratiekamp Bergen-Belsen.
Bij Zyklon B (of blauwzuurgas) gaat het om een snelwerkend gif, 'eigenlijk bedacht als ongediertebestrijding in gesloten ruimten'. Het gas dringt na inhalatie meteen door tot de uithoeken van het longweefsel, wat leidt tot blokkade van de zuurstofopname.
1,1 miljoen doden
Naar Auschwitz werden ongeveer 1,3 miljoen mensen gedeporteerd. Hiervan zijn er ongeveer 1,1 miljoen vermoord, waarvan het grootste deel werd vergast.
'Een straal van hoop', midden in Auschwitz
Het was voor haar een erezaak om alle baby's in liefdevolle handen te verwelkomen. Wonderwel kwamen alle in het concentratiekamp geboren kinderen levend en gezond ter wereld. Een groot deel van de kinderen wordt alsnog verdronken of sterft aan ondervoeding en onderkoeling.
De functie van de pellets bestaat eruit het gif hanteerbaar en makkelijker doseerbaar te maken. Slachtoffers van dit gas voelen in eerste instantie niets. Blauwzuur blokkeert de ademhalingsketen in de cel waardoor het metabolisme in enkele minuten stopt.
Op de Wannsee-conferentie in 1942 besluiten de nazi's definitief om de Joden in vernietigingskampen als Auschwitz om het leven te brengen met het gas Zyklon B. De eerste gaskamer is een maand voor de Wannsee-conferentie al in gebruik genomen in Polen. In totaal worden er zes miljoen Joden vermoord door het naziregime.
In het concentratiekamp zijn meer dan zes miljoen mensen opgesloten en - de meesten - ook vermoord. Slechts 196 konden ontsnappen. Vorige maand overleed de oudste ontsnapte: Kazimierz Piechowski (96) die in een auto en met SS-kleren buitenreed.
Verschillende experimenten gingen ver. Zo is bekend dat Mengele ooit eens een tweeling letterlijk aan elkaar naaide zodat hij zijn eigen Siamese tweeling had. Ook werd het bloed van de ene tweeling bij de andere tweeling ingespoten.
De nazi's besluiten om de concentratiekampen te evacueren en de Holocaust te laten verdwijnen om zo het bewijsmateriaal te vernietigen. Gevangenen die nog kunnen lopen nemen ze mee op zogenaamde dodenmarsen.