Levende neten vind je meestal dicht tegen de hoofdhuid, op een afstand van 3 tot 4 mm. Dode neten verliezen hun kleverigheid en zal je verder van de hoofdhuid terugvinden. Als neten eruitzien als zwarte puntjes, betekent dat dat de larve nog in de neet zit. Lege neten zijn witter van kleur.
Een lege neet is wit en doorschijnend, in de breedte afgeplat en het operculum (deksel van de neet waarlangs de larve ademt en uitbreekt als ze volgroeid is) ontbreekt. Een neet met een dode larve erin is bruinachtig tot zwart, dof en in de breedte afgeplat.
Een lege of dode neet kan wel een jaar in het haar blijven kleven. Je kan dus nog steeds neten vinden bij een verholpen besmetting! Vooral mensen met een denkbeeldige besmetting, die daarom langdurig kammen en behandelen, vinden veel (zwarte) spikkels.
Een föhn is gemaakt om haren te drogen. Neten daarentegen zitten bij de huid. Om een neet dood te drogen dient deze met een specifieke en exacte luchttemperatuur, gedurende 30 seconden, behandeld te worden, en mag de lucht niet geblokkeerd worden door haren.
Pak een fijntandige kam en kam het haar van achter naar voren, tegen de hoofdhuid aan; start bij het ene oor en schuif, plukje voor plukje, na elke kambeweging op naar het ander oor. Vastgeplakte neten kan je met je nagels verwijderen. Eventueel kan je ze eerst losweken door te deppen met azijn.
Wanneer je toch neten wil verwijderen, kan je het haar kammen met een netenkam. Dit is een kam waarbij de tanden nog dichter bijeen staan dan bij een luizenkam. Het uitkammen van neten is vaak pijnlijk voor het kind en vraagt veel tijd.
Waar kunnen luizen niet tegen? Malathion, permetrine en dimeticon. In de praktijk blijkt dat luizen steeds ongevoeliger worden voor malathion en permetrine. Aanbevolen door het RIVM: middelen met dimeticon.
Kunnen luizen bijvoorbeeld overleven in bed of in mutsen of sjaals? Dat kan, maar in elk geval niet langer dan 48u. Bovendien zullen ze zich buiten de hoofdhuid ook minder gemakkelijk verspreiden. De eerste focus bij een luizenbehandeling blijft dus het haar.
Ook al klagen ze niet over jeuk, want niet iedereen krijgt jeuk door luizen. Luizen en neten herkennnen doe je vooral door achter de oren en in de nek te kijken, omdat dit de favoriete schuilplaatsen van luizen zijn. Let ook goed op voor neten, die dicht bij de hoofdhuid te vinden zijn.
Men noemt luizen daarom ook wel parasieten of plaaginsecten. Om zich te vermenigvuldigen, paren hoofdluizen en legt de vrouwelijke hoofdluis eitjes, ook wel neten genoemd. Als deze uitkomen, komt de nimf tevoorschijn en zal deze in ongeveer 10 dagen uitgroeien tot een volwassen luis.
'Luizen kunnen minder makkelijk lopen op haar met gel en haarlak', zegt Desirée Beaujean van het RIVM. Wat we zien is dat bij gel en haarlak de helft minder hoofdluis voorkomt dan bij kinderen die deze producten niet gebruiken.
Kunnen luizen springen? Nee, luizen springen niet. Ze kunnen zich met hun klauwtjes langs haren klimmend voortbewegen en nog behoorlijk snel ook, maar ze kunnen niet springen en ook niet over gladde oppervlakten lopen.
Als je goed kijkt, kan je de luizen zelf zien. De eitjes of 'neten' van de luizen zitten stevig vastgekleefd aan de zijkant van de haren. Die kan je ook gewoon zien, en zelfs voelen als je het haartje tussen je vingers laat glijden.
De overleving van de hoofdluis is afhankelijk van omgevingstemperatuur en luchtvochtigheid. Onder normale omstandigheden blijft een volwassen luis op een hoofd gemiddeld 20 dagen leven. Gescheiden van het menselijk lichaam, dus zonder bloed, kan een volwassen luis bij kamertemperatuur (20°C) maximaal 2 dagen overleven.
Kam elke dag het haar met een luizenkam. Doe dit 2 weken. Daarna zijn de luizen weg. Een lotion tegen luizen is meestal niet nodig.
Algemene richtlijn: Kijk 7 dagen na de behandeling met een hoofdluismiddel met de nat-kam-test of er nog levende luizen te vinden zijn. Zo ja, behandel de haren dan nog een keer met hetzelfde product. Zo nee, de behandeling is meest waarschijnlijk geslaagd.
Azijn is een oude huisremedie gebruikt bij de bestrijding van hoofdluis, door het moeilijker te maken voor de eitjes (neten) om zich vast te houden aan haar. Andere behandelingen, zowel natuurlijk als farmaceutisch, kunnen hoofdluis direct aanpakken en doden.
In water kunnen ze even overleven maar in zwembaden zit chloor en daar kunnen ze niet gedijen. Er is ook een verschil tussen hoofdluizen en schaamluizen. Ze zullen elkaar niet contamineren (een hoofdluis zal dus niet in schaamhaar belanden en omgekeerd, nvdr.)."
Hoofdluizen hebben van nature de neiging om zich goed aan haren vast te houden, zo ook tijdens het zwemmen van de gastheer. Hoewel hoofdluizen niet kunnen zwemmen, verdrinken ze niet tijdens het zwemmen of wassen van de haren.
Bijkomende maatregelen
Bij een hardnekkige of steeds weerkerende luizeninfectie is het soms wel nuttig om lakens, handdoeken, knuffels en kledij te wassen op 60°. Doe dit bij het opstarten van de behandeling en na één week. Gebruik evenwel je gezond verstand en overdrijf niet.
Wassen op 60°C doodt alle luizen en neten. Niet wasbare kleding en knuffels een week in een afgesloten plastic zak bewaren. Luizen en neten kunnen ook worden gedood door kleding en knuffels minimaal 24 uur te bevriezen.
De overleving van de hoofdluis is afhankelijk van omgevingstemperatuur en luchtvochtigheid. Onder normale omstandigheden blijft een volwassen luis op een hoofd gemiddeld 20 dagen leven. Gescheiden van het menselijk lichaam, dus zonder bloed, kan een volwassen luis bij kamertemperatuur (20°C) maximaal 2 dagen overleven.
Hebben alleen kinderen hoofdluizen of ook volwassenen? Hoofdluizen kunnen prima op volwassenen leven. De kans dat volwassenen hoofdluis hebben is echter kleiner omdat ze minder haarcontact hebben met anderen.
Gewone conditioner of crèmespoeling is net zo effectief bij het verwijderen van de eitjes van hoofdluizen (neten) als speciale netenverwijdermiddelen. Dat blijkt uit een onderzoek van de Universiteit Gent.
Luizen hebben klimpootjes, geen looppootjes. Zij klimmen van haar naar haar en zullen nooit het haar loslaten. Luizen verspreiden zich dus niet via voorwerpen, tenzij deze voorwerpen haren bevatten, zoals haarborstels of haarelastieken. Een luis verspreidt zich in principe niet via zwemwater.