Een typische Russische achternaam eindigt vaak op -ov/-ev (-ов/-ев) of -in/-yn (-ин/-ын). Dit is de mannelijke vorm van de achternaam. De vrouwelijke vorm krijgt de uitgang -a. De ex-vrouw van Vladimir Poetin heet in het Russisch dus niet Ljoedmila Poetin, maar Ljoedmila Poetina.
De familienaam gaat meestal over van ouders op kinderen, van de ene generatie op de andere. Familienamen kunnen worden onderscheiden van patroniemen, die familierelaties op een andere manier uitdrukken. Voor individuele leden van een familie zijn er voornamen, roepnamen of bijnamen.
Over het algemeen kreeg men de familienaam van de vader, maar soms ook die van de moeder of een van de grootouders. Ook kwam het voor dat na een aantal geslachten de familienaam werd gewijzigd of verdween. In Oost-Nederland werden huisnamen als achternaam gebruikt. Daar heette men naar de boerderij waar men woonde.
Zowel achternaam als familienaam is correct.
Een patroniem of vadersnaam is een naam, al dan niet officieel, die aangeeft hoe de vader van de naamdrager heet. Nederlandse familienamen als Jans(s)en, Claes Willems(en) (Willemszoon), Hendriks, Jacobs en Hermans waren oorspronkelijk patroniemen. Men noemt dat versteende patroniemen.
De normale volgorde is 'voornaam vadersnaam achternaam'. Vooral in alfabetische lijsten, maar ook in formele contexten, wordt echter de volgorde 'achternaam voornaam vadersnaam' gebruikt: Teresjkova, Valentina Vladimirovna. Jeltsin, Boris Nikolajevitsj.
De keuze voor een achternaam kunt u voor de geboorte of bij de geboorteaangifte laten vastleggen. U gaat samen naar de burgerlijke stand om uw naamskeuze te laten vastleggen. Dit kan niet door 1 van u beiden en ook niet schriftelijk. Als u uw kind eerst moet erkennen, maakt u de naamskeuze tijdens de erkenning.
In onze namenzoeker zijn alle namen opgenomen die minstens vijf keer in het Rijksregister voorkomen. Kun je je naam niet terugvinden, dan is die dus behoorlijk zeldzaam. Check hier de namenzoeker: (door de grootte van de database kan het laden enkele seconden duren.)
Slaven hebben geen familienamen. Ze hebben alleen een voornaam, bijvoorbeeld Henriëtte of Kwakoe. Als er meer Henriëttes of Kwakoes zijn, komt er vaak wel iets bij: dan wordt het bijvoorbeeld Kwakoe van Maagdenburg (een plantage) of Henriëtte van Van Dijk (een slaveneigenaar).
Op de site forebears.io kun je checken of jij echt een speciale achternaam hebt of dat er nog duizenden mensen met jouw naam zijn. Hier kun je zien in welke landen jouw achternaam voorkomt en hoeveel mensen in totaal deze naam hebben.
Vroege geschiedenis
De oudste bekende naam voor het Nederlands is het gereconstrueerde bijvoeglijk naamwoord *þeudisk, waarbij de þ voor een stemloze interdentale wrijfklank staat en de eu voor een tweeklank die ongeveer als "e-oe" werd uitgesproken.
Op 18 augustus 1811 werd iedereen in het Koninkrijk Holland door de regering van Napoleon Bonaparte opgeroepen om een achternaam te laten registreren bij het gemeentehuis.
Omdat mensen een tijd lang zelf achternamen konden verzinnen. In het begin van de 19e eeuw verplichtte Napoleon iedereen om een achternaam te dragen. Als je er nog geen had, werd er een achternaam voor je verzonnen. Die verzonnen achternamen sloegen op je beroep, je woonplaats, je karakter of op je uiterlijk.
Eén van de redenen waarom mensen kiezen voor een dubbele achternaam voor hun kind, is omdat ze zo de verbondenheid met hen beiden kunnen laten zien. Het kan ook een praktische oplossing bieden voor mensen met meerdere nationaliteiten; het komt namelijk voor dat mensen in verschillende landen verschillende namen hebben.
Om een voorouder te eren, of de associatie aan familie of de afkomst te versterken, kan iemand de wens hebben om ook de naam van die persoon te dragen. Het kan ook zijn dat een tweede of derde naam bij de aangifte na geboorte is vergeten. Het is dan mogelijk die extra naam of namen alsnog toe te voegen aan de doopnaam.
Zo ontstonden namen als Vriesde (De Vries), Kenswil (omdraaiing van Wilkens), Bloemendaal of Bladheuvel. Voor nakomelingen is die naam belastend omdat die verwijst naar de slavernij, toen Afrikanen van hun eigen identiteit werden ontdaan en als naamloze werden onderworpen door Europeanen.
Slavernij betekent dat een mens eigenaar is van een ander mens. Degene die het eigendom is van de ander wordt gedwongen om voor de eigenaar zwaar werk te verrichten, tegen weinig of vaak zelfs helemaal geen loon. Zo iemand heet een slaaf en zijn lichaam is het bezit van de landeigenaar.
Bij de afschaffing van de slavernij in Suriname (1863) werden de voormalige slaven volwaardige burgers. Dat betekende dat ze ook een achternaam moesten hebben. Die mochten ze niet zelf kiezen, ze kregen er een toegewezen.
Via de Nederlandse Familienamenbank kun je precies achterhalen hoe vaak jouw achternaam voorkomt, maar ook hoe deze verspreid is binnen Nederland. Daarnaast biedt de namenbank veel achtergrondinformatie per achternaam. Via de Nederlandse Familienamenbank kun je grasduinen in zo'n 320.000 achternamen.
Op de website forebears.io kun je jouw achternaam invoeren. Vervolgens kun je bekijken hoeveel mensen op de wereld ook jouw naam hebben. Daarnaast zijn er leuke weetjes over namen te vinden op het platform en tevens statistieken over die namen en landen van over de hele wereld.
De keuze voor een dubbele achternaam is niet verplicht. Als ouders geen keuze maken, krijgt een kind de achternaam van de vader of duomoeder in het geval van een huwelijk of geregistreerd partnerschap. Bij ongehuwde of niet geregistreerde partners krijgt het kind automatisch de achternaam van de geboortemoeder.
Sinds 1998 kunnen ouders hun kind de achternaam van de vader óf moeder geven. Deze keuze is mogelijk bij de geboorte, erkenning, adoptie en gerechtelijke vaststelling van het vaderschap. Als meerderjarige kunt u de naamskeuze herzien en alsnog kiezen voor de naam van de andere ouder.
Waarom kind achternaam moeder geven
Een mooie manier om je eigen vader te eren, als die alleen maar dochters heeft. Zo hoeft de naam niet "uit te sterven". Als er onenigheid is in de familie langs vaders kant, en je partner daardoor zijn naam niet wil doorgeven.