De meeste satellieten worden in een baan om de aarde gebracht met behulp van een lanceerraket, zoals de Europese Ariane-raket. Een andere manier om satellieten in de ruimte te brengen, is ze aan boord van een Space Shuttle mee te nemen en in de ruimte uit te zetten. Dat is bijvoorbeeld met de Hubble telescoop gebeurd.
Een satelliet kan lang achtereen in dezelfde baan blijven dankzij het evenwicht tussen de aantrekkingskracht van de aarde en de centrifugale kracht. Omdat de omloopbaan buiten de atmosfeer ligt, is er geen luchtweerstand.
Een communicatiesatelliet is een kunstmaan die voor telecommunicatiedoeleinden wordt gebruikt. Signalen worden verzonden via krachtige zendantennes op aarde. Deze worden in de satelliet versterkt en vervolgens teruggezonden naar de aarde.
Een satelliet kan in een geostationaire of niet geostationaire baan om de aarde worden gebracht. Een geostationair geplaatste satelliet "hangt" op een hoogte van ongeveer 36.000 km op een vast punt boven de evenaar.
In een platform dat de bus heet, zitten de batterijen, computer en aan de bus zitten antennes, zonnepanelen en instrumenten zoals camera's en communicatieapparatuur. Op aarde zit een ontvanger. Hiermee staat de satelliet in verbinding. Via de schotelantenne stuurt hij signalen naar de aarde of volgt hij instructies op.
Ze wordt wel continu naar beneden getrokken door de zwaartekracht, die als middelpuntzoekende kracht optreedt en zo het snel bewegende voorwerp in een baan rond de aarde houdt. Een werkende geostationaire satelliet blijft op dezelfde plek in referentie met het aardoppervlak. Ze blijft bijvoorbeeld boven België hangen.
Er zijn 7500 satellieten in een baan om de aarde geplaatst. Daarvan zijn er op het moment nog 4300 in de ruimte. Slechts een derde (1200 satellieten) functioneert nog. Ruimtepuin met een minimale grootte van 10 centimeter is te volgen met radars vanaf de grond.
De kosten van één satelliet, inclusief lancering, lopen al gauw op tot honderden miljoenen euro's. Het bouwen van een satelliet, afhankelijk van de grootte, duurt gemiddeld 30 maanden. De levensduur kan variëren tussen de 12 en 15 jaar, afhankelijk van hoe snel de brandstof van de bijsturende raketjes op is.
Normaal gesproken is voor een cirkelvormige baan op een hoogte van 300 km boven het aardoppervlak een snelheid nodig van 7,8 km/s (28.000 km/h). Bij deze snelheid zal een satelliet een rondje om de aarde in 90 minuten afleggen.
Satellieten die laag rond de aarde cirkelen, zijn maar kort te zien: tot ongeveer 45 minuten na zonsondergang en 45 minuten voor zonsopkomst. Om dezelfde reden dat we de maan kunnen zien: ze reflecteren zonlicht. Overdag is het te licht om ze te zien en 's nachts houdt de schaduw van de aarde het zonlicht tegen.
Wat zijn de kosten voor het bellen vanuit Nederland naar een satelliettelefoon? Satelliettelefoons vallen in Zone 4. De kosten zijn afhankelijk van de satelliet waarvan je gebruikmaakt. De kosten zijn: starttarief € 0,05 per gesprek + € 7,50 per minuut.
GPS, Global Positioning System, bestaat uit een netwerk van 31 satellieten die rond de aarde vliegen en samen elke locatie op aarde beslaan. Op elk punt op aarde met vrij zicht is contact met minstens 4 satellieten, maar soms heb je contact met wel tien GPS-satellieten.
In het luchtledige plant geluid zich niet voort, zodat de radio de enige manier is om met elkaar te kunnen praten. Extra voordeel is dat de radio ook op grotere afstanden werkt. De ruimtevaarder kan dus vanuit zijn ruimtepak praten met een collega die ver weg is.
Om een kunstmaan in een cirkelvormige baan rond de aarde te houden, moet je ervoor zorgen dat hij op een bepaalde afstand beweegt, met de 'goede' richting en snelheid. De aantrekkingskracht (gravitatiekracht) van de aarde zorgt er dan voor dat de satelliet niet wegvliegt, maar steeds richting de aarde 'valt'.
In 2020 waren er 114 lanceringen waarbij 1.300 satellieten de ruimte in werden gebracht. Een flinke toename in het aantal satellieten dus. In 2021 werden dat er nog meer: toen waren het er in september al 1.400.
In de ruimte is er géén zwaartekracht. Daar is er geen magneet in de planeet die je met beide beentjes op de grond zet. Daardoor kan je wat minder snel bewegen, maar vooral, kan je zweven! In de ruimte is zwaartekracht anders dan op aarde, waardoor alles zweeft!
Zonder twijfel het ISS, het International Space Station. Dat is ongeveer zo groot als een voetbalveld, vooral door de enorme zonnepanelen. Het ISS suist met een vaartje van 27.600 kilometer per uur langs de hemel, op een hoogte van zo'n 400 kilometer. Eens per anderhalf uur voltooit hij een rondje om de aarde.
Satellieten zijn op een heldere nacht vaak te zien als een bewegend “sterretje”, een puntje met de helderheid van een ster. Ze bewegen langzaam (veel langzamer dan meteoren) en zijn vaak minutenlang te volgen. De helderheid kan lange tijd constant zijn, maar ook variëren.
SpaceX heeft zijn grootste satelliet ooit de ruimte in geschoten. De satelliet is van het Spaanse Hispasat. Met behulp van de nieuwe satelliet wil Hispasat zijn breedbandaanbod in Europa en Noordwest-Afrika uitbreiden, meldt CNBC.
Eenmaal deze satellieten niet meer operationeel zijn, kan ze men ze ofwel laten opbranden in de atmosfeer van de Aarde of naar een speciale baan om de Aarde brengen. Beide opties worden algemeen aanzien als een 'kerkhof' voor satellieten.
Van de satellieten die rond de aarde draaien kunnen we stellen dat de verste satellieten zich op een afstand van 1.5 miljoen km van de aarde bevinden.
Belangrijk is dat de schotel vrij zicht heeft op het oosten en zuiden. Op die positie aan de hemel staan namelijk de satellieten waarmee je satelliet-tv verbinding gaat maken. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een kompas. Zo weet je zeker dat de schotel de juiste kant op staat!
De satellieten zitten op verschillende hoogtes
De laagste satellieten zitten op 160 kilometer hoogte. Alle ruimte die hier tussen zit kan gebruikt worden voor satellieten, en satellieten die op verschillende hoogtes zitten kunnen niet met elkaar botsen.
Omdat de sateliet zich voortbeweegt wil hij rechtuit gaan. Dat is een natuurwet. Alles beweegt in een rechte lijn zolang er niet aan wordt getrokken. Er is dus een kracht nodig om hem als het ware constant de bocht om te trekken, zodat er een cirkelbaan ontstaat.
Meer satellieten betekent meer ruimteafval
Naar schatting zweven in totaal 128.000.000 brokstukken, variërend in grootte, in de ruimte. Veruit de meeste brokstukken zijn kleiner dan 1 cm, maar bewegen zich met gigantische snelheden in een baan rond de aarde.