Bij overprikkeling worden prikkels niet goed verwerkt.Je kunt dan veel meer prikkels ervaren dan normaal of het kost meer moeite om prikkels te verwerken. Er is nog geen goede test om overprikkeling te meten en om te bepalen waarom en wanneer er overprikkeling ontstaat bij iemand.
Door overprikkeling (veel te veel prikkels) kunnen de hersenen minder goed werken en daardoor ook minder goed alle prikkels verwerken. De hersenen kunnen dan moeilijk het verschil zien tussen belangrijke en niet belangrijke prikkels. Ze komen dan even hard binnen, elke prikkel wil dezelfde aandacht.
Door overprikkeling kun je last krijgen van stress met als gevolg dat je hartslag omhoog gaat en je lichaam gespannen staat. Om dit te verminderen kunnen ademhalingsoefeningen hulp bieden. Probeer je volledige aandacht te richten op je ademhaling; adem rustig in door je neus, en uit door je mond.
Sensorische informatieverwerking wordt ook wel prikkelverwerking genoemd. Bij sensorische informatieverwerking worden prikkels die je via je lichaam binnen krijgt verwerkt in je hersenen. Deze prikkels komen binnen via je zintuigen. Prikkels van buiten je lichaam komen binnen via geur, smaak, tast, je ogen en oren.
Voor sommige mensen houden de gevolgen van overprikkeling uren tot dagen aan. Ook is er groep mensen die dagen tot weken ernstige klachten blijft houden, met uitschieters van zelf jaren.
Mensen met overprikkeling hebben vaak last van hoofdpijn, vermoeidheid, stress, verminderde concentratie, slaapproblemen, onrust, en het overlopen van emoties. Bij sommige mensen leidt dit tot tijdelijke uitvalsverschijnselen, koorts, overgeven of een epileptische aanval.
Carbamazepine brengt overprikkelde zenuwen in de hersenen tot rust. Artsen schrijven het voor bij epilepsie, zenuwpijn, diabetes insipidus, manie en alcoholontwenning.
Bij een verstoorde prikkelverwerking kunnen er twee dingen aan de hand zijn: overprikkeling of onderprikkeling. Bij de ene vorm komen er teveel prikkels het brein van je kind binnen, bij de andere vorm juist te weinig. De problemen kunnen kortdurend, maar ook langdurig zijn.
Sensibele neuronen merken een impuls op, zetten deze om in een elektrisch signaal en sturen deze naar de hersenen, waar het in een specifiek deel verwerkt wordt. Om de reactie tot stand te brengen wordt er vanuit de betreffende delen van de cortex weer elektrische signalen via motorische neuronen naar spieren gestuurd.
Ons zenuwstelsel uit balans. Bij een zenuwstelsel dat stress ervaart, zijn er twee mogelijkheden. Symptomen: Angstig, hyperactief, niet kunnen ontspannen, rusteloos, snel schrikken/angstig, moodswings, chronische klachten, slapeloos, woede/irritatie, problemen met de spijsvertering, grenzeloosheid.
Hoogsensitiviteit is een karaktereigenschap
Het kost simpelweg meer tijd en energie om deze prikkels, zoals bijvoorbeeld geluid en drukte, te verwerken. Hierdoor raak je sneller uitgeput. Wanneer je niet van jezelf weet dat je hoogsensitief bent, zou dit op de lange termijn tot problemen kunnen leiden.
Bij acute overprikkeling komt het ineens opzetten, bijvoorbeeld doordat je op sommige momenten te veel stress ervaart. Wanneer je een deadline moet halen, of je krijgt iets niet voor elkaar dan kan er kortstondige stress ontstaan, dit kan leiden tot acute overprikkeling. Is het incidenteel, dan is er niets aan de hand.
Wanneer raak je sneller overprikkeld? Dit kan verschillende oorzaken hebben. Bijvoorbeeld doordat jouw brein de prikkels die je binnenkrijgt niet goed filtert, waardoor je te veel prikkels binnen krijgt. Een andere oorzaak is dat je brein geen onderscheid maakt tussen hoofd- en bijzaken.
Beschadigde hersencellen herstellen niet
Eenmaal beschadigde hersencellen herstellen zelf niet meer.
In de folder van 'Project Overprikkeling' van Hersenletsel-uitleg wordt emotionele overprikkeling als volgt omschreven: Emotionele overprikkeling heeft te maken met emotionele kwetsbaarheid en of gevoeliger zijn voor andermans emoties.
Maar het komt ook voor dat een kind of volwassene overgevoelig is voor bepaalde prikkels. Of dat een kind juist op zoek is naar meer prikkels op een bepaald vlak. In deze gevallen spreken we van sensorische informatieverwerkingsproblemen. Teveel prikkels kunnen dan leiden tot overprikkeling, een zogenaamde meltdown.
Een overactief sympathisch zenuwstelsel draagt in belangrijke mate bij aan overprikkeling van het brein. Vaak gehoorde symptomen hiervan zijn klachten als vermoeidheid, hoofdpijn, spijsverteringsproblemen, vergeetachtigheid, slaapproblemen en een opgejaagd gevoel.
De oermens 'werkte' maar zo'n 20 uur per week en in sommige culturen is het gebruikelijk maximaal vier uur per dag te werken. Werk als HSP ook minder uren per week dan de vaste 40 uur. Zo zorg je ervoor dat je talenten optimaal tot zijn recht kunnen komen. En je collega's je niet meer kwijt willen.
Zo ervaren veel mensen die last hebben van overprikkeling klachten zoals hoofdpijn, een kort lontje, moeheid, geheugenverlies, concentratieproblemen, hartkloppingen, spierspanning, slaapproblemen, hyperventilatie, negatieve gedachten, kortademigheid, uitstelgedrag, darmklachten en ontstekingen.
De gevolgen van overprikkeling
Wanneer je een lange tijd overprikkeld bent, produceert je lichaam steeds meer stresshormonen. Dat kan op de lange termijn veel klachten veroorzaken. Dit zijn namelijk de gevolgen van stress voor je brein.
Meest voorkomende oorzaken voor overgevoeligheid voor geluid
De meest voorkomende oorzaken van overgevoeligheid voor geluid, ook wel hyperacusis, genoemd zijn: Gehoorverlies. Whiplash, trauma aan het hoofd. Akoestisch trauma door bijvoorbeeld explosieven (vuurwerk) of impulsgeluiden zoals een schot van een geweer.