Een zoutpan, ook wel zoutwerk genoemd, is een kunstmatig bekken dat is aangelegd om zouten te winnen uit zeewater of uit andere pekels. Zeewater of pekel wordt in grote bekkens geleid, waar het water door natuurlijke verdamping verdwijnt en het zout achterblijft, waarna het kan worden gewonnen.
Als het meer is ontstaan, verdampt het water. De mineralen verdampen echter niet en blijven liggen op de droge bodem van het meer. Naarmate dit vaker gebeurt accumuleert er zich steeds meer klei en zout op de bodem. Er ontstaat dan een zoutvlakte of playa.
Er zijn twee zoutwinningsmethoden: winning uit de bodem (bijvoorbeeld in zoutmijnen waar steenzouten en kalizouten worden gewonnen), en door middel van boringen in de grond. Ook zijn er twee manieren voor het winnen van zeezout uit de zee en uit zouthoudende oppervlaktewateren.
Zout wordt in Nederland gewonnen door oplosmijnbouw. Diep in de grond zit een zoutlaag. Hier wordt zoet water ingebracht, waarin het zout oplost. Het zoute water (pekel) wordt opgepompt.
Een zout is een samengestelde stof die wordt gevormd door een ionbinding, een chemische binding tussen positieve en negatieve ionen. De positieve ionen zijn de kationen, de negatieve de anionen. Deze ionen zijn door elektrostatische aantrekkingskrachten aan elkaar gebonden.
Als je vraag is of zout in het algemeen op kan gaan, bijvoorbeeld in de zee, nee dat gaat nooit op, omdat al het zout dat gewonnen wordt en gebruikt, bijvoorbeeld voor op de wegen(al is dat vaak zout van onder de grond) uiteindelijk weer in de zee terecht komt, via het grondwater of de riolering.
Dankzij de milde smaak is het geschikt voor vrijwel alle recepten. Wist je trouwens dat zeezout uit Hawaï zwart kleurt door de toevoeging van zwarte lava in de zoutbekkens? Steenzout wordt aan land gewonnen in zoutmijnen. Het zout wordt verwerkt als klassiek 'keukenzout'.
Rasp de citroenschil fijn met een rasp. Meng de citroenschil, het citroensap, de rozemarijn en het zout in een blender. Verdeel het kruidenzout over een met bakpapier beklede ovenplaat en bak het zout ongeveer 1 uur op 80 graden Celsius.
Ook toen al gebruikten mensen het zout om hun eten lekkerder te laten smaken. Dus er was veel vraag naar zout terwijl er geen of weinig zout per schip binnenkwam. Dit zorgde ervoor dat het zout zo ontzettend duur was. Het kwam daarom eerst alleen bij de hele rijke mensen op tafel te staan.
Steenzout voor schone bestrating
Het zout zout werkt ook goed tegen groene tegels en bestrating. Op steeds meer opritten en stoepen ligt in het voorjaar en de zomer een laagje zout. Dat zout is niet bedoeld om gladheid te bestrijden, maar om de straat weer schoon te krijgen.
Het zoute spoelwater kunt u zelf goed bereiden door een eetlepel keukenzout op te lossen in één liter water (9 gram zout op 1 liter water). Het water hoeft niet gekookt te worden; Nederlands kraanwater is voldoende schoon. Tegen het koken van water is echter geen bezwaar.
Hoe zit het met mineralen in zout? Zeezout bevat vergeleken met gewoon keukenzout een klein beetje meer mineralen, zoals bijvoorbeeld magnesium en calcium. Dit is zo weinig dat het (bij normale consumptie) niet bijdraagt aan het halen van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden.
Keukenzout is natriumchloride. Zeezout bestaat uit meerdere zouten: magnesiumchloride, magnesiumbromide, natriumsulfaat en óók natriumchloride. Toegevoegd na 1 minuut: Zeezout bevat ook calciumchloride. Toegevoegd na 17 minuten: Met zeezout bedoel ik zout uit de zee.
In het zuidwesten van Bolivia ligt Salar de Uyuni, een grote zoutvlakte. Deze zoutvlakte is tevens de grootste van de wereld. Het oppervlakte van deze vlakte is ongeveer 12.000 km². Schattingen tonen aan dat de vlakte zo'n 10 miljard ton aan zout bevat.
De zoutvlakte ligt in het noordwesten van Utah, Verenigde Staten. Het zout is op sommige plaatsen 1,8 meter dik. De vlakte is ontstaan doordat het zoute Lake Bonneville opdroogde. Het is de grootste zoutvlakte in de Great Salt Lake Desert, die zich uitstrekt tussen Salt Lake City en de grens met Nevada.
Er zijn verschillende mogelijkheden. In principe kun je vanaf Uyuni in 1 dag de zoutvlaktes van Bolivia: Salar de Uyuni bezoeken. Er worden tours aangeboden van 1,2 en 3 dagen! We raden iedereen aan om de 3-daagse tour te boeken.
Himalaya zout is gezonder dan normaal tafelzout, door de hoeveelheid sporenelementen en mineralen die himalayazout bevat, bijvoorbeeld calcium, kalium, magnesium, zwavel, zink en ijzer. Dat betekent dat je veel minder zout nodig hebt voor een zoute smaak dan bij geraffineerd tafelzout.
Ons natuurlijke, zuivere zout wordt nog altijd gewonnen in ondergrondse koepels in Nederland en Denemarken, die miljoenen jaren geleden zijn ontstaan als gevolg van de verdamping van eeuwenoude zeeën. Ook delven we diep onder het Himalayagebergte op zoek naar het verfijnde roze Himalayazout.
De zoute smaak van keukenzout blijkt grotendeels afkomstig te zijn van de natriumcomponent; het chloridegedeelte levert vermoedelijk alleen een indirecte bijdrage aan de zoutimpressie. De smaakcellen signaleren zout vooral via honderden minuscuul kleine poriën in het celmembraan, de zogenaamde ionkanalen.
U kunt de zoutoplossing ook zelf bereiden. U lost hiervoor 9 gram keukenzout op in 1 liter gekookt water. U kunt dit zelf afwegen of speciale zouttabletten kopen bij de apotheek. Let op: de zoutoplossing dient op lichaamstemperatuur te zijn voordat u het gebruikt en is 2 dagen houdbaar in de koelkast.
Een zoutcaverne kan enkele honderden meters hoog worden. Een caverne wordt gemaakt door zoet water via een boorgat tot in de zoutlaagcaverne te pompen. Dat zoete water zorgt ervoor dat het zout oplost. In die opgeloste vorm wordt het zout naar boven gehaald.
Om de neus goed te reinigen moet u spoelen met relatief veel volume: ca. 150-250 ml zout-wateroplossing per keer. Pas dan lukt het om zoveel mogelijk korsten en/of overtollig slijm of pus goed uit de neus te krijgen en de neus goed te reinigen. Spoel uw neus met een (licht) “positieve druk”.
Vroeger gebruikte men zout dat direct uit zee werd gewonnen of het zogenaamde steenzout dat uit lagen van de aarde kwam. Dit zout werd niet geraffineerd en dus direct gebruikt. Op deze wijze kreeg men naast het zout ook veel gezonde mineralen binnen en had dit ook voordelen voor de spijsvertering.
Een zoutpan, ook wel zoutwerk genoemd, is een kunstmatig bekken dat is aangelegd om zouten te winnen uit zeewater of uit andere pekels. Zeewater of pekel wordt in grote bekkens geleid, waar het water door natuurlijke verdamping verdwijnt en het zout achterblijft, waarna het kan worden gewonnen.
Van alle zoutsoorten op basis van natriumchloride, met of zonder jodium, is er geen één echt gezonder dan de ander. Dus ook niet Himalayazout, Keltisch zeezout of Koosjerzout. 'Deze bestaan voor het overgrote deel uit natriumchloride en zijn niet gezonder dan gewoon keukenzout', zegt Geleijnse.