Sensorische informatieverwerking wordt ook wel prikkelverwerking genoemd. Bij sensorische informatieverwerking worden prikkels die je via je lichaam binnen krijgt verwerkt in je hersenen. Deze prikkels komen binnen via je zintuigen. Prikkels van buiten je lichaam komen binnen via geur, smaak, tast, je ogen en oren.
Prikkelverwerking is het vermogen om prikkels te kunnen registeren en, indien nodig, om prikkels te kunnen negeren (of filteren). Het verwerken van alle prikkels die binnenkomen via onze zintuigen is iets wat continue doorgaat en aanstaat.
Door overprikkeling (veel te veel prikkels) kunnen de hersenen minder goed werken en daardoor ook minder goed alle prikkels verwerken. De hersenen kunnen dan moeilijk het verschil zien tussen belangrijke en niet belangrijke prikkels. Ze komen dan even hard binnen, elke prikkel wil dezelfde aandacht.
Hoe wordt een prikkel doorgegeven? Doordat axonen prikkels doorgeven, kunnen je zenuwcellen met elkaar en andere cellen in je lichaam communiceren, zo geven ze informatie door. Een axon geeft op zijn beurt de prikkel weer door aan een korte uitloper van een andere zenuwcel.
Prikkels worden waargenomen door neuronen, die ze omzetten in een signaal dat naar de hersenen gaat. Het overgrote deel van deze signalen gaat eerst naar de thalamus, het 'regelcentrum' van de hersenen.
Sensorische zenuwcellen (neuronen) zenden een signaal naar het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg). Interneuronen zenden een signaal naar een ander zenuwcel (neuron) binnen het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg). Motoneuronen zenden een signaal naar spieren en klieren.
Je zintuigen sturen die prikkels die ze opvangen via zenuwbanen naar je hersenen. Je hersenen 'vertellen' je vervolgens wat voor prikkel het is en hoe je erop moet reageren. Dat gebeurt via hersenprikkels zoals gedachten, emoties en taal die je ervaart als je zintuig-prikkels verwerkt.
Een overactief sympathisch zenuwstelsel draagt in belangrijke mate bij aan overprikkeling van het brein. Vaak gehoorde symptomen hiervan zijn klachten als vermoeidheid, hoofdpijn, spijsverteringsproblemen, vergeetachtigheid, slaapproblemen en een opgejaagd gevoel.
Welke gevolgen heeft overprikkeling? Overprikkeling gaat vaak gepaard met hoofdpijn, vermoeidheid, stress, verminderde concentratie, slaapproblemen, onrust, en het overlopen van emoties. Bij sommige mensen leidt dit tot tijdelijke uitvalsverschijnselen, koorts, overgeven of een epileptische aanval.
Een prikkelverwerkingsstoornis is een stoornis die betrekking heeft op de sensorische informatieverwerking. Denk aan herkenbare zintuigen als proeven, horen, ruiken en zien. Echter zijn er ook ”verborgen” zintuigen. Denk hierbij aan het evenwichtsgevoel.
Magnesium ondersteunt (on)rechtstreeks het energieniveau, de gemoedstoestand, het concentratievermogen en het geheugen. Het bevordert spierontspanning, kalmeert een overprikkeld zenuwstelsel en vermindert spanningshoofdpijn.
Emotionele overprikkeling: Dat houdt in dat emoties veel te heftig binnen komen. Wanneer je bijvoorbeeld gaat huilen als je heel erg moe bent, kan er sprake zijn van emotionele overprikkeling. Of emotioneel wordt bij het inleven of meeleven met een ander.
Carbamazepine brengt overprikkelde zenuwen in de hersenen tot rust. Artsen schrijven het voor bij epilepsie, zenuwpijn, diabetes insipidus, manie en alcoholontwenning.
Een prikkelverwerkingsstoornis, ook wel sensorische informatieverwerkingsproblemen, is vaak te herkennen wanneer uw kind last heeft van harde geluiden, moeite heeft met stil zitten en/of een afkeer tegen knuffelen. Deze dingen zorgen vaak voor hinder in het dagelijks leven.
Via zenuwbanen geven allerlei sensoren de prikkeling van onze zintuigen door aan de hersenen. Per seconde komen er zo miljoenen zintuig-prikkels binnen. Die kunnen we onmogelijk allemaal bewust verwerken. Onze hersenen filteren daarom welke prikkels onze bewuste aandacht verdienen en welke genegeerd mogen worden.
Overprikkeling betekent letterlijk dat je brein meer prikkels ontvangt dan het op dat moment kan verwerken. Op zo'n moment komen bijvoorbeeld alle achtergrondgeluiden van de kantoortuin waarin je werkt net zo hard binnen als de stem van je gesprekspartner.
Ons zenuwstelsel uit balans. Bij een zenuwstelsel dat stress ervaart, zijn er twee mogelijkheden. Symptomen: Angstig, hyperactief, niet kunnen ontspannen, rusteloos, snel schrikken/angstig, moodswings, chronische klachten, slapeloos, woede/irritatie, problemen met de spijsvertering, grenzeloosheid.
Er zijn nog nauwelijks vastgestelde behandelingen voor overprikkeling. Revalidatie kan zich wel bijvoorbeeld richten op: goede uitleg van hoe de hersenen werken en wat er door een hersenaandoening kan veranderen.
Als belangrijkste parasympatische zenuw van het zenuwstelsel is de nervus vagus vooral gebaat bij ontspanning. Goede manieren om de nervus vagus te stimuleren zijn dan ook yoga, meditatie, rustig dansen, ademhalingsoefeningen, zwemmen, een massage of wandelen in de natuur.
Een indicator om te kijken of je nervus vagus in een gezonde toestand verkeerd staat bekend als hartcoherentie. Dit houdt in dat je een lichte verhoging van de hartslag krijgt bij het inademen en een lichte vertraging bij het uitademen.
Er zijn verschillende zintuigen waar mensen prikkels mee waarnemen. Aristoteles benoemde in de klassieke oudheid al vijf zintuigen, namelijk: zien, horen, ruiken, voelen en proeven. Tegenwoordig worden bij zintuigelijke prikkels ook evenwicht, proprioceptie en interoceptie genoemd.
soorten prikkels
zintuig-prikkels: dit zijn prikkels die je zintuigen opvangen, zoals beelden, geuren of geluiden; hersenprikkels: dit zijn gedachten, emoties en taal die je ervaart als je zintuig-prikkels verwerkt.
Een prikkel is een waarneembare verandering in de omgeving. Een verandering van de uitwendige omgeving heet een uitwendige prikkel.Voorbeelden van uitwendige prikkels zijn temperatuur en geluid.Zo'n verschil in de omgeving kan ook inwendig zijn.