De kleuromslag van roze naar blauw wordt veroorzaakt door een reactie in het pigment anthocyaan, aanwezig in de steriele bloemen van hortensia. Anthocyaan zweeft tussen rood en blauw, en is afwezig in witte bloemen. Dit verklaart waarom witte bloemen vrijwel niet verkleuren.
De bloemen van veel roze hortensia's kunnen blauw worden gekleurd als je het volgende doet: Bij nieuwe aanplant: meng de grond waarin de hortensia komt met veel tuinturf of potgrond. Bij bestaande hortensia's: geef deze eind augustus- begin september 'aluminium' aan de plant (aluin of aluminiumsulfaat).
Kleur beïnvloeden van de hortensia
Onder neutrale omstandigheden (pH-waarde tussen 5,5 en 6,5) en zonder te veel aluminium in de bodem, neemt de hortensia zijn normale kleur aan. Met meer kalk in de grond wordt de kleur roze. Zuurdere grond met aluminiumsulfaat zorgt voor een verkleuring naar blauw.
Hoe je dit doet? Voeg wat aluminiumsulfaat toe. In sommige tuincentra kun je zelfs zogeheten 'hortensiablauwmaker' kopen. Door de grond minder zuur te maken, worden de blaadjes van de hortensia juist roze.
Om de Hortensia rood te maken moet de bodem dus de juiste pH-waarde hebben. Omdat regen zuur is, en zelfs steeds zuurder wordt, is het belangrijk om jaarlijks kalk te strooien. Kalk verhoogt de pH-waarde van de bodem. Vooral als de Hortensia's op een zandbodem staan is dat belangrijk.
Hortensia Blauwmaker
Blauwe hortensia's vragen een zure bodem. Aluin verzuurt de bodem, wat zorgt voor een diepblauwe kleur. Bij blauwe hortensia's nooit kalk strooien! Kalk maakt de bodem minder zuur, waardoor de bloemen minder blauw zullen kleuren.
Van zichzelf hebben hortensia's de 'basiskleur' roze, rood, blauw of wit. Maar door de grondsoort waar ze op staan, kan de kleur veranderen. Is de grond zuur, dan is de pH-waarde van de grond laag en krijg je meestal blauwe bloemen. Dit gaat niet van het ene op het andere moment.
Blauwe Hydrangea blauw houden
Door bij een roze bloeiende struik in februari-mei 'hortensia blauwmaker' (met aluin of aluminiumsulfaat) in de grond te harken verkleuren de bloemen blauw.
Boerenhortensia's (Hydrangea macrophylla)
De soorten met donkere bloemkleuren kunnen vaak iets beter tegen meer zon. Veel felle middagzon is echter niet aan te raden. Witte bloemen drogen vaak het snelst uit.
Hortensia's bemesten
Naast goede grond, hebben hortensia's ook behoefte aan goede voeding. Bij voorkeur een voeding die naast een hoog kaligehalte ook ijzer en magnesium bevat. IJzer zorgt voor een mooie volle kleur van de bloemen, magnesium met name voor een mooie kleur van het blad.
Een hortensia is een zuurminnende plant en staat graag in een grond met een hogere zuurgraad. Het blijkt dat hortensia's verkleuren door metalen in de bodem die meer oplossen in een zure bodem. Een van nature blauwe hortensia kun je met Hortensia Blauwmaker weer blauwkleuren.
Dan hoef je je hortensia maar op één manier te snoeien. Dat kun je het beste in het voorjaar (in maart of april) doen. Knip de takken van je hortensia tot 10 cm boven de basis van de struik af. Houd de snoeischaar tijdens het knippen in een hoek van 45 graden.
Bij het bereiken van die kleur is niet enkel de soort hortensia belangrijk, minstens even belangrijk is de bodemgesteldheid. Bij witte hortensia's is het eenvoudig: witte bloemen blijven wit, of de plant nu in een zure, neutrale of licht kalkrijke grond staat.
Wat te doen als je de zuurheid kent? Indien je grond zuurder wil maken om sommige planten een juiste bodem te geven, vul de grond dan aan met turf of afgemaaid gras. Is de grond te zuur om planten te kweken, voeg dan kalk toe of compost. De grond meer of minder zuur maken, doe je niet in één seizoen.
Overigens een witte hortensia blijft een witte hortensia en kan hooguit aan het einde van de bloeiperiode wat roze stipjes krijgen. Staan de planten in zure grond (grond met een lage pH waarde) en wordt kali-aluin of aluminiumsulfaat toegevoegd, dan zullen de bloemkleuren blauw worden.
Aluin is een aluminiumzout dat zal oplossen in zure bodems en aluminiumionen aan de wortels van je hortensia geeft. Door deze meststof met blauwmaker op het juiste tijdstip en in voldoende mate toe te dienen, ontrafel je het geheim van de blauwe hortensia en zal je blauwe bloemen op je hortensia zien verschijnen.
Zon is niet goed voor hortensia
De zon brandt de bloemen van de hortensia kapot. Je merkt het als je 's avonds je hand over de bloemen haalt: ze knisperen van de droogte. Ook het blad kan opgekruld zijn en brandvlekken vertonen. De enige optie is dan om je planten van tevoren al tegen de zon te beschermen.
Ze zijn langlevend, eenvoudig te onderhouden en veelzijdig te gebruiken. Op de juiste standplaats geplant kunnen hortensia's vele jaren overleven. Het bekendste zijn de boeren- of gewone hortensia (hydrangea macrophylla), de pluimhortensia (Hydrangea paniculata) en de klimhortensia (Hydrangea petiolaris).
Hortensia die u wel snoeit: eenjarig hout
De soorten Amerikaanse hortensia (Hydrangea arborescens) waaronder de bekende 'Annabelle' en de pluimhortensia (Hydrangea paniculata) bloeien op eenjarig hout. De bloemknoppen worden gevormd op takjes die in het voorjaar groeien.
Hortensia's groeien het best op een licht zure grond. Als de grond alkalisch is dan wordt het blad van de plant langzaam lichtgeel (chlorose). Als er voldoende voedingsstoffen zoals ijzer aanwezig zijn, is een hogere PH waarde nog wel aanvaardbaar.
Hortensia's plant u het beste in het voorjaar (maart) of in het najaar (oktober/november). Ze houden van kleiachtige, vochthoudende grond. De plantafstand is ca. 1 tot 1.5 meter.
De boerenhortensia of bolhortensia is een sterke, enorm rijk bloeiende heester die officiëel de Hydrangea Macrophylla heet. Er zijn twee typen: met bolle bloeischermen of met platte. Ze zijn er in allerlei prachtige rode, roze, witte en blauwe tinten. De verzorging is makkelijk en ook in pot bloeien ze geweldig.
Wanneer een witte Hortensia bijvoorbeeld in de schaduw geplaatst wordt zullen de bloemen groen kleuren. Ook gaat de verkleuring sneller wanneer de planten een beetje zon krijgt. Sommige Hortensiasoorten zijn niet geschikt om bijvoorbeeld blauw te worden.
Net als alle andere struiken hebben ook hortensia's nood aan een evenwichtige en gezonde voeding, rijpe compost, organische mest (gerijpte koemest - geen paardemest) bevat de noodzakelijke stoffen voor de Hydrangea en bevat bovendien niet teveel stikstof.
De bruine bloemen kunnen ontstaan doordat de hortensia uitgebloeid raakt. Meestal raakt deze uitgebloeid in het najaar. Het is dus heel normaal dat de bloemen dan bruin verkleuren. Later zal de hortensia ook het blad verliezen.