Neanderthalers waren anatomisch duidelijk te onderscheiden van de moderne mens door de langwerpige vorm van hun schedel, hun zware wenkbrauwboog (de torus supraorbitalis, een benen rand die de oogkassen omspant), hun grote neus en terugwijkende kin.
Maar wat doet dat met ons? De Europeanen en Aziaten hebben gemiddeld tweeënhalf procent DNA van een neanderthaler in hun lichaam. Bij de ene persoon is dat wat meer, bij de andere persoon is dat wat minder.
Uit het onderzoek blijkt dat circa 17 miljoen basenparen uit Afrikaanse genomen van neanderthalers afkomstig zijn. Ze stammen waarschijnlijk voor een deel van voorouders van moderne Europeanen die teruggingen naar Afrika en die stukjes neanderthaler-DNA in hun genenmateriaal meenamen.
De neanderthalers leefden net als de homo sapiens in kleine, rondtrekkende groepjes van jagers en verzamelaars, die konden verdwijnen door ziekte, rampspoed of magere jaren. De groepjes neanderthalers raakten in de minderheid en zouden geleidelijk zijn vervangen door homo sapiens, die binnendruppelden vanuit Afrika.
Neanderthalerskelet. Neanderthalers waren al echte mensen, die ook al typische mensendingen deden. Ze maakten werktuigen, leefden en jaagden in sociale groepen en beheersten het vuur. Samen met de Nederlandse Neanderthalerschedel zijn ook vuurstenen werktuigen gevonden met een hoge graad van perfectie.
Al jaren worden Neanderthalers gezien als minder intelligent. Wetenschappers vermoeden dit omdat de moderne mens betere wapens hadden en beter samenwerkten tijdens de jacht. Maar tot nu toe zijn er geen archeologische vondsten die deze vermoedens bevestigen. Er is dus geen hard bewijs van een groot cognitief verschil.
Neanderthalers waren al blij als ze de dertig haalden. Een enkeling haalde de veertig, maar dat waren uitzonderingen. In de prehistorie gingen mensen schrikbarend vroeg dood. Tot ongeveer 30.000 jaar terug.
De wetenschappers bestudeerden een Neanderthaler uit België en Irak en tonen aan dat de mensachtigen lang niet alleen vlees aten. De onderzoekers vonden tussen de tanden van de Neanderthalers onder meer resten van dadels, gerst, groenten en iets wat lijkt op waterlelies. De gerst was gekookt of gebakken.
Het Neandert(h)al is een dal in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen in het aan de rivier de Düssel, 10 kilometer oostelijk van Düsseldorf.
Het is niet zo vreemd dat neanderthalers op ons lijken, want we stammen af van dezelfde voorouder: de Homo heidelbergensis. Mensen en neanderthalers leefden 90.000 tot ongeveer 30.000 jaar geleden naast elkaar.
Neanderthalers waren anatomisch duidelijk te onderscheiden van de moderne mens door de langwerpige vorm van hun schedel, hun zware wenkbrauwboog (de torus supraorbitalis, een benen rand die de oogkassen omspant), hun grote neus en terugwijkende kin.
DNA molecuul
De mens heeft 3.200.000.000 verschillende DNA letters. Per cel bevat het DNA van de mens ongeveer 2 meter DNA en ons lichaam 74 miljoen km DNA, dat is meer dan 240x heen en terug naar de zon.
Allerlei webdiensten beloven je afkomst in kaart te brengen op basis van je DNA. Je stuurt wat speeksel op en je krijgt gegevens terug over je etniciteit en afkomst. David testte de twee diensten MyHeritage en Ancestry en vergelijkt de resultaten. De DNA-kits van deze twee sites kosten respectievelijk 79 en 99 euro.
De kostprijs van een verwantschapsonderzoek bedraagt € 315 per persoon. Om de kwaliteit van het verwantschapsonderzoek te verzekeren testen wij eveneens de moeder (€ 70). Concreet betekent dit dat de kostprijs voor een DNA-onderzoek voor drie personen (kind + vader + moeder) 700 € bedraagt.
"Hoe meer verschillende locaties op de chromosomen onderzocht worden, hoe groter de betrouwbaarheid. Een van de aanbieders geeft aan dat bij het onderzoeken van 25 locaties er een betrouwbaarheid is van 99,9999 procent."
Krijn zien | Het fossiel en de reconstructie van Krijns gezicht kunt u in het museum zien tot en met 31 oktober 2021 in de tentoonstelling Doggerland. Krijn was een van de bewoners van Doggerland, het verdronken prehistorische land voor onze kust.
In de regio Fajoem in Egypte zijn fossielen teruggevonden van die eerste apen. Ze worden oude-wereld-apen of smalneusapen genoemd, voorlopers van de huidige bavianen, langoeren, makaken en ook van de mens.
In het Duits werd het dus Neandertal en Neandertaler. Omdat een spellingwijziging in het Duits nu eenmaal niet automatisch ook een wijziging voor het Nederlands oplevert, bleef het leenwoord in het Nederlands ongewijzigd en schrijven wij nog steeds neanderthaler, zonder hoofdletter, maar met een h.
Onze prehistorische voorouders aten vroeger veel groenten en fruit, noten en zaden en vlees en vis. Dit 'oervoer' was rijk aan eiwitten en vezels en bevatte amper koolhydraten en verzadigde vetten. Het voedsel was puur en onbewerkt en volgens wetenschappers aten onze voorouders erg gezond.
De mensen aten vroeger van alles! Gevogelte, vlees, groenten en fruit. Eigenlijk een hele gezonde keuken. Ze aten alles wat er in de natuur voorkwam, zelfs kleine vogeltjes.
Verrassend gezond. We kwamen, net als Cordain, terecht bij de voeding van de allereerste mens. Deze verre voorouders waren jagers en verzamelaars, die leefden van wat ze in de natuur konden vinden. Dat was in die tijd best veel: wild, vis, groenten, fruit, eieren, zeewier, insecten en noten.
Er wordt aangenomen dat de gemiddelde leeftijd van de middeleeuwse mens rond de 35 jaar lag. Dat leidt vaak ook tot het idee dat je als je begin dertig was, al erg 'oud' was en het einde van je leven al in zicht kwam. Dit is echter niet helemaal waar.
Elders in Nederland lag de gemiddelde sterfteleeftijd namelijk vier tot acht jaar hoger. De onderzochte mannen uit de zeventiende en achttiende eeuw werden gemiddeld iets ouder, namelijk 43 jaar, al stierf het merendeel van deze mannen ook in deze periode vóór het 29ste levensjaar.
Op basis van die gegevens was de gemiddelde levensduur 25 jaar. Maar dat werd beinvloed door 2 pestepidemie en natuurlijk door de relatief hoge kindersterfte in die tijd.