In het Spaans, Portugees en Catalaans worden de achternamen van zowel vader als moeder gebruikt (apellido paterno en apellido materno), dus heeft ieder twee achternamen (apellidos). Daartussen komt soms het woordje y hoewel dat vandaag de dag minder gebruikelijk is.
De wetgeving over naamgeving is in de VS heel vrij. Een dubbele achternaam is daar dus gewoon mogelijk, net als in de meeste Europese landen. De Spanjaarden hebben van oudsher al een dubbele achternaam. In andere landen, zoals Frankrijk, Engeland, Noorwegen, Denemarken en Polen is het een keuzemogelijkheid.
Eén van de redenen waarom mensen kiezen voor een dubbele achternaam voor hun kind, is omdat ze zo de verbondenheid met hen beiden kunnen laten zien. Het kan ook een praktische oplossing bieden voor mensen met meerdere nationaliteiten; het komt namelijk voor dat mensen in verschillende landen verschillende namen hebben.
Over het algemeen kreeg men de familienaam van de vader, maar soms ook die van de moeder of een van de grootouders. Ook kwam het voor dat na een aantal geslachten de familienaam werd gewijzigd of verdween. In Oost-Nederland werden huisnamen als achternaam gebruikt. Daar heette men naar de boerderij waar men woonde.
De achternamen van Spanjaarden zijn vaak van indrukwekkende lengte. Dat komt omdat iedereen bij geboorte de achternaam van zowel de vader als de moeder krijgt. De eerste achternaam is de naam van de vader, de tweede van de moeder. In principe hebben kinderen dus nooit exact dezelfde achternaam als de ouders.
Peeters, Janssens en Maes blijven de drie meest voorkomende achternamen in België. Dat blijkt uit de lijst van de 10.000 meest voorkomende familienamen van Statbel, het Belgische statistiekbureau. Jacobs en Mertens maken de Belgische top 5 compleet.
Omdat mensen een tijd lang zelf achternamen konden verzinnen. In het begin van de 19e eeuw verplichtte Napoleon iedereen om een achternaam te dragen. Als je er nog geen had, werd er een achternaam voor je verzonnen. Die verzonnen achternamen sloegen op je beroep, je woonplaats, je karakter of op je uiterlijk.
Op de site forebears.io kun je checken of jij echt een speciale achternaam hebt of dat er nog duizenden mensen met jouw naam zijn. Hier kun je zien in welke landen jouw achternaam voorkomt en hoeveel mensen in totaal deze naam hebben.
Op 18 augustus 1811 werd iedereen in het Koninkrijk Holland door de regering van Napoleon Bonaparte opgeroepen om een achternaam te laten registreren bij het gemeentehuis.
Een achternaam kan beginnen met één of meer tussen- of voorvoegsels. Voorvoegsels worden los geschreven, maar het komt ook voor dat het voorvoegsel in de naam geïntegreerd is, bijvoorbeeld als Vermeulen. Dit laatste gebeurt vaak als een familie met een Nederlandse naam in het buitenland woont, zoals Vanderbilt.
Sinds 1998 kunnen ouders hun kind de achternaam van de vader óf moeder geven. Deze keuze is mogelijk bij de geboorte, erkenning, adoptie en gerechtelijke vaststelling van het vaderschap. Als meerderjarige kunt u de naamskeuze herzien en alsnog kiezen voor de naam van de andere ouder.
Bent u niet getrouwd of geen geregistreerde partners? Dan krijgt uw kind automatisch de achternaam van de moeder. Wilt u dat uw kind de achternaam van de vader of van de duomoeder krijgt? Dan moet de vader of de duomoeder het kind erkennen.
De man was vaak de kostwinner en na het huwelijk was de vrouw toch een beetje het bezit van de man. (vandaar ook dat de vrouw ook vaak een andere achternaam krijgt na haar huwelijk. ) De kinderen die daarna kwamen kregen dan vaak ook de achternaam van de vader.
Wetsvoorstel gecombineerde achternaam
Er is een wetsvoorstel om de dubbele achternamen toe te staan. Als het parlement dat goedkeurt, dan kan u uw kind een gecombineerde achternaam geven. Dit geldt alleen voor kinderen die zijn geboren nadat de wet is ingegaan.
Voor een meerderjarige die zijn/haar achternaam wil wijzigen: €835,-. Voor het wijzigen van de achternaam van 1 of 2 minderjarige kinderen: €835,-. Voor het wijzigen van de achternaam van 3 of meer minderjarige kinderen: €1.670,-.
Slaven hebben geen familienamen. Ze hebben alleen een voornaam, bijvoorbeeld Henriëtte of Kwakoe. Als er meer Henriëttes of Kwakoes zijn, komt er vaak wel iets bij: dan wordt het bijvoorbeeld Kwakoe van Maagdenburg (een plantage) of Henriëtte van Van Dijk (een slaveneigenaar).
PEKING - In Nederland is het De Vries, in Duitsland Müller, maar de meest voorkomende achternaam in de wereld is Chinees: Li. Dat blijkt uit een onderzoek van de Chinese Academie voor Wetenschap. In China hebben 96 miljoen mensen deze naam, dat is ongeveer 7,4 procent op een bevolking van 1,3 miljard mensen.
Helemaal onderaan de lijst van de 10.000 meest voorkomende familienamen, zijn er slechts 181 personen met familienamen zoals Blyweert, Gaeremynck, Hochepied, Morgante, Nasser of Van Lishout.
Vroege geschiedenis
De oudste bekende naam voor het Nederlands is het gereconstrueerde bijvoeglijk naamwoord *þeudisk, waarbij de þ voor een stemloze interdentale wrijfklank staat en de eu voor een tweeklank die ongeveer als "e-oe" werd uitgesproken.
Op de Nederlandse Familienamenbank vind je de herkomst van een achternaam en ook waar die in Nederland het meeste voorkomt. Op Geneanet kan je je achternaam traceren in heel Europa. Hou bij Geneanet wel in gedachten dat de verspreiding van een naam uit de database komt van de stambomen in dat systeem.
De dubbele achternaam kan uit maximaal twee namen bestaan en wordt zonder koppelteken geschreven, dus bijvoorbeeld Jansen De Boer. Zo krijgen ouders de keuze voor bijvoorbeeld: Jansen, De Boer, Jansen De Boer en De Boer Jansen.
De achternaam die het vaakst voorkomt is 'De Jong'. Meer dan 55.000 mensen hebben deze achternaam. Daarna volgt 'De Vries' met bijna 50.000 keer en pas op de derde plaats met bijna evenveel naamdragers staat Jansen.